سعودی‌ها به دنبال بهانه برای قطع روابط با ایران

یک روزنامه آمریکایی در گزارش تحلیلی نوشت: اقدام عربستان برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران فراتر از یک واکنش طبیعی به تعرض به سفارتش در تهران بود و بیش‌تر ناشی از ترس‌های این کشور به دلیل افزایش قدرت ایران است.

 به نوشته روزنامه هافینگتن پست، روابط میان عربستان و ایران در چند دهه گذشته همواره پر التهاب بوده است و دو کشور هیچ‌گاه با یکدیگر دوست نبوده‌اند اما با وجود اختلاف، هر دو کشور به گونه‌ای آن را مدیریت کرده‌اند که روابط دیپلماتیک‌شان را حفظ کنند.

بنابراین، وقتی ریاض روز یک‌شنبه به طور ناگهانی اعلام کرد دیپلمات‌هایش را از تهران فراخوانده و روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده است، تعجب برانگیز بود. تحلیلگران درباره‌ی انگیزه‌های واقعی این تصمیم ناگهانی اختلاف نظر دارند، اگر چه مقامات سعودی می‌گویند اقدام آن‌ها واکنشی قانونی به تعرض سفارت و کنسولگری‌شان در ایران است. اعتراضی که در پی اعدام یک شیخ برجسته شیعه در عربستان صورت گرفت.

جیمز بی اسمیت، سفیر سابق آمریکا در عربستان گفت که این اقدام پادشاهی عربستان بیش از یک اقدام طبیعی در واکنش به تعرض به سفارتش است. من فکر نمی‌کنم که این یک پیام استراتژیک باشد، در واقع بسیار خشک و چکشی است.

فهد ناظر، یک کارشناس پیشین سفارت عربستان در واشنگتن به هافینگتن پست گفت که تجمع در برابر سفارت ریاض ناشی از کاردی است که پس از ساله‌ا تنش به استخوان رسیده است. هر کسی که به حوادث در خاورمیانه شامل عراق، سوریه، یمن و لبنان نگاه کند می‌بیند که این دو کشور از گروه‌های مخالف یکدیگر حمایت می‌کنند.

به نوشته‌ی هافینگتن پست، برخی تحلیلگران انگیزه دیگری را برای سعودی‌ها می‌بینند و می‌گویند که مقامات این کشور از پیش می‌دانستند که اعدام شیخ النمر موجب اعتراض جامعه شیعیان می‌شود. یک سند محرمانه که در اختیار روزنامه ایندیپندنت قرار گرفته است نشان می‌دهد که مقامات عربستان پیش‌بینی کرده بودند اعدام این شیخ برجسته شیعه دست کم در داخل با موج اعتراضات و خشونت مواجه خواهد شد.

ترتیا پارسی، سرپرست شورای ملی ایرانی – آمریکایی در این باره گفت: سخت است بتوان باور کرد که عربستان سعودی نمی‌دانسته است تصمیم اعدام النمر موجب بروز ناآرامی در منطقه خواهد شد و به اختلافات در روابط با ایران دامن خواهد زد.

او ادامه داد: ماجرای سفارت ریاض در تهران بهانه خوبی به این کشور داد تا روابطش را با تهران قطع کند.

هافینگتن پست در ادامه نوشت: روابط میان دو کشور چند دهه است که در تنش قرار دارد اما آن چه باعث اتفاق اخیر شده این است که عربستان فکر می‌کند آمریکا در حال بهبود روابطش با ایران به جای حمایت از این کشور پادشاهی‌ است.

سرپرست شورای ملی ایرانی – آمریکایی افزود: از منظر عربستان تمایلات ژئوپولتیکی در منطقه بیش از یک دهها ست که در تضاد با منافعش قرار دارد.

به عنوان مثال حمله آمریکا به عراق در سال 2002 که سقوط صدام حسین را در پی داشت در نهایت سبب شد تا یک قدرت مخالف ایران به یک دولت شیعه با روابط نزدیک با تهران تبدیل شود.

به نوشته این روزنامه آمریکایی در سوریه نیز واشنگتن ابتدا در موافقت با عربستان خواهان کناره‌گیری بشار اسد بود اما اکنون به نظر می‌آید که آمریکا در حال نزدیک شدن به موضع ایران در این زمینه است. بنابراین سعودی‌ها فکر می‌کنند که قدرت‌های منطقه‌یی در حال تغییر موضع به سمت ایران هستند.

علاوه بر این، توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 که در ماه ژوییه سال 2015 حاصل شد به این ترس‌های عربستان افزوده است. اگر چه بهبود روابط میان تهران و واشنگتن یک چشم‌انداز دور است اما این توافق موجب عادی‌سازی روابط ایران با جامعه بین‌الملل شده و به این کشور اجازه داده است به میلیاردها دلار از سرمایه بلوکه‌ شده‌اش دسترسی پیدا کند.

هافینگتن پست در پایان نوشت: پادشاه جدید عربستان حتی رویکردی تندتر و خصمانه‌تر از پادشاه قبلی اتخاذ کرده و نشان داده است که اگر آمریکا مقابل ایران نمی‌ایستد، سعودی‌ها این کار را خواهند کرد. پادشاهی جدید هم‌چنین چندین ماه است که حملات علیه حوثی‌های یمن را که ایرانی‌ها از آن حمایت می‌کنند آغاز کرده است و به بمباران هوایی این کشور ادامه می‌دهد.