موفقیت اخیر سازمان ملی استاندارد چگونه به گسترش علم و تسهیل صادرات ایران کمک می‌کند؟

برای اولین بار پس از 43 سال، وزنه یک کیلوگرم ملی مرکز اندازه شناسی ایران جهت کالیبراسیون به دفتر بین المللی اوزان و مقیاسها موسوم به BIPM در سور پاریس ارسال شد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید،BIPM  یک سازمان بین المللی و مرجع موضوعات مرتبط با علم و استانداردهای اندازه گیری است. ایران از سال 1975 میلادی در این سازمان عضو بود.
پس از انقلاب عضویت ما لغو شد و بالاخره پس از اقدامات فراوان، در سال 2012 عضویت دوباره برقرار شد اما جریمه سنگینی در نظر گرفته شد که در نهایت حاضر به تقسیط شدند. به این ترتیب، ایران از سال 2012 تا 2018 باید سالی حدود 250هزار یورو پرداخت می‌کرد. در سال 2015 ایران با BIPM در فرانسه وارد مذاکره حقوقی شد و در نهایت اثبات کرد آنها حق گرفتن جریمه نداشته اند؛ در نتیجه حدود 1.2 میلیون یورو بخشودگی گرفت.
پس از برجام، سازمان ملی استاندارد ایران از فضای بین المللی ایجاد شده استفاده و خسرو معدنی پور رییس مرکز اندازه شناسی سازمان ملی استاندارد با ماموریت ویژه از سوی نیره پیروزبخت، رییس این سازمان در کنفرانس BIPM که به طور معمول هر چهار سال یک بار در پاریس برگزار می شود شرکت کرد.
به این ترتیب، موافقتنامه میان سازمان ملی استاندارد ایران و BIPM در پاریس امضا شد. با عملی شدن این موافقتنامه، روز 20 مرداد 95، وزنه یک کیلوگرم ملی ایران به عنوان مرجع جرم کشور که در مرکز اندازه شناسی سازمان ملی استاندارد ایران نگهداری می شود جهت کالیبراسیون، به صورت خارج از نوبت و رایگان، بهBIPM  در سور پاریس انتقال یافت.
نیره پیروزبخت، رییس سازمان ملی استاندارد ایران با تاکید براهمیت فوق العاده این دستاورد گفت: عدم صحت واحد های اندازه گیری در هر کشور تاثیرات منفی چشم گیری بر توسعه دارد.
او ادامه داد: طبق مقررات بین المللی باید کالیبراسیون متر، جرم، دما و... در معدود مراکز خاص جهان از جمله مرکز سور فرانسه و یا مرکزی در چین و چند کشور دیگر انجام شود و انجام این مهم هزینه بالایی نیز در بر دارد اما با تلاش های صورت گرفته در سازمان ملی استاندارد ایران و پیگیری های دولت تدبیر و امید توانستیم پس از 43 سال «جرم یک کیلوگرم ملی» را به مرکز پاریس منتقل کنیم.
پیروزبخت تاکید کرد : کالیبراسیون جرم یک کیلو گرم ملی به صورت رایگان در مرکز پاریس انجام می شود.
مزایای این موافقتنامه را می توان در چند حوزه جست و جو کرد.
اول اینکه ایران پیش از استفاده از مزایای عضویت در این سازمان، مجبور بود برای کالیبره کردن مقدار کیلوگرم ملی خود به صورت غیرمستقیم و به واسطه کشورهای متعدد عمل کند. به این صورت که به جای کالیبره کردن کیلوگرم ملی خود با BIPM از چند کشور واسطه استفاده کرده و مجموعه وزنه هایی را برای این کار مورد استفاده قرار دهد. با برقراری ارتباط مستقیم ایران و BIPM هزینه مذکور کاهش می یابد.
دومین موضوع، دقت اندازه گیری است. بی شک کالیبره کردن جرم کیلوگرم ملی به روش بالا، دقت اندازه گیری را پایین می آورد. این کاهش دقت، بی تردید، در پژوهش های متعدد علمی در کشور اختلال ایجاد کرده و اعتبار آنها را کاهش می دهد. با موافقتنامه اخیر، نتایج پژوهش ها و تحقیقات علمی کشور از اعتبار بین المللی بالاتری برخوردار خواهد شد.
به ویژه برای کشور ما که در علوم نوین از جمله نانو و بیوتکنولوژی حرف هایی برای گفتن دارد و از پتانسیل بالایی برخوردار است، دقت پایین اندازه گیری و عدم ارتباط مستقیم با BIPM زیان آور است.
نکته قابل تامل بعدی، کاهش قابل ملاحظه هزینه ها و امور مربوط به صادرات است؛ در حال حاضر 98 کشور و 4 سازمان بین المللی این موافقت نامه را امضا کرده و به عضویت دفتر بین المللی اوزان و مقیاسها درآمده اند؛ این بدان معناست که هر کشور که این موافقت نامه را امضا کند از لحاظ مقیاس اندازه گیری در کشور خود از سوی 98 کشور عضو دفتر به رسمیت شناخته خواهد شد.
بنابراین در صادرات کالا به کشورهای عضو، نیازی به صرف هزینه مجدد برای  بازبینی اندازه ها و مقیاسهای کشور در کشورهای مقصد نیست. این موضوع فرآیند صادرات را تسهیل کرده و هزینه صادرات کاهش می دهد.