به هر روي اعضاي اقتصادي كابينه و بدنه دولت به خوبي مي‌دانستند كه برجام تا چه حد دست دلالان را كوتاه و براي اقتصاد كشور گشايش حاصل مي‌كند.
«زمان تحريم،هواپيماي دست دوم را ۶۰ ميليون يورو مي‌خريديم اما حالا هواپيماي نو را با ۴۴ميليون دلار مي‌خريم. » قائم مقام وزير راه اين خبر را با خبر نهايي شدن قرارداد خريد هواپيماهاي ATR در اين هفته همراه كرده است. براساس گفته‌هاي اصغر فخريه كاشان در سال‌هاي گذشته و در دوران تحريم همين هواپيماهاي كهنه و دست دوم ١٠ تا ١٥ ساله چيزي بين ٥٠ تا ٦٠ ميليون يورو براي كشور آب مي‌خوردند؛ در حالي كه اكنون در قرارداد با ايرباس قيمت خريد اين مدل از هواپيما بيشتر از ٤٤ ميليون دلار براي كشور هزينه نخواهد داشت. جالب آنكه او با اشاره به اينكه در دوران تحريم دلالان و واسطه‌ها چقدر پول در اين دست معاملات مي‌خوردند، گفته است: شركت‌هاي هواپيماسازي معمولا دو قيمت براي هواپيماهاي خود دارند؛ يكي قيمت كاتالوگ و ديگر قيمت واقعي كه بر اساس آن هواپيما را مي‌فروشند. يك محاسبه سر‌انگشتي نشان مي‌دهد كه قيمت خريد هواپيما اكنون نسبت به پيش از توافق چيزي حدود ٦٣ ميليارد تومان ارزان‌تر درمي‌آيد. اين سخن به اين معناست كه با ارز به نرخ روز و البته دولتي (يوروي سه هزار و ٢٥٠ توماني)، ٦٠ ميليون يورو چيزي حدود ١٩٥ ميليارد تومان مي‌شود. در مقابل تبديل ٤٤ ميليون دلار (با دلار دولتي يعني سه هزار توماني) به تومان نشان مي‌دهد كه اكنون قيمت هواپيما چيزي حدود ١٣٢ ميليارد تومان است. قائم‌مقام وزير راه هم در سخنان خود به همان موضوعي اشاره كرده است كه روحاني بارها و بارها در اظهارنظرهايش به آن اشاره كرده بود: «كاسبان تحريم»؛ همان‌هايي كه به گفته حسن روحاني از توافق ناخشنود بودند و ممكن بود صداي‌شان در‌بيايد. كاسبان تحريم آنهايي بودند كه عملكرد ضعيف خود را پشت نقاب تحريم پنهان مي‌كردند و نسبت به عملكردشان پاسخگو نبودند؛ تجارت در شرايط تحريم سبب شد كه برخي فرصت كاسبي و كسب سودهاي كلان پيدا كنند پس با لغو تحريم‌ها اين فرصت را از دست خواهند داد، از توافق هسته‌اي ناخشنودند و به قول روحاني عصباني.رييس دولت شامگاه يازدهم مرداد ماه امسال براي بار چندم پيش‌روي دوربين رسانه ملي گفته بود كه به دليل تحريم‌ها، ما جنسي را كه وارد كشور مي‌كرديم گاهي ٢٠ درصد، گاهي ٢٥درصد و حتي ٣٠ تا ٤٠ درصد هم گران‌تر مي‌خريديم. اگر فرض صد ميليارد جنس و كالاهاي ضروري نياز بود وارد اين كشور شود، حداقل حدود ٢٥ ميلياردش تلف مي‌شد. اين از جيب مردم مي‌رفت البته اين كار براي «كاسبان تحريم» خيلي سود داشت و كاسبان تحريم در دوبي، در اروپا، چين و در تهران بودند و همه‌جا اين كاسبان تحريم بودند و آنها از اين توافق عصباني‌اند اما مردم ما هزينه پرداخت مي‌كردند.
حالا سخنان قائم مقام وزير راه به خوبي نشان مي‌دهد كه دست دلال‌هاي تحريم از تجارت ايران كوتاه شده است. روحاني راست مي‌گفت. ٦٣ ميليارد تومان تنها در يك قلم هواپيما رقم كمي نيست. رفتن چنين پولي از دست هر دلالي، او را عصباني مي‌كند. روحاني در حالي عبارت «كاسبان تحريم» را بارها استفاده كرد كه اين تركيب اصولگراها را حسابي دلخور مي‌كرد. همان‌هايي كه به توافق روي خوش نشان نمي‌دادند و با بهانه‌هاي ريز و درشت‌شان برجام را نشانه مي‌گرفتند. آنها «كاسبان تحريم» را به خود مي‌گرفتند.
جالب آنكه مهدي كوچك‌زاده يكي از نماينده‌هاي منتسب به جبهه پايداري در جلسه علني ديروز در اخطار و تذكر خود با استناد به ماده ١٢٥ قانون اساسي و بند ١١ ماده ٢٤ آيين‌نامه داخلي مجلس خطاب به نايب‌رييس مجلس گفت: آقاي باهنر! اين اصل مي‌گويد كه همه موافقتنامه‌ها، مبايعه نامه‌ها و قراردادهاي دولت ايران با ساير دولت‌ها بايد به تصويب مجلس برسد. در برجام اجازه ندادند كه مجلس مطلع شود و هرچه خواستند انجام دادند كه نتيجه‌اش آن چيزي شد كه ديديم. نماينده تهران تاكيد مي‌كرد: سوال ما اين است آيا اولويت اول مردم خريد ١٠٠ فروند هواپيما است؟ چند ميليارد دلار پول بدهيم با اين مشكلات معيشتي كه مردم دارند، هواپيما بخريم؟ هواپيماهايي كه براي بيزينس است و همه آنها فرست‌كلاس است. آقاي باهنر! مجلس كجا بايد ورود كند؟ من مي‌گويم نكند در برجام يك بند مخفي وجود داشته كه هر كشوري پول‌هاي بلوكه شده ما را آزاد مي‌كند خودش هم به ما بگويد چه چيزي خريداري كنيم؟! آقاي باهنر! اين افرادي كه الان براي رد‌صلاحيت چند نفر از هم‌حزبي‌شان فريادشان گوش فلك را كر كرده است، نمي‌بينند كه دولت دارد چه كار مي‌كند؟ مجلس در اين كشور چكاره است؟ محمدرضا باهنر كه در غياب علي لاريجاني رياست جلسه را برعهده داشت در پاسخ به اين اخطار گفت: شما مي‌دانيد كه ناوگان هوايي كشور فرسوده و بسياري از هواپيماهاي فعلي زمين‌گير هستند و بايد اين ناوگان نوسازي بشود. دولت كه خودش هواپيمادار نيست! بلكه سازمان هواپيمايي كشوري است كه وظيفه نوسازي اين ناوگان را برعهده دارد كه بخش اعظمي از زيرمجموعه آن هم ايرلاين‌هاي خصوصي هستند كه اقدام به خريد هواپيما كرده‌اند. او گفت: من الان قصد دفاع از دولت را ندارم اما واقعا بايد بگويم كه اخطار شما وارد نيست. چرا كه صد نفر از بخش خصوصي در اين سفر همراه رييس‌جمهوري بوده‌اند و شركت‌هاي آنها با شركت‌هاي خارجي قرارداد تجاري امضا كرده‌اند و ما نمي‌توانيم به تصميم آنها ايرادي وارد كنيم.
دلخوري اصولگرايان اما محدود به كوچك‌زاده نيست. از همين‌رو بود كه در نخستين ماه پاييزي روزنامه وطن امروز نامه حسين قدياني، رييس اسبق سازمان بسيج دانشجويي و فعال اصولگرا به رييس‌جمهوري را منتشر كرد: «... مدام عليه منتقدان دولت به ويژه منتقدان سياست خارجه دولت اتهام «كاسب تحريم» را استفاده كرده، مع‌الاسف همچنان استفاده مي‌كنيد. اين در حالي است كه ناظر بر توهين‌آميز بودن اصطلاح «كاسب تحريم» ايضا جايگاه مهم و ملي سمت رياست‌جمهوري، گمان همگان بر اين بود كه شما بعد از يكي دو بار استفاده از اين اصطلاح، ديگر زيبنده جايگاه رييس‌جمهور نمي‌دانستيد كه باز هم منتقدان خيرخواه خود را حواله به اين اتهام دهيد...»
به هر روي اعضاي اقتصادي كابينه و بدنه دولت به خوبي مي‌دانستند كه برجام تا چه حد دست دلالان را كوتاه و براي اقتصاد كشور گشايش حاصل مي‌كند. رييس كل بانك مركزي هم نخستين نتيجه اجراي برجام را كاهش ١٠ تا ١٥ درصدي هزينه مبادلات عنوان كرده بود. او گفته بود كه كاهش اين هزينه‌ها به رقابتي شدن كالاهاي توليد داخل كمك مي‌كند. رييس شوراي هماهنگي بانك‌ها به كاهش قيمت تمام‌شده پول در ايران اشاره كرده بود.
جزيياتي از خريد هواپيماهاي ايرباس و اي‌تي‌آر
قائم مقام وزير راه و شهرسازي در امور بين‌الملل و تامين مالي با اشاره به مبلغ قرارداد خريد هواپيما با هواپيماسازي ايرباس فرانسه، گفته كه مبلغ اين قرارداد بين ١٠ تا ١١ ميليارد دلار است كه البته ميزان دقيق آن به پارامترهايي از جمله مشخصات موتور، نوع موتور، امكانات داخل كابين و... بستگي دارد. به گفته او ايران در قرارداد با ايرباس مدل ٣٢٠ و ٣٢١ را خريداري كرده است. كاشان با بيان اينكه رقمي كه رسانه‌هاي خارجي (٢٧ ميليارد دلار) براي قرارداد اعلام مي‌كنند قيمت كاتالوگ است، گفت: همه شركت‌هاي هواپيمايي به دليل مسائل داخلي و براي اينكه قيمت‌ها مشخص نشود قيمت واقعي فروش را اعلام نمي‌كنند. فخريه كاشان با اشاره به اينكه قيمت نهايي هواپيما تابع ده‌ها پارامتر است، گفت: از نوع صندلي و داشتن ويدئو گرفته تا آشپزخانه، صندلي‌ها بيزينس كلاس و... به عنوان پارامترهاي تاثيرگذار در قيمت هواپيما در نظر گرفته مي‌شوند. او افزود: اينكه قيمت‌هاي بالا را اعلام مي‌كنند براي اين است كه رقباي اين شركت‌ها متوجه نشوند با چه قيمتي هواپيماها را فروخته‌اند. او در مورد قرارداد خريد هواپيما از شركت ATR هم گفت: در ايتاليا در اين باره مذاكره كرديم ولي قرار است در تهران اين قرارداد اعلام و نهايي شود. او با بيان اينكه در قراردادها در رابطه با اصول اوليه تفاهم مي‌كنند، اظهار كرد: پس از آن مهندسان و كارشناسان حقوقي، مالي و فني مي‌نشينند و جزييات را بررسي مي‌كنند.
قائم مقام وزير راه و شهرسازي در امور بين‌الملل با تاكيد بر اينكه در ايتاليا تفاهمات اوليه در اين زمينه صورت گرفته است، افزود: هفته جاري قرارداد با شركت هواپيماسازي ATR در تهران نهايي شود. پيش از اين رويترز از تفاهم ايران با شركت ATR براي خريد ٤٠ فروند هواپيما خبر داده بود.
منبع: اعتماد
ارسال نظر
