23 نفر که بر صندلی دبیر کلی اوپک تکیه زده‌اند

با انتخاب محمد بارکیندوی نیجریه ای به عنوان دبیر کل اوپک، بار دیگر این سمت به آفریقایی های حاضر در بزرگترین کارتل نفتی جهان رسید .

اوپك كه سه سال ديگر شمع 60 سالگي اش را فوت مي كند، مدتهاست با رقابت شديد برخي اعضا همراه شده و همين امر سبب شده انتخاب دبيركلي در اين سازمان همواره با چالش روبرو شود .

 اين حساسيت پست حساس دبيركلي را به آفريقا برده و غالبا كشورهايي خارج از حوره خليج فارس شانس بيشتري براي انتخاب شدن به عنوان دبير كل را دارند . ايران و عربستان در اين سال ها هر چند در برخي ادوار نسبت به معرفي كانديداي خود براي احراز پست دبيركلي اقدام كرده اند اما نه ايران و نه عربستان هيچ كدام شانسي براي احراز اين سمت را نداشتند چرا كه طبق قانون اوپك، انتخاب دبيركل بايد بر اساس اجماع تمامي اعضا صورت گيرد .

 زنگنه پيش تر به صراحت موقعيت پيچيده اوپك را توضيح داد و گفت: هم ما كانديداي عربستان را وتو مي كنيم و هم انها كانديدا ما را . به اين ترتيب اگر ما شانس دبيركلي را از دست مي دهيم ، عربستان نيز اين شانس را از كف مي دهد .

 نكته اينجاست كه ايران، عربستان ، عراق ، كويت و ونزوئلا بنيانگذاران اوپك محسوب مي شوند اما سال هاست پست دبير كلي به هيچ يك از بنيانگذاران نرسيده است . اوج اختلافات بر سر پست دبيركلي در سال 1983 ، همزمان با جنگ عراق عليه ايران خود را نشان داد . در حالي كه بر اساس "چرخش تاريخي"، دبيركلي نوبت ايران بود اما بنا به ملاحظات سياسي و جنگ تحميلي عراق و برخي ديگر از كشورهاي عرب عضو اوپك با دبيركلي ايران مخالفت كردند و چرخش دوره اي را به شكلي ديگر تعبير كردند . اين اختلافات سبب شد اوپك در فاصله سال هاي 1983 تا 1988 دبيركل نداشته باشد و عملا فاضل چلبي معاون عراقي دبير كل در اين دوره به عنوان سرپرست بر اوپك حاكم شد . اين روند با انتخاب آلوارو سيلوا از ونزوئلا اين روند تغيير كرد .

كلاف سردرگم اين حلقه اما بالاخره در اجلاس 169 باز شد و دبير كلي از ليبي به نيجريه رسيد . برخي رسانه‌ها اين اتفاق را اين گونه تحليل كردند كه با كنار رفتن دبير كل حامي عربستان، دوست ايران بر صندلي دبيركلي اوپك نشست . نگاهي به فهرست دبيران كل اوپك از ابتدا تا امروز نشان مي‌دهد در اين 56 سال  ایران، عربستان، عراق، امارات، قطر، الجزایر، اکوادور و گابن در زمان عضویت یک نماینده به عنوان دبیرکل در اوپک داشته‌اند. نام دبيران كل و سرپرستان اوپك از ابتداي تشكيل تا امروز در پي مي آيد .

دکتر فواد روحانی

دکتر فواد روحانی، ايراني و نخستین دبیر کل اوپک، متولد سال 1907 ميلادي . وي داراي مدرك دكتراي حقوق از دانشگاه لندن بود.  او تا سال 1964 در اين پست حضور داشت . بعد از خداحافظي وي از اين سمت ايران ديگر نتوانست اين سمت را از آن خود كند.

دکتر عبدالرحمان البزاز

دکتر عبدالرحمان البزاز، عراقي ، دومين دبير كل اوپك ، او متولد سال 1913 است . البزار دكتراي حقوق از كينگز كالج لندن داشت . از سال 1964  به مدت یک سال در سمت دبیر کلی اوپک حضور داشت.

اشرف لطفی

اشرف لطفی، كویتي، سومين دبيركل اوپك . او متولد سال 1919 میلادی است . وي مدرک لیسانس خود را از کالج صفاد فلسطین گرفته است، به عنوان معلم در مدارس ابتدايي و راهنمايي فعاليت مي كرد و و بعدها عناوين سفیر صلح ، دفتر وزیر امور خارجه کویت ،دستیار وزیر امور خارجه ، مدیر دفتر امیر کویت و مشاور در امور نفت و وزیر صنایع و دارایی را در كارنامه كاري اش جاي داد . وي در سال 1965 به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و به مدت یک سال در این پست حضور داشت .

محمد صالح جوخدار

محمد صالح جوخدار،عربستاني، چهارمين دبير كل اوپك متولد سال 1932 بود. وی تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه های کالیفرنیا و کالیفرنیای جنوبی آمریکا به پایان رساند. این مقام عربستانی سرانجام در سال 1967 به مدت يك سال به عنوان دبیر کل سازمان اوپک منصوب شد.

دکتر فرانسیسکو آر. پارا

دکتر فرانسیسکو آر.پارا متولد ونزوئلا و متولد 1929 میلادی بود. او مدرك دكتراي علوم سياسي از موسسه مطالعات بین‌المللی ژنو سوئیس داشت . الجوخدار در سال 1968 براي يك سال به عنوان دبیر کل اوپک منصوب شد.

دکتر الریچ سانجر

دکتر الریچ سانجر ، اندونزيايي و متولد  1927 میلادی بود. مدرک دکترای حقوق خود را از دانشگاه بن آلمان گرفت. وی در سال 1969 میلادی به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و به مدت یک سال در این پست خدمت کرد.

عمر البدری

عمر البدری، ليبيايي است و در سال 1937 میلادی به دنيا آمد. وي لیسانس رشته اقتصاد و علوم سیاسی خود را از دانشگاه دوبلین ایرلند گرفته است. نكته قابل توجه در سوابق كاري وي آن است كه او به عنوان خبرنگار واحد اطلاعات مجله اکونومیست، کارمند بخش تحقیقات اقتصادی، هماهنگ کننده مسائل اقتصادی در مطبوعات لیبی حضور داشته است . عمر البدری در سال 1970 میلادی به مدت یک سال به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد.

دکتر ندیم پاچاچی

دکتر ندیم پاچاچی، عراقي است اما به عنوان كانديداي امارات براي احراز پست دبيركلي معرفي شد. وي متولد سال 1914ميلادي بود ، وی مدرک لیسانسش را از مدرسه سلطنتی معادن در لندن و مدرک فوق لیسانس و دکترای خود را از امپریال کالج علوم و فناوری دانشگاه لندن دریافت کرد.

او هر چند متولد عراق است از امارات به عنوان كانديداي احراز پست دبيركلي معرفي شد . از سال 1971 تا 1972 در سمت دبیر کل اوپک انجام وظیفه کرد.

دکتر عبدالرحمان خنه

دکتر عبدالرحمان، الجزايري و متولد سال 1931 ميلادي است . مدرک دکترای داروسازی خود را در سال 1968 از دانشگاه الجزیره الجزایر دریافت کرد. او در سال 1973 به سمت دبیر کل اوپک رسید و به مدت یک سال در این پست انجام وظیفه کرد.

ام.او فید

ام.او فید، نيجريه اي و متولد سال 1926 است. او  تحصیلات خود را در کالج دولتی ایبادان دانشکده معادن، دانشگاه اکستر و کالج امپریال علوم و فناوری دانشگاه لندن به پايان رساند . او سال 1975 به اين سمت منصوب شد .

علی ام. جیده

علی ام.جیده، قطري و متولد  1941 ميلادي . او مدرك فوق لیسانس خود در رشته اقتصاد نفت را از دانشگاه لندن گرفت. وی در سال 1977 به مدت یک سال به سمت دبیر کل سازمان کشورهای صادر کننده نفت منصوب شد.

رنه جی.اورتیز

رنه جی.اورتیز از اکوادور، متولد سال 1941 ميلادي بود . او مدرک مهندسی خود را در سال 1969 میلادی از دانشکده ملی پلی تکنیک اکوادور گرفت، وی مدرک فوق لیسانس خود را از دانشگاه میامی در ایالت فلوریدا آمریکا کسب کرد. اورتیز در سال 1979 میلادی به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و تا سال 1981 در این پست حضور داشت.

دکتر مارک اس.نان نگوئما

دکتر مارک اس.نان نگوئما ، گابني (متولد سال 1934). وي از دانشکده حقوق و اقتصاد دانشگاه پاریس فارغ التحصيل شد .  او در سال 1981 میلادی به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و تا سال 1983 در این پست حضور داشت.

دکتر منان سعید عطیبه

دکتر منان سعید عطیبه ، اماراتي و متولد سال 1946 ميلادي.  وي مدرک لیسانس رشته اقتصاد و علوم سیاسی خود را از دانشگاه بغداد و وفوق لیسانس و دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه قاهره گرفت.

کسب دکترای افتخاری حقوق بین الملل دانشگاه کیو در توکیو ژاپن و دکترای افتخاری حقوق دانشگاه مانیل فیلیپین از افتخارات علمی دکتر عطیبه به شمار می رود.

دکتر عطیبه در سال 1983 میلادی به ریاست اوپک رسید، در این برهه از زمان به دنبال وجود برخی مشکلات اوپک دبیر کل نداشت، از این رو در نشست 68 وزیران نفت کشورهای عضو تصمیم گرفتند تا تعیین وضعیت انتصاب دبیر کل، رئیس اوپک سرپرستی دبیرخانه را بر عهده داشته باشد.

کمال حسن معقور

کمال حسن معقور ليبيايي و متولد سال 1935 بود.  وي تحصیلات عالیه خود را در دانشگاه قاهره فرانسه گذراند. وي سال 1984 رئیس اوپک شد، به طوری که در نبود دبیر کل اعضای اوپک بار دیگر در نشست 69 این سازمان رئیس اوپک را تا انتخاب دبیر کل به سرپرستی این سمت منصوب کردند.

دکتر سوبراتو

دکتر سوبراتو ،  اندونزیايي و متولد 1928 ميلادي . وی مدرک لیسانس خود را از دانشگاه اندونزی و مدرک فوق لیسانس خود را از دانشگاه مک گیل در مونترال کانادا و دکترای خود را از دانشگاه گرفت. دکتر سوبراتو در سال 1984 به پست ریاست اوپک رسید و بار دیگر تا تعیین تکلیف بحث دبیرکلی اوپک در نشست 71 اوپک از سوی اعضای این سازمان به سمت سرپرستی دبیرخانه اوپک منصوب شد. سرانجام پس از گذشت پنج سال (1988-1983) و بلاتکلیفی سمت دبیر کل اوپک، دکتر سوبراتو از اندونزی در سال 1988 به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و دوره دبیر کلی وی برای سه سال دیگر نیز تمدید شد، به طوری که وی تا سال 1994 در این پست انجام وظیفه می‌کرد.

دکتر آرتورو هرناندز گریسانتی

دکتر آرتورو هرناندز گریسانتی،  ونزوئلايي  و متولد سال 1928 ميلادي. مدرک دکترای حقوق و علوم سیاسی خود را از دانشگاه مرکزی ونزوئلا دریافت کرد.

گریسانتی از ژانویه تا ژوئن سال 1986 میلادی به ریاست اوپک رسید، اما از آن جا که از سوی دولت به عنوان رئیس شرکت ملی نفت ونزوئلا منصوب شد تنها 6 ماه در سمت ریاست اوپک و سمت سرپرستی دبیرخانه اوپک انجام وظیفه کرد. وی همچنین در نشست 76 اوپک تا مشخص شدن وضعیت نهایی سمت دبیر کل اوپک سرپرستی دبیرخانه را بر عهده داشت.

دکتر الحاجی ریلوانو لقمان

دکتر الحاجی ریلوانو لقمان، ‌نيجريه اي و متولد سال  1938 ميلادي . وی از ژوئیه 1986 تا ژوئن 1988 به ریاست اوپک انتخاب شد و بار دیگر در نشست 78 اوپک سمت دبیر کل اوپک منصوب شد. وی در سال 1995 به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد و تا سال 2000 در این پست انجام وظیفه کرد.

عبدالله سالم البدری

عبدالله سالم البدری، ليبيايي و متولد سال 1940 ميلادي.  وي مدرک لیسانس حسابداری خود را از دانشگاه فلوریدای جنوبی آمریکا دریافت کرد. البدری در سال 1994 به سمت دبیر کل اوپک منصوب شد.در نشست 96 اوپک ، وظایف اجرایی دبیر کل اوپک برای یک دروه 6 ماهه به رئیس اوپک (عبدالله سالم البدری) واگذار شده بود.

دکتر علی رودریگز آرکوئه

دکتر علی رودریگز آرکوئه از کشور ونزوئلايي و متولد سال  1973 میلادی بود.  وی در دانشکده حقوق دانشگاه مرکزی ونزوئلا و دانشکده اقتصاد دانشگاه لوس آندس به تحصیل پرداخت.

وی در سال 2001 به سمت دبیر کل سازمان کشورهای صادر کننده نفت منصوب شد و تا سال 2002 در این پست خدمت می کرد.

دکتر آلوارو سیلوا کالدرون

دکتر آلوارو سیلوا کالدرون، ونزوئلايي و متولد سال 1929 بود. او مدرک دکترای حقوق و علوم سیاسی خود را در سال 1956 از دانشگاه مرکزی ونزوئلا دریافت کرد. کالدرون در سال 2002 به سمت دبیر کل سازمان کشورهای صادر کننده نفت منصوب شد.  

دکتر پورنومو یوسجیانتورو

دکتر پورنومو یوسجیانتورو، اندونزيايي و متولد سال 1951 میلادی بود . وی مدرک لیسانس اقتصادش را از دانشگاه کلورادو و مدرک فوق لیسانس و دکترای رشته اقتصاد منابع را از دانشکده معادن کلورادو آمریکا دریافت کرد. وی در سال 2004 همزمان با پست ریاست اوپک سمت دبیرکل را بر عهده داشت.

شیخ احمد فهد الاحمد الصباح

شیخ احمد فهد الاحمد الصباح ، كویتي و متولد 1963 در لبنان بود . وی مدرک لیسانس علوم سیاسی خود را از دانشگاه کویت دریافت کرده است و دو مدرک دکترای افتخاری از دانشگاه دونگ-ای پوسان کره جنوبی و آکادمی ورزش آمریکا دارد. وی در سال 2005 به سمت ریاست و دبیر کل اوپک منصوب شد.

دکتر ادموند مادئوابه به داکورا

دکتر ادموند مادئوابه به داکورا  نیجریه اي و متولد 1943 بود.  مدرک لیسانس خود را از طریق بورسیه شرکت انگلیسی-هلندی شل در رشته زمین شناسی از امپریال کالج علوم و فناوری دانشگاه لندن دریافت کرد. داکورا در سال 2006 به سمت ریاست اوپک و دبیر کل سازمان کشورهای صادر کننده نفت رسید.

عبدالله سالم البدری

عبدالله سالم البدري ، ليبيايي و متولد سال  1940ميلادي بود . وي در سال 1996 بار دیگر به ریاست اوپک رسید. وی در سال 1998 رئیس سازمان اوپک شد و در سال 2000 به عضویت هئیت‌مدیره موسسه سرمایه گذاری نفتی لیبی (تام اویل) درآمد. البدری از سال 2007 تا سال 2016 در سمت دبیر کل اوپک انجام وظیفه كرد.

محمد بارکیندو

محمد بارکیندو، نيجريه اي (متولد سال 1944 میلادی).وي دبير كل كنوني اوپك است . بيست و سومين دبيركل در عمر 56 ساله سازمان اوپك .  اولین حضور وی به عنوان یک عضو هیئت نیجریه در اوپک به سال 1986 باز می گردد. دبیر کل جدید اوپک بین سالهای 1993 تا 2008 نماینده دائم نیجریه و عضو ثابت هیئت این کشور در سازمان اوپک بود.

بارکیندو مسئولیت هایی چون مدیر شرکت ملی مهندسی و فنی نیجریه ، رئیس استرلینگ مهندسی عمران نیجریه ، معاون مدیرعامل شرکت گاز طبیعی مایع نیجریه، رئیس فدرال رادیوی نیجریه و مدیرعاملي شرکت ملی نفت نیجریه را در کارنامه کاری خود دارد.

همچنین فعالیت سالها به عنوان رئیس دفتر لندن شرکت ملی نفت نیجریه، مدیر بخش تجارت نفت و گاز شرکت ملی نفت نیجریه و مدیر اجرایی شرکت ملی نفت نیجریه فعالیت کرده است.