اولین طلای المپیکی ایران چگونه بدست آمد؟

حضور ۱۱۶ ساله ایران در المپیک با اتفاقاتی همراه بوده که یکی از مهمترین آنها مربوط به ورزشکاری می‌شود که با اتهام چاقوکشی و دروغ‌گویی و با تب ۴۰ درجه ایران را صاحب اولین مدال طلا کرد.

 علاوه بر «جیپ  سواری اولین مدال آور المپیکی ایران»، «محرومیت مدال آور المپیک به خاطر اختلاف با رئیس»، «پرخوری که منجر به محرومیت شد»، «خیابان گردی با دمپایی بعد از مسخره انگاشتن المپیک»، «معجزه مرد خارق العاده» و «بیتوته در سونا بعد از کشتار مونیخ» که در قالب گزارشی با عنوان «نگاهی به اتفاقات المپیک‌های گذشته/محرومیت یک ایرانی بخاطر پرخوری» به آن اشاره شد، حضور ورزشکاران ایرانی در پانزده دوره از ادوار مختلف بازی های المپیک با اتفاقات جالب و خواندی دیگری هم همراه بوده است.

برخی از این اتفاقات در مورد اولین ورزشکاری رقم خورده که ورزش ایران را برای نخستین بار در طول تاریخ صاحب طلای المپیک کرد یا ورزشکاری که اولین مدال المپیک در کشتی فرنگی را به نام خود ثبت کرد و البته ورزشکاری که با یک طلسم شکنی بزرگ صاحب مدال شد.

اتهام چاقوکشی و دروغ گویی به اولین طلایی

خوشرنگترین مدال ورزش ایران از بازی های المپیک توسط امام علی حبیبی گودرزی به دست آمد که در المپیک مبلورن با شرایطی خیلی سخت و در حالی که تب شدیدی داشت و همین مسئله باعث کاهش چشمگیر وزن او شده بود، صاحب مدال طلا شد، این در حالی است که حبیبی گودرزی برای رسیدن به این مدال، علاوه بر این بیماری، راه دشواری را طی کرده بود. از همان زمان که متوجه شد می تواند در رقابت های کسب سهمیه شرکت کند اما از همان زمان مورد اتهام قرار گرفت.

وقتی بخشنامه شرکت در رقابت‎های انتخابی المپیک ۱۹۵۶ استرالیا به دستش رسید چنان خوشحال بود که گویا تمام دنیا را به او بخشیده بودند اما همسرش بی تفاوت به این شادمانی، با عصبانیت و پس از محکوم کردن وی به دروغ گویی و بی مهری منزل را ترک کرد و او را با فرزند یک ساله‎اش تنها گذاشت.

مادر از شنیدن خبر جدایی عروسش دچار سکته شد. این شد که او به فرمانداری رفت و از فرماندار خواست برای کمک به مادر مریضش و فرزنده شیرخواره‎اش حقوق سه ماهش را مساعده پرداخت کند اما فرماندار از این درخواست عصبانی شد و خطاب به پاسبان گفت که این چاقوکش حرفه‎ای را بیرون کنید و اگر بازهم سماجت کرد او را تحویل شهربانی دهید.

بنا به آنچه در کتاب «ایران سرآمد ورزش های جهان» به آن اشاره شده، با وجود این مشکلات در مسابقات انتخابی المپیک شرکت کرد. او در اولین رقابت گزینشی برخلاف باورش در حضور مهندس توفیق جهانبخت شکست خورد اما در دومین رقابت گزینشی که در حضور شاه و رئیس جمهوری وقت لبنان برگزار شد، موفق شد سهمیه المپیک را در مقابل این کشتی‎گیر بنام از آن خود کند. سه چک تضمین شده ده هزار ریالی انعام فرماندار به امام علی حبیبی گودرزی بود. همان فرمانداری که وی را چاقو کش خطاب کرده بود.

در هر صورت ملبورن اولین تجربه المپیکی این کشتی گیر آزادکار بود. اما او در جریان این رقابت‎ها به دلیل چهار کیلو کاهش وزن در هر روز، کم کم دچار تب و لرز شد طوریکه به هنگام برگزاری رقابتش در دور پنجم سه درجه تب داشت و دمای بدنش به ۴۰ درجه رسیده بود. با این حال و با وجود ممانعت پزشک، رقابت‎هایش را دنبال کرد تا اولین مدال طلای المپیکی ایران را به دست آورد. 



شکستن پا در سومین حضور المپیکی

تنها مدال نقره محمد مهدی یعقوبی از سه دوره حضور در بازی های المپیک در المپیک ۱۹۵۶ مبلورن به دست آمد. وی که در المپیک ۱۹۵۲ فنلاند موفقیتی کسب نکرد، در دومین حضور المپیکی اش صاحب مدال نقره مسابقات کشتی شد. یعقوبی البته سومین حضور المپیکی را هم با کسب سهمیه المپیک ۱۹۶۰ ایتالیا تجربه کرد اما در جریان مسابقات کشتی این دوره بازی‎ها هنگام رقابت با حریف ژاپنی، از ناحیه پا آسیب دید و راهی بیمارستان شد و در نهایت به عنوان هفتمی اکتفا کرد. البته یعقوبی پیش از سفر به رم از ناحیه قوزک پا ناراحتی داشت اما نه به آن شدت که نتواند با درد آن مقابله کند و از ادامه مسابقات و کسب مدال بازبماند.

یک رکورد ویژه

برنده مدال طلا، نقره و برنز بازی‎های المپیک ۱۹۶۸ مکزیک، ۱۹۷۲ آلمان و ۱۹۷۶ کانادا کسی نیست جز محمد نصیری سرشت؛ این وزنه بردار تنها ورزشکار ایران است که صاحب مدال المپیک در هر سه رنگ شده است. وی در اولین حضور المپیکی‎اش صاحب مدال طلا شد و پس از آن همراه با دیگر شرکت کنندگان در المپیک مکزیک ملاقاتی با شاه داشت.

بولتن رسمی کمیته ملی المپیک در بخشی از گزارش این دیدار آورده است: "شاهنشاه روبه نصیری گفت که شما کار فوق‌العاده‌ای کردید. ما تعجب کردیم که جوانی با این اندازه و وزن وزنه‎هایی به این اندازه سنگین بلند کند. آیا برای وزنه‎های بیشتر جا داری؟ "در این دیدار، رهنوردی، دبیر کل کمیته ملی المپیک یادآور شد که بزرگترین کارشناس وزنه برداری جهان که آمریکایی است از نصیری به عنوان نیرومندترین وزنه بردار جهان یاد کرده است.

نصیری دومین تجربه المپیکی‎اش را در آلمان به دست آورد. در این بازی‎ها وزنه بردار مجارستانی به نام "فولدی" شکست مقابل نصیری در فینال المپیک مکزیک را جبران کرد و بدین ترتیب نصیری به مدال نقره رسید. این ورزشکار چهار سال بعد در سن سی و یک سالگی مدال برنز المپیک را به دست آورد.

 طلسم شکن طلایی که هم محروم شد و هم ممنوع الخروج

از جمله ورزشکارانی که سه دوره حضو در بازی های المپیک را تجربه کرده، عبدالله موحد است. المپیک ۱۹۶۴ ژاپن اولین حضور المپیکی موحد بود که در آن به عنوان بهتر از پنجمی نرسید. موحد چهار سال بعد در المپیک ۱۹۶۸ مکزیک شرکت کرد و دست به یک طلسم شکنی زد؛ وی در این المپیک توانست ۱۲ سال پس از اینکه کشتی گیران در المپیک صاحب مدال طلا شده بودند، مدالی به این رنگ کسب کند. پس از این بازی‎ها موحد که آسیب دیدگی قدیمی از ناحیه پا داشت، در آمریکا تحت عمل جراحی قرار گرفت.

موحد در المپیک ۱۹۷۲ آلمان هم به عنوان کاپیتان شرکت داشت. او در همان کشتی اول به علت پارگی عضله دو سر بازو، به شدت مصدوم شد و با وجود آمادگی زیاد از ادامه رقابت‎ها بازماند. در غیاب موحد، سایر کشتی گیران هم نتیجه خوبی نگرفتند. بعد از آن مسئولان ورزش با تنظیم گزارشی و ارائه آن به دربار اعلام کردند که موحد دسیسه کرده تا کشتی گیران موفقیتی به دست نیاورند و به دنبال آن عبدالله موحد از حضور در تمام ورزش‎ها برای همیشه محروم شد. این خبری بود که رسانه‎ها آن را با بزرگترین تیتر ممکن اعلام کردند. موحد پس از این محرومیت، به تحصیلات روی آورد اما زمانی که بورس تحصیلی وزارت علوم را به دست آورد، متوجه شد که ممنوع الخروج هم شده است.


نقش یک تولد در اولین مدال المپیکی کشتی فرنگی

کشتی گیران فرنگی کار ایران پس از سه دوره حضور کاروان ایران در بازی های المپیک و از المپیک ۱۹۶۰ رم (هفدهمین دوره بازی های المپیک) وارد این بازی ها شدند. نخستین نشان المپیکی ورزش ایران در رشته کشتی فرنگی هم در همین بازی ها و توسط محمد پذیرا به دست آمد؛  پذیرا در این المپیک با شکست دادن حریف روسی به مدال برنز دست یافت البته آنچه به او برای پیروزی در این مبارزه نیرو و انگیزه‎ای مضاعف داد، خبر تولد فرزندش امیربهمن بود که توسط جعفر کلانی، قهرمان تیم ملی تیراندازی به وی داده شد. امیر بهمن یا همان شهرام فرزند دوم محمد پذیرا بود.

اتهام بی حرمتی به یک قهرمان

رسول خادم درطول دوران زندگی ورزشی خود دو بار در بازی‌های المپیک شرکت کرد و به مدال برنز بازی‌های ۱۹۹۲ اسپانیا و مدال طلای ۱۹۹۶ آمریکا دست یافت. وی پس از کسب دومین مدال المپیکی تصمیم به خداحافظی از کشتی گرفت اما دو سال بعد از تصمیمش عوض شد و به صحنه قهرمانی بازگشت!

توضیح رسول خادم در مورد این حرکتش که خیلی‌ها آن را به بی حرمتی به حرکت نمادین بوسیدن تشک وخداحافظی می‌دانستند، اینگونه بود:" بعد از المپیک آمریکا به خاطر آسیب دیدگی نمی‌خواستم به کشتی ادامه دهم اما هیچکس این خداحافظی را قبول نداشت. به همین دلیل در مسابقات جهانی ۹۸ تهران شرکت کردم. البته بازگشتم ناخواسته بود و در آن فقط بحث تیم مطرح بود و پس از این بازی‌ها برای همیشه از دنیای کشتی خداحافظی کردم".

 المپیکی جامانده از المپیک

سید عبداله مجتبوی یکی از مدال آوران ورزش ایران در بازی های المپیک است؛ وی در المپیک ۱۹۵۲ فنلاند و سال ها بعد از خاطره تلخ اولین حضور کاروان ورزش ایران در المپیم مدرن صاحب مدال برنز شد؛ اما چرا مجتبوی در المپیک ۱۹۴۸ لندن از همراهی اولین کاروان المپیکی ایران بازماند؟

ماجرا از این قرار بود که در رقابت‌های انتخابی برای المپیک لندن که با عنوان سومی مجتبوی همراه بود، وی در رقابت با معصومی از ناحیه کتف مصدوم شد و به همین دلیل علی غفاری به جای وی به لندن اعزام شد.