نگاهی به سرنوشت عربستان در سوریه، پس از آشتی روسیه و ترکیه

 در صورتی که سیاست های ترکیه در قبال سوریه پس از عذرخواهی این کشور از روسیه دچار تغییر جدی شود، باید منتظر بود که عربستان در سوریه نیز مانند یمن تنها بماند.

ترکیه در سال های گذشته به جای هماهنگی و همکاری با همسایه جنوبی خود در زمینه مبارزه با تروریسم دست در دست عربستان گذاشت و هیزم آتش این بحران را تامین کرد.

دخالت گسترده ترکیه، عربستان و قطر در سوریه باعث شد که روسیه به صورت مستقیم وارد میدان شود و با کمک مستشاران نظامی ایران تا حدودی تلاش های کشورهای حامی تروریست ها را مهار کند.

سرنگونی جنگنده روسی از سوی ترکیه و کشتن خلبان آن توسط شبه نظامیان مورد حمایت این کشور مسئله ای بود که ورق تحولات سوریه را برگرداند و روابط آنکارا و مسکو را دچار تحولات بنیادینی کرد.

روسیه علاوه بر مجازات های اقتصادی که برای ترکیه در نظر گرفت عذرخواهی رسمی این کشور به خاطر سرنگونی جنگنده خود را خواستار شد.

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه پس از سرنگونی جنگنده روسی گمان می کرد که ناتو از وی حمایت خواهد کرد، ولی شرایط سیاسی و اقتصادی از حمایت ناتو و اتحادیه اروپا از ترکیه جلوگیری کرد و اردوغان چند ماه بعد در یک نامه رسمی از پوتین عذرخواهی کرد.

هرچند که اردوغان پس از مشکلات سیاسی داخلی مجبور شد از روسیه عذرخواهی کند و پذیرش این عذرخواهی از سوی روسیه به سود سوریه است ولی باید منتظر تغییر جدی در سیاست های این کشور درقبال همسایه جنوبی خود بود.

ترکیه سال ها نصیحت خیرخواهان را در باره احتمال بازگشت تروریست ها و تهدید امنیت این کشور را نادیده گرفت ولی پس از چندین عملیات تروریستی در عمق خاک ترکیه، مسئولان این کشور به این نتیجه رسیده اند که با سیاست های کینه توزانه در قبال سوریه امنیت خود را زیرسئوال برده اند.

ترس ناشی از تشکیل اقلیم کُردی در کنار مرزهای ترکیه مانند آنچه در عراق اتفاق افتاده است نیز از دیگر عوامل احساس خطر ترکیه بود به ویژه آنکه به گفته سیاستمداران ترک، آمریکا نیز به حمایت از کردهای سوریه می پردازد.

در صورتی که ترکیه معتقد به ضرورت ایجاد تغییری بنیادین در سیاست های خود در قبال سوریه باشد، عربستان به عنوان یکی از بازیگران اصلی این بحران که منفی ترین نقش ها را نیز برعهده داشته از این صحنه خارج خواهد شد.

خروج ترکیه از سوریه موجب خواهد شد تا عربستان به عنوان مهمترین همپیمان ترکیه در بحران سوریه بار دیگر به سرنوشتی مانند آنچه در یمن برسرش آمد مبتلا شود و تنها بماند.

البته باید توجه داشت که نه حاکمان کینه توز عربستان به این آسانی حاضر به ازدست دادن مهمترین هم پیمان خود در حوادث سوریه هستند و نه هنوز تغییری جدی در سیاست های ترکیه دیده شده است، هرچند که برخی از مسئولان این کشور تاکنون به ضرورت تغییر دراین باره اشاره کرده اند.

بنابراین باید منتظر ماند و تحولات آینده و به خصوص رفتار بازیگران اصلی در سوریه را از نزدیک دنبال کرد تا بتوان به یک تحلیل درست از روند حضور این بازیگران به ویژه عربستان در سوریه دست یافت.