نودمین سالگرد تولد ملكۀ انگلستان

مراسم ویژه و پرزرق‌وبرق نودمین سالگرد تولد ملكه الیزابت دوم به‌ عنوان دیرپاترین مقام سلطنت در تاریخ انگلستان از روز چهارشنبه آغاز شد.

برای نودمین سالگرد تولد 'الیزابت آلكساندرا ماری ویندزور' ملكه انگلیس كه در روز پنجشنبه 21 آوریل خواهد بود، مراسم‌های پرهزینه و تشریفاتی تدارك دیده‌ شده و از جمله آنها برگزاری ضیافت نهار با حضور باراك اوباما رییس‌جمهور آمریكا و همسرش در قلعه وینزور در روز جمعه آینده است.

ملكه الیزابت و همسرش 94 ساله‌اش دوك ادینبرگ امروز( چهارشنبه ) یك روز پیش از تولد نود سالگی، برای بزرگداشت پانصدمین سالگرد تأسیس اداره پست سلطنتی از دفتر آن در منطقه وینزور بازدید كردند.

مراسم سالروز تولد ملكه انگلیس قرار است روز پنجشنبه در كاخ وینزور برگزار شود و یكی از این مراسم رژه نظامی اسب‌سواران است.

برخی از مراسم‌ها به مناسبت سالگرد تولد وی قرار است در ماه های 'می' و ژوئن آینده برگزار شود و در آن میان ملكه میزبان هزاران نفر از نهادهای مختلف انگلستان و مقامات ارشد كشورهای مشترك‌المنافع خواهد بود.

ملكه الیزابت متولد 21 آوریل 1926 میلادی بوده و در پس از مرگ پدرش شاه جورج ششم در 6 فوریه 1952 میلادی به سلطنت رسیده است.

ملكه انگلیس در نهم ماه سپتامبر گذشته میلادی به‌رغم وجود برخی آشفتگی‌ها در خاندان سلطنتی و مواجه بودن با رویدادهای بسیار زیاد داخلی و خارجی، توانست با پشت سر گذاشتن 63 سال و 261 روز سلطنت، مبدل به دیرپاترین مقام سلطنت در تاریخ انگلستان شود.

تا قبل از نهم سپتامبر، این ركورد در اختیار 'ویكتوریا' مادربزرگش بود (زادهٔ 24 می 1819 - درگذشتهٔ 22 ژانویهٔ 1901) كه 63 سال، هفت ماه و دو روز سلطنت كرد.

اما سووالی كه در نودمین سالگرد تولد ملكه الیزابت در رسانه‌های گروهی انگلیس مطرح است بحث زمان كناره‌گیری وی از قدرت به دلیل كهولت سن و سپردن تخت و تاج پادشاهی به پسرش است.

در حال حاضر ملكه الیزابت، برخلاف ویكتوریا كه در سن 81 سالگی از قدرت كناره گرفت، هیچ‌گونه نشانه‌ای دال بر كناره‌گیری به نفع پسر بزرگش پرنس چارلز، از خود نشان نداده است.

هرچند در سال‌های اخیر به دلیل كهولت سن، پیش‌بینی‌ها و گزارش‌هایی در مورد آماده شدنش برای واگذار كردن اختیاراتش به پسرش چارلز منتشر شده اما هیچ‌كدام از این پیش‌بینی‌ها تاكنون به تحقق نپیوسته است.

اگرچه از وضعیت سلامتی ملكه الیزابت و دوك ادینبرگ كه در ماه ژوئن آینده 95 ساله خواهند شد، بندرت گزارشی منتشر می‌شود اما براساس ظواهر امر فعلاً بعید است كه ملكه انگلیس صرفاً به دلیل وضعیت جسمانی‌اش تصمیمی برای كناره‌گیری داشته باشد.

در زندگینامه جدید 'پرنس چارلز' كه در سال گذشته منتشر شد، ادعا شده است كه ملكه الیزابت نگران از آن است كه انگلیس ممكن است آماده برای پادشاهی پسر بزرگش و اقداماتش نباشد.

'كاترین مایر' نویسنده این زندگینامه تحت عنوان ''چارلز – قلب یك پادشاه '' ادعا كرده است كه ملكه الیزابت نگران از شیوه جدید و رادیكالی است كه انتظار می‌رود از سوی چارلز پس از رسیدن به مقام پادشاهی، صورت بگیرد.

'كاترین مایر' می‌گوید كه پرنس چارلز نسبت به مادرش ( ملكه الیزابت ) تمایل بیشتری برای دخالت در امور كشور و اعمال حاكمیت دارد .

در حال حاضر سه فرد در صف رسیدن به مقام سلطنت انگلستان به شمار می‌روند كه شاهزاده چارلز (ولیعهد) كه نخستین فرد در صف رسیدن به تاج‌وتخت این كشور به شمار می‌رود 67 سال سن دارد.

ویلیام پسر چارلز ( دوك كمبریج ) كه در حال حاضر 33 سال دارد، دومین فرد در صف سلطنت به شمار می‌رود و جورج پسر یك‌ساله وی، نفر سوم در صف منتظران سلطنت در انگلیس بشمار می‌آید.

مقام سلطنت در انگلیس، براساس یك‌رویه پذیرفته‌شده ، جنبهٔ تشریفاتی و نمادین دارد. اگرچه بسیاری از نهادهای حكومتی به نام پادشاه یا ملكه این كشور فعالیت می‌كنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و درنتیجه، مسوولیت سیاسی نیست.

بر این اساس، تصمیمات حكومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملكه اما توسط دولت، پارلمان و سایر نهادها اتخاذ و اجرا می‌شوند.

'الیزابت آلكساندرا ماری ویندزور' در ششم فوریه سال 1952 میلادی پس از فوت پدرش 'جورج ششم' پادشاه انگلستان، درحالی‌كه تنها 25 سال داشت به مقام سلطنت رسید.

اگرچه الیزابت روز 21 آوریل سال 1926 میلادی در لندن و در خانواده سلطنتی به دنیا آمد، اما اگر بخت یارش نبود و عمویش 'ادوارد هشتم' ازدواج با یك زن آمریكایی را به سلطنت ترجیح نمی‌داد، بسیار بعید بود روزی بتواند به تخت سلطنت بنشیند.

الیزابت ده‌ساله بود كه 'جورج پنجم' پدربزرگش درگذشت و عمویش 'ادوارد هشتم ' بر تخت سلطنت نشست، اما وی پس از ازدواج با 'ویلیس سیمپسون ' زن مطلقۀ آمریكایی تاج‌وتخت را كنار گذاشت و به فرانسه رفت و پس از كناره‌گیری او بود كه 'جورج ششم'، پدر الیزابت، بر تخت نشست.

در ششم فوریه 1952 میلادی، جورج ششم، پادشاه انگلستان براثر بیماری فوت كرد و خبر درگذشت پادشاه را در كنیا به شاهدخت رساندند و او به‌عنوان ملكه الیزابت دوم به كشورش برگشت. الیزابت اول چهارصد سال پیش از او حكومت كرده بود.

الیزابت دوم، چهلمین حاكم انگلیس در رأس نهاد سلطنتی در این كشور بشمار می‌آید. نخستین پادشاه 'ویلیام فاتح' بود كه پس از پیروزی در جنگ 'هاستینگز' در سال 1066 میلادی به تخت نشست.

الیزابت پنج سال پیش از نشستن بر تخت (20 نوامبر 1947 میلادی) با 'فیلیپ مانت بتن' شاهزادۀ یونانی ازدواج‌كرده بود. ملكه الیزابت دوم به هنگام تاج‌گذاری دو فرزند داشت: شاهزاده 'چارلز' چهارساله و شاهدخت 'ان' دوساله. شش سال بعد شاهزاده 'اندرو' و چهار سال بعد از او شاهزاده 'ادوارد ' به دنیا آمدند.

الیزابت دوم زمانی به تاج‌وتخت رسید كه انگلستان دیگر یك امپراتوری نبود، بلكه در رأس اتحاد كشورهای مشترك‌المنافع یا بقایای آن امپراتوری قرار داشت و نقش ملكه از چندوظیفۀ تشریفاتی فراتر نمی‌رفت.

الیزابت دوم كه دوران جوانی‌اش شاهد جنگ جهانی دوم بود، در دوران سلطنت طولانی‌مدتش نیز شاهد تحولات زیادی در عرصه خارجی و داخلی انگلستان بوده است .

همكاری انگلیس با آمریكا در كودتای28 مرداد سال 1332 ( 19 آگوست 1953) علیه دكتر محمد مصدق كه منجر به سقوط دولت ملی شد، اشغال كانال سوئز توسط انگلستان و فرانسه در سال 1965 میلادی، جنگ فالكلند در سال 1982 میلادی میان انگلیس و آرژانتین بر سر جزایر فالكلند و حمله انگلیس به عراق در سال 2003 میلادی ازجمله رویدادهای خارجی هستند كه در دوران ملكه انگلیس به وقوع پیوسته است.

پایان درگیری‌ها در ایرلندشمالی به دنبال توافق سال 1998 میلادی میان دولت انگلیس و رهبران جدایی‌طلب ایرلندشمالی از جمله وقایع مهم داخلی است كه ملكه انگلیس شاهد آن بوده است .

از دیگر وقایع مهم داخلی در دوران حكومت ملكه الیزابت دوم، انفجار چهار حمله انتحاری در ژوئیه سال 2005 میلادی در شبكه حمل‌ و نقل شهری لندن بود كه در جریان این 52 نفر كشته و بیش از 770 نفر زخمی شدند.

اما زندگی خصوصی ملكه و اعضای خانوادۀ سلطنتی و نیز جایگاه پرهزینه سلطنت در نظام حكومتی انگلیس نیز در طول 63 سال گذشته همواره مورد توجه اصحاب رسانه‌ و برخی انتقادها بوده است.

وضعیت زناشویی شاهزاده چارلز، ولیعهد انگلستان و همسرش سابقش دایانا كه در سال 1981 میلادی باهم ازدواج‌كرده بودند، و فرجام شوم دایانا پس از طلاقش از چارلز بیشتر از هر چیز دیگری نقل محافل مطبوعاتی بوده و همواره سایه آن بر روی زندگی ملكه انگلیس سنگینی می‌كرده است.

هرچند همچنان خبر و شایعاتی در مورد فساد اخلاقی و مشكلات داخلی در میان اعضای خانواده سلطنتی منتشر می‌شود.

الیزابت دوم با این‌ همه مسایل درحال حاضر ملكه تشریفاتی 16 كشور مستقل و رئیس اتحاد كشورهای مشترك‌المنافع كه 54 عضو دارد، است و مسن‌ترین رئیس كشور انگلستان محسوب می‌شود.

دوران سلطنت ملكه الیزابت دوم از نگاه آماری :

- ثروت ملكه انگلیس در حدود 300 میلیون پوند برآورد شده است

- ملكه 270 بار سفر خارجی داشته است

- ملكه انگلیس از 116 كشور جهان دیدار داشته است.

بعضی از این سفرها تاریخی بوده‌اند، مثل سفر سال 1965 میلادی به آلمان كه نخستین سفر مقام سلطنت انگلستان به این كشور پس از 52 سال بود.

ملكه انگلیس در طول دوران سلطنت خود یك‌بار و آن‌هم در سال 1339 به ایران سفركرده است.

- ملكه الیزابت در سال 1945 میلادی گواهینامه رانندگی گرفته است

- ملكه انگلیس تنها فردی در انگلیس است كه نیازی به پاسپورت ندارد

- در طول سلطنت ملكه 'اولین‌ها' زیاد بوده‌اند به‌طور مثال در سال 1979 میلادی او اولین نخست‌وزیر زن تاریخ انگلستان یعنی مارگارت تاچر را به حضور پذیرفت.

- در طول زمامداری الیزابت دوم، در كل 12 نخست‌وزیر در انگلیس روی كارآمدند. اولین نخست‌وزیر 'وینستون چرچیل' بود كه در دوره وی بساط امپراتوری انگلیس كه از كنیا تا هنگ‌كنگ امتداد داشت، برچیده شد و آخرین هم دیوید كامرون از حزب محافظه‌كار است.