گریز از انحصارطلبی رسانه ملی
در ابتدای بحث از آقای ایزدی در مورد سیاست‌های قانون‌گذاری درباره‌ی دادن مجوز به شبکه‌های تلویزیونی خارج از سازمان صدا و سیما پرسیدیم.
چندی است در پی ساخت و توزیع سریال‌ها و فیلم‌ها در شبکه‌ی خانگی شاهد برنامه‌سازی مجریان پر طرفدار صدا وسیما در اینترنت هستیم. مثل برنامه‌ی « دید در شب» با مجری‌گری رضا رشیدپور که برنامه‌ای پربیننده و چالش برانگیز بود. به تازگی نیز شاهد افتتاح برنامه‌ی اینترنتی مجازی « هتریک » با مجری‌گری عادل فردوسی پور هستیم. با مصطفی ایزدی کارشناس رسانه در مورد پیامدهای برنامه‌سازی خارج از سازمان صدا و سیما، معایب کلی انحصارطلبی این رسانه و عدم صدور مجوز برای شبکه‌های تلویزیونی مستقل و خصوصی به گفت و گو نشسته‌ایم.موانع قانونی یا عرف
در ابتدای بحث از آقای ایزدی در مورد سیاست‌های قانون‌گذاری درباره‌ی دادن مجوز به شبکه‌های تلویزیونی خارج از سازمان صدا و سیما پرسیدیم. ایشان درباره نبودن قانون مشخصی در ندادن مجوز به شبکه‌های جدید تلویزیونی گفت: «در قانون اساسی ماده‌ای نداریم که به طور مستقیم در آن گفته شده باشد در ایران نباید بیشتر از یک سازمان صدا و سیما باشد. یک ماده‌ی کم جمله داریم با این مضمون که رادیو و تلویزیون ملی ایران زیر نظر نمایندگان سه قوه اداره می‌شود و رئیسش را هم رهبری انتخاب می‌کند. از این ماده‌ی قانونی این طور برمی‌آید که سازمان صدا و سیما باید دولتی باشد ولی گفته نشده که هیچ کس دیگری حق ندارد تلویزیون داشته باشد. در خبرگان و شورای نگهبان هم نیامده؛ ولی چون تفسیر قانون اساسی با شورای نگهبان است، این‌طور از این ماده استنباط کرده که غیر از سازمان صدا و سیما هیچ شخصیت حقیقی یا حقوقی نمی‌تواند تلویزیون داشته باشد.»
اعمال نفوذ مدیران صدا و سیما
ایزدی در ادامه این عقیده را تفسیری اشتباه دانست و تاکید کرد: «به عقیده‌ی من این تفسیر اشتباه است. زیرا از طرفی تک صدایی در جامعه‌ی مدرن و عصر دیجیتال در حال انقراض است و از طرف دیگر ظرفیت مدیران صدا و سیمای ما آن قدر بالا نیست که اجازه‌ی ابراز نظر مخالفان و منتقدان را در این رسانه بدهند. از آن جائی که این رسانه در اختیار حاکمیت است، مخالفت و انتقاد در آن مسلماً مورد پذیرش نیست. در حالتی که مدیران صدا و سیما فقط از اصولگرایانی که معتدل هم نیستند انتخاب می‌شوند، این رسانه نمی‌تواند رسانه‌ی ملی و پاسخگوی همه‌ی نیازهای فرهنگی جامعه باشد. بی‌شک رادیو و تلویزیونی که انتقاد و مخالفت با آن مورد پذیرش نباشد، رسانه‌ی ملی محسوب نمی‌شود. در صدا و سیما برنامه‌سازی و انتخاب برنامه‌ها در حال حاضر کاملاً سلیقه‌ای و مبتنی بر نظر شخصی مدیران است.»
تک صدایی؛ آفت جامعه‌ی مدرن
نظر ایشان را در مورد رسانه‌های جایگزین و آفت رشد روزافزون آنها در میان مردم جویا شدیم. آقای ایزدی در پاسخ گفت: «مگر می‌شود در جامعه‌ی هشتاد میلیونی همه‌ی دیدگاه‌ها منحصراً با این سلیقه‌های شخصی مطابقت داشته باشند؟ در این وضعیتی که صدا وسیما دارد روی تک صدایی پافشاری می‌کند همان‌طور که بارها شاهد آن بوده‌ایم، اگر کسی در رادیو و تلویزیون مورد اتهام، انتقاد و افترا قرار گیرد علی‌رغم تمام دستورات حقوقی، اسلامی، اخلاقی و حقوقی ما به او اجازه‌ی دفاع از خود در این رسانه نمی‌دهند. در این حالت جامعه به سمت و سوی استفاده از رسانه‌های جایگزین با اعتدال بیشتر می‌روند.
ایزدی به نتایج این سیاست‌گذاری غلط نیز اشاره کرد: « از نتایج این تک صدایی می‌توان به این موارد اشاره کرد: اولاً خانواده‌ها روی می آورند به ماهواره و شبکه‌های خارجی. ثانیاً با گسترش شبکه‌های مجازی مانند تلگرام و آسانی و سرعت استفاده از آنها، مردم کم کم به استفاده از این شبکه‌ها برای اطلاع از اخبار و مسائل روز رو می‌آورند. مثلاً اگر در همین لحظه در مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای تصویب شود چند ثانیه بعد در شبکه‌های مجازی خبرش پخش می‌شود و صدا وسیما با تاخیر، مثلاً در اخبار شب آن را اطلاع‌رسانی می‌کند. در این حالت خبرهای درست و نامعتبر از یکدیگر قابل تشخیص نیستند و معضلات ثانویه‌ی جدیدی ایجاد می‌شود.»
مصطفی ایزدی در ادامه‌ی صحبت‌های خود به آفت دیگری اشاره کرد: «سومین اثری که این تک صدایی دارد همان نوعی از شبکه‌های مجازی است که شما به آن اشاره کردید؛ برنامه‌سازی مجریان با سابقه و معروف تلویزیون مثل عمو پورنگ، رضا رشیدپور و به تازگی هم عادل فردوسی پور در اینترنت. این افراد با این تصور که توانایی‌هایشان از چارچوب‌های صدا و سیما بالاتر است یا اجازه‌ی بیان همه‌ی مطالب خود را در این رسانه ندارند، به برنامه‌سازی در اینترنت روی می‌آورند و البته باید به این نکته توجه داشت که این افراد به داشتن مخاطبان همیشگی خود در رسانه‌ی جدید مطمئن هستند. و مطمئناً در آینده باز هم شاهد برنامه‌هایی از این دست خواهیم بود.»
ابراز عقاید سیاسی مخالفان
این کارشناس رسانه با اشاره به رادیوهای مستقل در اینترنت گفت: «نمونه‌ی این برنامه‌ها را در رادیو نیز داریم. مثل رادیو امید که تریبونی برای اصلاح‌طلبان است. بی‌شک تا زمانی که نمی‌توانند از رسانه‌ای که در دست اصولگراهاست برای ابراز عقاید سیاسی خود و انتقاداتشان استفاده کنند، این تریبون به اهداف آنها کمک خواهدکرد. به این نکته هم باید اشاره کنم که به جز گروه‌ها و احزاب سیاسی، گروه‌ها و موسسه‌های دیگری هم برای ابراز عقاید یا پخش برنامه‌های خود به رسانه‌ی رادیو و تلویزیون نیاز دارند؛ مثل خانه‌ی هنرمندان، موسسه‌های ادبی و... »
در پایان ایشان اظهار امیدواری کرد که امیدهایی وجود دارد برای گرفتن مجوز: «در حال حاضر رسانه‌ای که از طریق ماهواره مجوز گرفته باشد نداریم. البته خبرهایی حاکی از گرفتن مجوز قانونی برای تاسیس یک شبکه‌ی تلویزیونی برای آیت الله مکارم شیرازی شنیده‌ایم و اگر این خبر درست باشد و مجوز تاسیس شبکه و برنامه‌سازی در آن در ماهواره بیاید، گامی مثبت در تاسیس شبکه‌های دیگر با مضامین و اهداف مختلف است؛ برای تامین نیازها و سلیقه‌های همه‌ی اقشار جامعه که در اولین گام جلوی رقابت محکوم به شکست صدا و سیما در برابر شبکه‌های ماهواره‌ای را می گیرد؛ برنامه‌هایی نامناسب از نظر فرهنگی برای خانواده‌ها که نتایج فاجعه‌بار و تاسف برانگیزی روی تربیت نسل جدید، آمار پائین ازدواج و آمار روزافزون طلاق و... داشته‌اند.»
منبع: ابتکار
ارسال نظر
