انتخابات مجلس دهم؛ آزمون سخت نخبگان

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم  دکتر سیدعلی میرباقری استاد دانشگاه و مشاور ارشد وزارت کشور نوشت:


فضای سیاسی ایران از ابتدای سال جاری رنگ و بوی انتخاباتی به خود گرفته است. همه گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی در رفتار و گفتار خویش گوشه نگاهی به انتخابات مجلس دهم دارند. بر این نکته مسئولان ارشد نظام نیز صحه نهاده‌اند تا آنجا که گفته شده سال 94 فصل انتخابات و سال سرنوشت‌ساز ایرانی‌ها است. اغراق نیست اگر بگوییم کشمکش‌های سیاسی روزهای اخیر با وجود آنکه رنگ اقتصادی یا هسته‌ای دارند اما ماهیتاً نوعی رقابت‌جویی انتخاباتی هستند. سؤالی که در اغلب نشست‌های سیاسی دانشگاه‌ها مطرح می‌شود، این است که نیروهای تحول‌خواه و اعتدالگرا در این شرایط که فشارها و هجمه‌های جناح مقابل بر دولت تشدید می‌شود چه رفتاری باید پیش بگیرند و اساساً جامعه بزرگ دانشجویی، استادان و معلمانی که دو سال پیش در باب روی کارآمدن تفکر اعتدال اجماع کردند، اکنون چه مسیری را باید طی کنند؟ تجربه حوادث دوران‌های سیاسی گذشته می‌گوید که جناح مخالف بیش از هر چیز برای بی‌اعتبار ساختن شعارها و اندیشه‌های اعتدالی دولت تلاش خواهد کرد. بر همین اساس همه برنامه‌ریزی آنها بر حاشیه‌سازی و مسأله‌آفرینی برای جبهه حامیان دولت استوار است. این جریان در خلال انتخابات 24 خرداد به روشنی اقبال گسترده مردم به تفکر اعتدال را لمس کرد و می‌داند که این اندیشه در شرایط امروز ایران بدیل و آلترناتیوی ندارد. با این پیش‌فرض تردید نباید داشت که رسالت اصلی سلسله حامیان تفکر اعتدال این است که در این مرحله همچنان برای حفظ اعتبار گفتمان اعتدال به عنوان «راه اصلاح و توسعه آینده» تلاش کنند. گفتمان اعتدال آن گونه که روحانی به عنوان سخنگو و نماد آن توصیف می‌کند، دارای پارامتر‌ها و اصولی است که هر یک از اصول یکی از مطالبات و خواسته‌های مردم را دربر می‌گیرد.

بنابراین باید مراقب بود که این ارزش‌های نهفته در گفتمان اعتدال که به صبر و رنج بسیار و بعد از هشت سال سخت به دست آمده است، در تندباد کشاکش جناحی و جنجال‌آفرینی نیروهای افراطی آسیب نبیند. با آنکه خود رئیس جمهوری در هر محفل و مجلسی تلاش می‌کند ارزش‌های گمشده گفتمان جامعه را بازگو کند اما پیداست که نهادینه ساختن فکر اعتدال در لایه‌های افراط‌زده سیاست، فرهنگ و اقتصاد رسالتی است که از عهده نخبگان بویژه قشر پیشقراول دانشجویی و دانشگاهی برمی‌آید. این واقعیت را در نشست دیروز وزارت کشور، معاون اول روحانی گوشزد کرد؛ اسحاق جهانگیری از ضرورت حضور نخبگان و مراجع مؤثر در شکل‌گیری جریان اعتدال سخن گفت. سخن این مقام ارشد کابینه حاوی نکاتی هشداردهنده از تدارک‌ها و طراحی‌های جریان افراط بود که در سکوت و اهمال نیروهای اعتدالگرا برای متوقف کردن آهنگ تحول سیاسی جامعه و بازگرداندن اوضاع به دوران تاریک گذشته خویش برداشته‌اند. بنابراین همه نیروهایی که دل در گرو توسعه و اصلاح وضع داخلی و سیاست خارجی ایران دارند، اکنون با آزمونی سخت برای به ثمر رساندن خواست مردم در انتخابات خرداد 92 روبه‌رو هستند. حتی نظرسنجی‌هایی که توسط جریان مخالف دولت صورت گرفته، نشان از این دارد که اکثریت شهروندان امیدهای خود به فردای بهتر را ذیل گفتمان اعتدال می‌جویند طبق این نظرسنجی، جریان اعتدال در میان نحله‌های سیاسی و فکری دیگر هنوز بالاترین محبوبیت را در جامعه ایران دارد. فهم چرایی این مسأله چندان دشوار نیست. اعتدال در نظر افکار عمومی ایران نقطه مقابل همه سیاست‌‌ها و رفتارهای افراطی است، آنها طی هشت سال در عرصه‌های مختلف زندگی سیاسی واجتماعی طعم تلخ آن را چشیدند. اعتدالی که ایرانی‌ها در برگ رأی خود نوشتند آمال و مقاصد روشن دارد که حامیان و حاملان این اندیشه باید برای تحقق آنها گام بردارند و دولت را در برداشتن موانع سخت و پرشماری که در مسیر این آرمان‌ها بروز و ظهور کرده یاری کنند.

جریان اعتدال در عرصه سیاست و مدیریت مدعی حاکمیت تدبیر و عقلانیت در تصمیم‌گیری‌ها می‌اندیشد در وادی فرهنگ به فراهم کردن فضای امن و آزاد برای صاحبان اندیشه و هنر باور دارد و در عرصه اجتماعی و اقتصادی به حفظ حریم و حقوق فردی و صنفی افراد معتقد است. بنابراین در این میدان رقابت لازم است تصویر دنیایی که اصحاب اندیشه اعتدال ترسیم کرده‌اند به اذهان عمومی انعکاس یابد تا روشن شود تفاوت میان دو جریان اعتدالگرا و مطلق‌گرا، نه در ادبیات سیاسی بلکه در سبک زیست سیاسی و نوع نگاه به مردم و جامعه و جهان هست؛ میان دو الگویی که یکی از تعامل و تفاهم با جهان و حق دانستن مردم دفاع می‌کند و دیگری در پی ستیز و تقابل با جهان و انحصار اطلاعات و آگاهی است.