دیپلماسی؛ آسمان ایران را آبی می کند

چند سالی می شود که دیگر روزهای پاییزیی نوید باران و غروب های دل انگیزش را نمی دهد. پاییز این سال ها با سرفه های مردم کشورمان، مرگ حیوانات اهلی، مهاجرت روستاییان، اسمان گرفته و خاک آلود و... همنشین شده است.
بیش از  از10 سال می شود که ریزگردها، این مهمانان ناخوانده به جنوب ایران وارد شدند و اکنون آسمان 28 استان کشور را تیره و تار کرده اند.
حضور پدیده گرد و غبار که ابتدا منشاء آن خارج از کشور اعلام شد به علت عدم رسیدگی و مهار نشدن، اکنون منابعی داخلی پیدا کرده که نیازمند ساماندهی و مدیریت است.
ابتدای امر این مهمان ناخوانده از بیابان های عراق و عربستان به جنوب ایران آمدند که به علت نبود سیاست های مقاومتی و کنترلی، پیشروی هرساله آنها را حتی به استان های شمالی ایران شاهد شده ایم. گرد و غبارهای وارداتی در چند سال اخیر توانسته اند رودهای پرآبی همچون هیرمند، هامون، زاینده رود و دریاچه هایی را مانند پریشان، بختگان و... را خشک کرده و همین منابع آبی که می توانست سد مقاومتی از پیشروی ریزگردها باشند را تبدیل به مرکز تولید گرد و غبار کردند.
مالچ پاشی بیابان های کشورهای همسایه همچون عراق، استفاده از نانوحسگرها و نانو کامپوزیت ها در مرزهای شهرهایی مانند ارومیه و اهواز، ایجاد کمربند سبز شهری و... از جمله اقداماتی چند سال اخیر به منظور کاهش غلظت گرد و غبار در ایران  انجام شد که متاسفانه در نبود بودجه و مدیریتی مناسب عقیم ماند.
روز گذشته اولین جلسه شورای عالی حفاظت از محیط زیست در دولت تدبیر و امید با ریاست دکتر روحانی رئیس جمهور دولت یازدهم، برگزار شد تا مسائل مربوط به تولید و راهکارهای مبارزه با پدیده ریزگردها مورد بحث و بررسی هایی البته از نوع کارشناسانه قرار بگیرد.
آنچه که در دولت های قبلی چندان مورد توجه قرار نمی گرفت، مدیریت کنترل ریزگردها از منشاء تولید بود و دلایلی همچون نبود همکاری ، جنگ داخلی و.. در کشورهای همسایه بهانه های از سوی دولت های قبلی بود؛ که نگذاشت  رویکرد دیپلماسی در کاهش این معضل کارگشا باشد.
به همین منظور رئیس جمهور دولت یازدهم در اولین جلسه ای که  توسط این شورا برگزار شد با تاکید بر رایزنی های گسترده، به وزارت امور خارجه مسئولیتی تازه از نوع زیست محیطی داد  تا در این مسیر وزارت امور خارجه ایران با استفاده از تجربیات، روابط، اقدامات مطالعاتی و منابع مالی بین المللی اش برای کاهش غلظت و پیشروی ریزگردها به مقابله با آنها در کشورهای مولد و منشاء برود.
برای اولین بار در ایران است که دولت ویژگی های یک  دستگاه دیپلماسی را برای کاهش یک رخداد زیست محیطی  توانمند می بیند و به وزارت خارجه کشور کارکردی تازه را بخشیده است.
در این مسئولیت ویژه، تعامل با کشورهای همسایه که منشاء ریزگردها هستند به خصوص عراق که اکنون با بحران های گوناگون داخلی دست به گریبان است در اولویت قرار گرفت.
داشتن یک نگاه متفاوت و فراسو از مسائل و جوانب یک مساله می تواند در رفع، کاهش پیشروی و غلظت پدیده ریزگردها  تاثیر داشته و مطمئنا اخذ سیاست های زیست محیطی از منظر داخلی و ظرفیت های بین المللی به عنوان قدم های نخست دولت تدبیر و امید در خروج این مهمان ناخوانده از آسمان ایران کارگشا خواهد بود.