گام های ظریف برای توسعه مناسبات با شرق/ از اندونزی تا استرالیا

 دولت 'حسن روحانی' پس از رفع تنش های ناشی از ایجاد هراس غرب در مورد برنامه صلح آمیز هسته ای ایران و فراهم شدن مسیر توسعه روابط با کشورهای غربی، اکنون بخشی از توجه سیاست خارجی خود را متوجه جنوب شرق آسیا و منطقه آسیا - اقیانوسیه کرده است.

دستگاه دیپلماسی ایران در این راستا سفر 'محمدجواد ظریف' وزیر امور خارجه کشورمان به 6 کشور این منطقه را با هدف استفاده حداکثری از ظرفیت های کشور در دوران پسابرجام برنامه ریزی کرده و وی فردا (یکشنبه) در نخستین گام سفر وارد 'جاکارتا' پایتخت اندونزی می شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در این سفر منطقه ای قرار است از کشورهای اندونزی، سنگاپور، برونئی، تایلند، نیوزیلند و استرالیا دیدن کند و در اجلاس فوق العاده سران سازمان همکاری اسلامی با محوریت فلسطین و مسجد الاقصی و اجلاس گفت وگوی همکاری آسیا به میزبانی دو کشور اندونزی و تایلند شرکت کند.

وزیر امور خارجه ایران در این سفر منطقه ای قرار است از مجموع 10 کشور عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا موسوم به 'آ.سه.آن' از اندونزی، سنگاپور، تایلند و برونئی دیدن کند.

این کشورها از ابتدای توافق هسته ای ایران با قدرت های غربی، همواره از پیشرفت های انجام شده استقبال و تلاش کرده اند، روابط اقتصادی و تجاری خود را با ایران بیش از پیش تقویت کنند.

دولتمردان اندونزی پس از موفقیت های اخیر ایران در عرصه بین المللی خواستار از سرگیری همکاری های دوجانبه با کشورمان به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان در دوران پساتحریم هستند و تاکنون نیز قدم های عملیاتی در این زمینه برداشته اند.

واردات نفت و گاز، ساخت کارخانه کود شیمیایی در ایران و دریافت فناوری تولید برق آبی فرصت هایی هستند که اندونزی از آنها به عنوان گزینه هایی جهت توسعه مناسبات با ایران استفاده کرده است.

این کشور 250 میلیون نفری در حال حاضر حدود 817 هزار بشکه نفت در روز تولید می کند و نیازمند واردات همین میزان نفت است. با توجه به کاهش تولید نفت این کشور از ابتدای دهه فعلی که میزان تولید نفت آن در سال 2010 میلادی حدود 942 هزار بشکه در روز بود و پیش بینی می شود تا سال 2020 میلادی این میزان تنها به 550 هزار بشکه برسد، می توان از اندونزی به عنوان بازار مناسبی برای صادرات نفت ایران یاد کرد.

از آنجایی که ایران قرار است مذاکراتی هفته جاری در تهران بین یک وزیر اندونزیایی و مثامات کشورمان در مورد ساخت پالایشگاه و سرمایه گذاری در بخش گاز و پتروشیمی انجام شود، می توان گفت که از هم اکنون مقامات جمهوری اسلامی ایران، نخسیتن گام های جدی خود را برای حضور در بازار انرژی اندونزی برداشته اند که سفر محمدجواد ظریف را نیز می توان گامی در توسعه این قبیل روابط عنوان کرد.

ظریف در سفر دو روزه به اندونزی علاوه بر شرکت در اجلاس فوق العاده سران سازمان همکاری اسلامی با 'جوکو ویدودو' رئیس جمهور و 'رنتو مرسودی' وزیر امور خارجه این کشور جنوب شرق اسیا نیز مذاکره می کند

درست در مقابل پرجمعیت ترین کشور منطقه جنوب شرقی آسیا، کم جمعیت ترین کشور این منطقه یعنی برونئی نیز مورد توجه سکاندار وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته تا در سومین گام از سفر با دیدار از این کشور، پایه های همکاری های دوجانبه و منطقه ای را تقویت کند.

برونئی به عنوان یکی از کشورهای عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا مورد توجه جمهوری اسلامی ایران است و دو طرف خواستار افزایش مناسبات فرهنگی و تجاری هستند.

سنگاپور کوچکترین کشور منطقه جنوب شرقی آسیا در دومین مرحله از سفر میزان وزیر خارجه کشورمان است. این کشور کوچک که دولت – شهر خوانده می شود از توان اقتصادی بسیار بالایی برخوردار است و همواره در مناسبات تجاری ایران به ویژه در بخش انرژی جایگاه ویژه ای داشته است.

اعمال تحریم های یک جانبه غرب علیه ایران در سال های گذشته باعث شد ارزش تبادلات تجاری ایران و سنگاپورکه در سال 2011 و پیش از اعمال تحریم های ناعادلانه غرب 6 میلیارد و 600 میلیون دلار بود، در سال 2012 کاهش یابد و به دو میلیارد و 600 میلیون دلار برسد و این تبادلات سال گذشته میلادی به رقم کم سابقه 171 میلیون دلار کاهش یافت.

اگرچه تحریم های ظالمانه غرب سطح روابط تجاری ایران با سنگاپور را در سال گذشته به پایین ترین سطح رساند، اما میل و اشتیاق دولت سنگاپور و همچنین بخش خصوصی این کشور که تاکنون چندین سفر تجاری و اقتصادی به ایران انجام داده اند، نشان دهنده آینده روشن روابط اقتصادی دو کشور است.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران پس از بازدید از اندونزی، برونئی و سنگاپور عازم 'بانکوک' پایتخت تایلند دیگر کشور عضو آ.سه.آن می شود تا ضمن شرکت در اجلاس وزرای گفت وگوی همکاری آسیا، در خصوص مناسبات سیاسی اقتصادی دو جانبه نیز با سران این کشور به بحث و گفت و گو بپردازد.

روابط بانکوک – تهران پس از لغو تحریم های غرب علیه ایران در مسیر توسعه قرار گرفته و اراده دو طرف بر توسعه همکاری ها باعث افزایش سفر هیات های تجاری و سیاسی عالی رتبه بین دو کشور شده است.

تحریم های یکجانبه غرب علیه ایران در سالهای گذشته باعث شد تایلند نیز از سود تجارت خود با ایران محروم شود، به گونه ای که میزان تجارت و سرمایه گذاری دو کشور کاهش یافت و به مرز 400 میلیون دلار رسید.

مقامات تایلندی پس از اجرای برجام با فراهم شدن فرصت تجارت با ایران، از جمله پیشروان منطقه جنوب شرق آسیا برای توسعه مجدد مناسبات و روابط تجاری شدند و امیداورند سطح این روابط تا دو سال آینده با افزایش سه برابری به بیش از یک میلیارد و 200 میلیون دلار و در چهار تا پنج سال آینده نیز این رقم به چهار تا پنج میلیارد دلار ارتقا یابد.

نیوزیلند و استرالیا مقصد های بعدی سفر منطقه ای رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان هستند. این دو کشور با تغییر قوانین و مقررات خود و لغو تحریم ها، زمینه افزایش همکاری های تجاری را با ایران فراهم کرده اند و حسن روحانی نیز در مقابل، به منظور نشان دادن اراده جدی تهران مبنی بر افزایش روابط، وزیر امور خارجه خود را به همراه هیاتی اقتصادی راهی این دو کشور کرد.

نیوزیلند سال گذشته تنها موفق به صادرات 163 میلیون دلار محصولات مختلف به ایران شد که از این مقدار 90 درصد آن را محصولات لبنی و حیوانی تشکیل می داد.

استرالیا نیز که در هفته گذشته تحریم های اعمال شده علیه ایران را با هدف تسهیل روابط تجاری با کشورمان لغو کرد، در تلاش است روابط تجاری با تهران را که اکنون حدود 360 میلیون دلار است با تکیه بر صادرات کالاهای گوشتی و لبنی افزایش دهد.

استرالیا نیز از نخستین کشورهایی بود که پس از توافق هسته ای ایران با غرب، وزیر امور خارجه خود را راهی تهران کرد تا نسبت به از سرگیری مذاکرات جهت افزایش روابط در زمینه های مختلف بحث و گفت وگو کند.