تحت عنوان وقف به مستغلات مردم تجاوز نشود

‌رییس قوه قضائیه گفت: گاهی سازمان‌های جنگل‌ها و مراتع، اوقاف و امور خیریه و ثبت اسناد و املاک بر اثر غفلت و بی‌توجهی به مستغلات مردم به عنوان وقف تجاوز می‌کنند.

 آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی در همایش «صیانت از وقف با رویکرد تثبیت مالکیت موقوفات و اراضی ملی» اظهار کرد: یکی از مسائلی که در حوزه وقف وجود دارد این است که سازمان‌های مختلف از جمله سازمان‌های جنگل‌ها و مراتع، اوقاف و ثبت اسناد گاهی بر اثر غفلت و بی‌توجهی به مستغلات و حقوق مردم به‌عنوان وقف تجاوز می‌کنند و مستغلات مردم را وقف اعلام کرده و سند نیز تهیه می‌کنند. در مازندران نیز یکی از مهمترین مشکلات مردم به‌خصوص در حوزه مراتع و جنگل‌ها همین موضوع است.

وی ادامه داد: اصراری نباشد چیزی که وقف نیست را وقف اعلام کنیم. در حالی که موضوع وقف محرز نشده نباید ملک وقف اعلام شود ولی گاهی دیده می‌شود که ذائقه برخی از افراد اینگونه است.

آملی‌لاریجانی ادامه داد: ما در عین حال که موظف هستیم تصرفات علیه دولت را برطرف کنیم از طرف دیگر در برابر مردم نیز مسئول هستیم.

وی ادامه داد: چنانچه در این حوزه مشکلی برای مردم پیش آمد با تسهیل روند پیگیر حل مشکلات آن‌ها باشید. هر آنچه که منابع طبیعی اعلام می‌کند وقف است نباید سریع اعمال کرد، به خصوص در استان‌هایی که زمین‌‎های ارزشمندی دارند ابتدا باید بررسی و سپس زمین موقوفی اعلام شود.

رئیس قوه قضاییه در ادامه با اشاره به اهمیت موضوع وقف، اظهار کرد: از طرف دیگر اوقاف زیادی در سطح کشور وجود دارد که تحت تصرف مردم است. این موضوع خلاف شرع بوده و این اراضی باید آزاد شود. در این راستا قوه قضائیه از هر تلاشی برای کمک به این هدف دریغ نخواهد کرد.

آملی لاریجانی تصریح کرد: بحث اسناد مالکیت اوقاف بحث مهمی است و امیداوریم 50 درصد اراضی باقی مانده که تعیین تکلیف نشده‌اند برای مقابله با دست‌اندازی به اوقاف هرچه سریع‌تر تعیین تکلیف شوند؛ چرا که از زمان قدیم موضوع دست‌اندازی به اوقاف مطرح بوده است.

رییس قوه قضائیه در ادامه همکاری سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، اوقاف و امور خیریه و ثبت اسناد و املاک کشور برای حل و فصل مشکلات و اختلافات خود را مدل بسیار خوبی در این زمینه ارزیابی کرد و گفت: این مدل برای حل اختلافات دستگاه‌ها بسیار خوب بود و باعث شد این گونه مشکلات به اداره قضایی کشیده نشود.

وی در مورد اشکالات وارده از سوی سازمان بازرسی در خصوص اسناد اراضی، تصریح کرد: متاسفانه دیروز نامه‌ای که سازمان بازرسی به سازمان جهاد کشاورزی ابلاغ کرده را به من نشان دادند که به کیفیت کار تعیین و تکلیف اراضی اعتراض وجود داشت. من شخصا مساله را حل می‌کنم البته این وظیفه سازمان بازرسی است که به صورت دقیق نظارت داشته باشد، اما برخی توصیه‌های این سازمان از جمله احیای حریم اوقاف و سنددار بودن املاک واقفین برای اثبات مساله وقف درست نبود. همین امر باعث شد سازمان جنگل‌ها و مراتع در خصوص تعیین تکلیف اراضی کمی بی‌انگیزه شوند اما لازم است کار خود را با دقت ادامه دهید. بنده خود با سازمان بازرسی صحبت خواهم کرد تا 200 هزار هکتار اراضی باقی‌مانده تعیین تکلیف شود.

وی با اشاره به اینکه سازمان ثبت اسناد در حوزه فناوری‌های جدید با وجود کمبود اعتبارات اهتمام ورزیدند، اظهار کرد: یکی از اقدامات بسیار خوب در این حوزه اسکن اسنادی است که حدود 100 سال در سازمان اسناد جمع آوری شده، این موضوع کمک زیادی به این حوزه خواهد کرد و از ایجاد مفاسد اقتصادی نیز جلوگیری می کند.

وی با اشاره به این موضوع که تصویب قانون کاداستر و اجرای آن اقدام بزرگی بود، اظهار کرد: دستگاه‌های دولتی موظف شدند اسناد خود را به منظور ثبت در سازمان اسناد ارائه بدهند. این سند به منظور کشف تعرض‌ها و ثبت اطلاعات گوناگون بر روی نقشه اهمیت زیادی دارد، البته کاداستر دعاوی حقوقی را حل نخواهد کرد اما ظاهرکننده دعواهاست و برای رفع تعارضات بسیار مفید خواهد بود. امیدواریم دولت بودجه کافی را در اختیار سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قرار دهد تا این پروژه سریع‌تر عملیاتی شود.

آملی‌لاریجانی در ادامه با اشاره به اینکه  جنگل‌ها و مراتع  قابل وقف نیست، اظهار کرد: وقف  مراتع در مازندران بسیار اتفاق افتاده که ما در حال بررسی آن هستیم.

وی با اشاره به اینکه وقف در جهت ترویج علم نیز انجام می‌شود، گفت: برای مثال خیلی از اوقاف وقف دانشمندان علوم دینی، دانشگاه‌ها، مدارس، مراکز پژوهشی و ... است، در حالی که دنیا  برای پشتیبانی از مدارس با مشکلات جدی مواجه است وقف نهاد ثابتی برای حل مشکل اعتبارات مراکز آموزشی به شمار می‌رود.

رئیس قوه قضائیه اظهار کرد: باب این مساله باید همیشه باز باشد و برای پیشبرد علم ما همواره اوقافی داشته باشیم تا لازم نباشد همیشه به بودجه‌های دولتی وابسته باشیم. سازمان اوقاف با هدف صیانت و نظارت بر اوقاف و حتی اوقاف خاص وظیفه بسیار مهمی بر عهده دارد و اگر بتواند آن را به خوبی انجام دهد کار بسیار ارزشمندی را انجام داده است.

آملی‌لاریجانی تصریح کرد: وقف نهادی است که تنها به اسلام اختصاص ندارد، اما در اسلام بسیار به آن توجه شده است و سیره امامان و معصومین ما نیز بر پاسداری از وقف بنا شده است. وقف جهات مختلفی دارد که مهمترین جهت آن معنویات است.

وی ادامه داد: وقف در روایات معمولا به عنوان صدقه آمده است و امری عبادی محسوب شده که به قصد قربت انجام می‌شود و اثر آن برای شخص حتی در آخرت هم باقی می‌ماند و امری کوچک نیست.

رئیس قوه قضائیه به روایتی از امام صادق(ع) اشاره و تصریح کرد: دنیا دار عمل است و آخرت دار نتیجه؛ عمل انسان در آخرت قطع می‌شود اما نتایج سه عمل است که در آخرت نیز به ما بر می‌گردد اولی صدقه و عمدتا وقفیاتی است که فرد در زمان حیاتش اجرا کرده، دوم برنامه نیک و هدایتی صالح است که مردم همچنان به آن عمل می‌کنند و سوم فرزند صالح است که در این میان وقف یک حیثیت انفاقی دارد و یکی از مواردی است که در قرآن به کرات به آن اشاره شده است.