آملی لاریجانی: از نقدهای سازنده کدورتی پیدا نکردیم

آیت الله آملی لاریجانی رئیس دستگاه قضا در همایش سراسری قوه قضائیه ضمن گرامیداشت ایام پربرکت ماه مبارک رمضان و لیالی قدر و یاد و خاطره شهدای هفتم تیر تسلیت به مناسبت شهادت حضرت علی (ع) اظهار کرد: حجم گسترده‌ای از خدمات در دستگاه قضایی انجام می‌پذیرد و نکته مهمی این است که گاهی کثرت خدمات موجب می‌شود ما این خدمات عظیم را آنچنان که باید ببینیم ، نبینیم.

وی از خدمات بی شائبه کارکنان دستگاه قضایی و قضات تقدیر کرد و افزود: کارکنان دستگاه قضایی و قضات شریف در طول سال در تلاش هستند که بار عظیم این خدمات را بر دوش بکشند و نگذارند این بار به زمین بماند. قریب 15 میلیون پرونده در دستگاه قضایی رسیدگی می‌شود، در محاکم دادگستری و مراجع قضایی قریب به 11 میلیون پرونده، 3میلیون و 300 پرونده در شوراهای حل اختلاف هم ورودی و خروجی به مقدار کمتر ازآن رسیدگی پرونده است، که بار این زحمات به دوش کارکنان قضایی است و مدیران ستادی که در ستادها فعالیت می‌کنند.

وی اضافه کرد: این ها علاوه بر خدماتی است که از سوی سازمان‌های تابعه از جمله سازمان ثبت،سازمان بازرسی کل کشور و سازمان پزشکی قانونی، سازمان قضایی نیروهای مسلح، سازمان زندان‌ها ارائه می‌شود. این دستگاه‌ها خدمات بسیار متنوع و حجیم ارائه می‌کنند و این علاوه برآن چیزی است که در مرکزهای وابسته به قوه قضائیه مانند مرکز آمار و فناوری اطلاعات و حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه که بخشی از آن ستادی است، صورت می‌گیرد.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه بیان کرد: ذکر این خدمات و کار و تلاش دوستان در این است که گاهی نسبت به این زحمات بی شائبه دوستان بی توجهی می شود ما باید این را  قدر بدانیم مجموعه خدماتی که در دستگاه قضایی انجام می شود اینها به  اعتماد واطمینان مردم و امنیت کشور دخیل است همانطور که در سخنان رئیس جمهور و رئیس مجلس به آن اشاره شد، در بخش امنیت کشور قوه قضائیه نقش بسزایی دارد. باید این خدمات را قدر بدانیم چراکه در اعتماد مردم و امنیت کشور دخیل است. در مبارزه با اشرار و قاچاقچیان مواد مخدر، سارقان مسلح و متجاوزین به نوامیس مردم که به نحوی سلب امنیت مردم می کنند قضات محترم ما هستند که در میدان هستند و ما باید این زحمات را قدر بدانیم.

وی تصریح کرد: در برخورد با مفسدان اقتصادی قوه قضائیه کارنامه روشنی داشته است و در حل پاره‌ای از مشکلات یا فکری شده، تدبیر به خرج داده است. اگر برخی از مشکلات بدون تدبیر قوه قضائیه باشد به یک معضل اجتماعی تبدیل می‌شد و بحث هزاران پرونده برای دستگاه قضایی به وجود می‌آمد. در بحث موسسه مالی ثامن الحجج و میزان مشهد، قوه قضائیه هم ورود کرد و هم ورود با تدبیر داشت. اگر بگیر و ببند که کار آسانی هم هست انجام می‌شد یک مشکل اجتماعی به وجود می‌آمد و می‌توانست هزاران پرونده را ایجاد کند، بنابراین تدبیر قوه قضائیه تدبیر معقولانه‌ای کرد.

وی گفت: در بحث اطمینان بخشی و در بخش اقتصاد نقش قوه قضائیه یک نقش یکسویه نیست و برخورد با مفاسد یک طرف قضیه است و طرف دیگر اطمینان بخشی به سرمایه گذاران است. باید قوه قضائیه چتر حمایتی خود را بر سر همه سرمایه گذاران بگسترداند و اثر آن هم در رونق اقتصادی و هم در اشتغال روشن است، بنابراین قوه قضائیه نقش بسیار موثری دارد و همزمان هم همچنین است.

آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه سازمان بازرسی کل کشور در بسیاری از موارد جلوی مانع تراشی دستگاه های اجرایی را در امور مرتبط با سرمایه گذاری،‌ گرفته است گفت: من تاکید دارم که هم در داخل قوه قضائیه و هم بیرون از مجموعه دستگاه قضا و در میان سایر قوا به خدماتی که در دستگاه قضایی انجام می گیرد توجه شود و ارزش کار دست اندرکاران قضایی کم جلوه نکند.

رئیس قوه قضائیه با اذعان به وجود برخی کاستی ها در دستگاه قضا اظهار کرد: برخی از کاستی هایی که در قوه قضائیه وجود دارد تحمیلی است البته برخی قصورات نیز وجود دارد که با عزم فراوان در تلاش برای رفع آنها هستیم.

آیت الله آملی لاریجانی در ادامه با بیان اینکه نقد دستگاه قضا بلااشکال است گفت: از نظر ما راه سازندگی در قوه قضائیه،‌ نقادی است و همه افراد و نهادهای ذیصلاح چه در داخل قوه قضائیه و چه در خارج از آن می توانند نسبت به عملکرد قوه قضائیه نقادی داشته باشند و ما از این امر استقبال می کنیم.

وی با بیان اینکه آرای قضایی وحی منزل نیست تصریح کرد: عقل و تواضع اقتضا می کند که در دستگاه قضایی نسبت به نقدهای سازنده استقبال صورت گیرد و تا کنون هم همینطور بوده است و برخلاف برخی ادعاها،‌ ما نسبت به نقد سازنده کدورتی پیدا نمی کنیم البته آلوده کردن نقدها به موارد غیر مرتبط،‌ بحث دیگری است.

رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به ضرورت توجه به محدودیتهایی که در دستگاه قضایی وجود دارد گفت: برای مثال یکی از علتهای اطلاله دادرسی کمبود نیروی انسانی در قوه قضائیه است و وقتی که در یک شعبه بازپرسی ماهانه 150الی 200پرونده مورد بررسی قرار می گیرد،‌ چه انتظاری نسبت به تسریع در روند رسیدگیها وجود دارد؟ و وقتی ورودی پرونده ها به دیوان عدالت اداری زیاد است و نیروی انسانی متناسب با این حجم از ورودیها وجود ندارد چه انتظاری نسبت به تسریع در روند رسیدگی به این پرونده ها وجود دارد؟

آیت الله آملی لاریجانی اظهار کرد: در همایش امروز دو شخصیت فرهیخته که در راس قوای مجریه و مقننه قرار دارند صریحا اعلام کردند که ما موظفیم به قوه قضائیه کمک کنیم لکن عملا این حمایت ها یا واقع نشده و یا کم رنگ بوده است و در صدد رفع نیازها نبوده است؛ البته من نمی خواهم بگویم که این امر تعمدی بوده است.

وی ادامه داد: ما از یک قاضی که ماهانه به 150 پرونده رسیدگی می کند نباید انتظار داشته باشیم که روند رسیدگی به این پرونده ها هم به درازا نکشد و هم رای صادره پیرامون آنها مطقا و مستدل و با بررسی همه جوانب باشد.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به بازدیدهای اخیر خود از مجموعه ها و دستگاه های قضایی کشور گفت: ما در بازدیدهای اخیر متوجه شدیم مثلا در مجتمع های قضایی خانواده وقت اختصاص داده شده به رسیدگی هر پرونده یک ربع بود و سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا برای کم کردن طلاق توافقی یک ربع زمان کافی است؟ آیا در یک ربع می توان اطراف دعوا را نصحیت و توجیه کرد و راه صلح و سازش را به آنان نشان داد؟

آیت الله آملی لاریجانی تاکید کرد: ما با یک محدودیت فزاینده در ناحیه کمبود نیروی انسانی و کمبود اعتبارات مواجه هستیم و ضروری است این محدودیتها در مقام ارزیابی مورد توجه قرار گیرد.

وی در ادامه با گلایه از برخی ارزیابی های نسنجیده گفت: اخیرا در یکی از شبهای قدر حرفهایی مطرح شده است که ایراد این گونه سخنان در هفته قوه قضائیه و با وجود تلاشهای دست اندرکاران قضایی کشور تعجب آور بود.

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در هفته قوه قضائیه به جای تشکر از تلاشهای دست اندرکاران قضایی کشور،‌ عده ای با استدلالهای سخفیف علیه قوه قضائیه سخن گفتند و من واقعا از این جهت متاسف هستم.

آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: بنا نیست که هر کس از راه می رسد بدون توجه به محدودیتها در دستگاه قضائی،‌ سخنانی را مطرح کند.

وی افزود: اخیرا یک فردی گفته است چرا زمان رسیدگی به پرونده ای در قوه قضائیه 10 الی 12 سال طول می کشد؛ البته میانگین زمان رسیدگی به پرونده ها در قوه قضائیه این مقدار نیست اما باید گفت که این آقا که چنین سخنی مطرح کرده آیا توجه داشته که اگر در پرونده مرتبط با قتلی،‌ قاتل فراری باشد چگونه می توان این پرونده را مختومه کرد؟ این فرد اصلا توجهی ندارد که نمی توان برخی پرونده ها را مختومه کرد و برخی پرونده ها درحال اجرا است.

رئیس قوه قضائیه بیان داشت: یک آقای بزرگواری استدال کرده که من در دفتر کارم بودم و یک فرد آمده و گفته من هیچ توقعی ندارم جز اینکه در دادگستری به پرونده من عادلانه رسیدگی شود؛ و این آقا گفته که چرا باید اینگونه باشد که تن مردم بلرزد؛ و من از بابت اینگونه استدالها و ارزیابی ها واقعا متاسفم.

وی ادامه داد: در حالیکه از زمان تکوین این نظام سیاسی بی بدیل، تمام دشمنی‌ها متوجه این نظام شد، سخت ترین تحریم‌ها و جنگ تحمیلی به راه انداختند و سرمایه‌های کلان کشور را بردند. آیا با این وضعیت جمهوری اسلامی ایران رو به جلو نبوده است، در کشور کاستی‌ها و اشکالاتی هم وجود دارد؛ اما نحوه ارزیابی بسیار مهم است.

آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: پس از گذشته 37 سال کسانی که لسان انتقاد باز کرده‌اند، خودشان در این کشور مسئول بوده‌اند و حالا یک دفعه نقش عوض کرده‌اند و اپوزیسیون شده‌اند، برخی از این‌ها خودشان اشرافی گری را در کشور راه انداختند؛ اما یادشان رفته است، یک نگاه به خودشان و آقازاده‌ها و اطرافشان بیندازند و به سرمایه‌های مفسدی که با آن‌ها روابطی دارند نگاه کنند. آن وقت مشخص می‌شود که مشکل از کجاست.

رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: بنده نمی‌خواهم دفاع متعصبانه کنم. قوه قضائیه کمبودهایی دارد و بعضا تخلف‌هایی نیز در آن وجود دارد؛ اما ما در بستر و محدوده زمینی و با وجود محدودیت‌ها فعالیت می‌کنیم با این وجود آیا قوه قضائیه مسیر تکاملی سیر نمی‌کند و با متخلفان برخورد نمی‌کند. آیا ما با قضاتی که متخلف هستند و بعضا رشوه دریافت می‌کنند ساخته‌ایم؟ این در حالیست که در سال گذشته میزان افرادی که از قوه قضائیه منفصل کردیم بیش از 50 نفر بوده است، بنابراین دستگاه قضایی بنای سازش با تخلف ندارد.

وی اظهار کرد: ما در استخدام کارمند معمولی دستمان بسته است. قاضی را استخدام می‌کنیم که دفتردار ندارد و اجازه نداریم یک آبدارچی ساده استخدام کنیم. بنده بارها از رئیس جمهور و رئیس مجلس خواسته‌ام که در این زمینه همکاری کند اگر قوه قضائیه مقتدر باشد برای مردم و نظام بهتر است. گاهی متاسفانه در مجلس و دولت همکاری نمی‌شود. در راستای بودجه ما پیشنهاد تغییر در برخی تعرفه‌ها را دادیم که نماینده دولت در کمیسیوت تلفیق و مجلس با آن مخالفت کرد. این در حالیست که فرصت‌ها و وقت قوه قضائیه به دلیل نداشتن قاضی و نیرو ضایع شده است.

آیت الله آملی لاریجانی با بیان اینکه بودجه مرکز فناوری اطلاعات قوه قضائیه را نباید به حساب تملک امور دارایی بگذارند، گفت: بحث نگه داشتن سرورها و اتصالات شعب دادگاه‌ها و دادسراها و cms کار روزمره و اجرایی دستگاه قضایی است و نباید بودجه آن را به حساب تملک دارایی بگذارند. توقع این است که در فضایی که محدویت‌های اساسی در ناحیه اعتبارات بودجه وجود دارد ارزیابی‌ها، ارزیابی‌های معقول و منطقی باشد که متاسقانه استباط‌های سخیفی می‌شود.

رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه بحث کار قوه قضائیه امری نیست که ما به عنوان یک شغل و احتساب درآمد به آن نگاه کنیم، اظهار کرد: وقتی قاضی به دستگاه قضایی وارد می‌شود وظیفه وی انجام کار خداپسندانه و جهادی است. درست است که ما برای تامین قاضی دستور شرعی داریم؛ اما استدعای من از قضات این است که کار خود را با وجهه الهی و خدمت به خلق ببینند.

وی افزود: بسیاری از امور را نباید در چارچوب امور مادی دید، مگر یک مرجع تقلید که همه عمرش در خدمت مردم است باید حساب کند که چند ساعت برای مردم کار کرده است؟

آیت الله آملی لاریجانی تصریح کرد: ما به خودمان به عنوان یک کار خداپسندانه نگاه کنیم، نباید غفلت به سراغ ما بیاید و خود را با دیگران بسنجیم. ما باید وظیفه مان را انجام دهیم ولی نباید نگاه این گونه باشد. مسئله خدمت به مردم مسئله ارزشمندی است که در روایات به آن اشاره شده و باید به کار خودمان اینگونه نگاه کنیم.

رئیس قوه قضائیه با اشاره به سلامت دستگاه قضایی اظهار کرد: گاهی هیچ تخلفی نیست ولی به پای دستگاه قضا می نویسند، کسی محکوم می شود عنوان می کنند گاهی رشوه گرفته است متاسفانه برخی می گویند رشوه همه جا را گرفته است کسی که چنین ادعایی را مطح می کند باید ببیند که چند نفر را دیده است که این کار را کرده اند. منتهی سلامت دستگاه قضا مطلب مهمی است که کم این موارد هم برای ما قابل قبول نیست متاسفانه تخلفاتی صورت می گیرد ولی عزم دستگاه قضا برای تخلفاتی که جرم محسوب می شود جزم است. باید بدنه دستگاه قضا از این تهمت ها مبری شود مهم این است که ما بفهمیم که عزم دستگاه قضا برای برخورد جزم است و ما مطمئنیم اگر این شیوه ادامه پیدا کند روز به روز بهتر خواهد شد، ما ابعاد نظارتی را افزایش داده ایم منتهی از سیاه نمایی باید بپرهیزیم بدنه دستگاه قضا، بدنه سالمی است.

آیت الله آملی لاریجانی رعایت اخلاق حرفه ای را مورد تاکید قرار داد و تصریح کرد: مسئله اخلاق حرفه ای در دستگاه قضایی مورد توجه قرار گرفته است. ما باید در بحث اخلاق حرفه ای پیشتاز باشیم.