برجام تلویحا در ایران تایید شده است

گرچه برجام به تایید دولت ایران رسیده اما به لحاظ قابلیت اجرایی در آن شک و تردیدی وجود دارد هرچند هیچ مصوبه‌ای نیز اجرای برجام را مشروط نکرده است. در مقابل در آمریکا مصوبه‌ای وجود داشت که قبل از بررسی برجام در سنا و مجلس نمایندگان، دولت آمریکا نمی‌توانست به هیچ روی آن را اجرا کند. امضا و تایید توافقنامه در سنا نیز مشروط به بررسی آن در کنگره بود و این چیزی بود که دولت آمریکا روی آن توافق کرد و باید این دوره سپری می‌شد. در ایران اما امضای برجام توسط نمایندگان ایران مشروط به بررسی آن در مجلس یا نهاد دیگری نبود. پس از مشورت و رایزنی‌های مذاکره‌کننده‌ها و هماهنگی با نهاد‌های مسئول مشخص شد که چه چیزی را باید امضا کنند و این‌طور نبود که وزارت خارجه ایران وارد یک توافقی شود و سپس آن توافق به تصویب نهادهای ذیربط برسد؛ به عبارت دیگر نهادهایی که در ایران مسئول پیگیری این پرونده بودند از دور به نحوی این پرونده را هدایت می‌کردند، بنابراین مذاکرات هسته‌ای رو به جلو رفته و توافقی که امضا شد می‌توان گفت در ایران پیشاپیش به تصویب رسیده بود. مجلس شورای اسلامی هم که ‌اکنون در حال بررسی برجام است مصوبه‌ای مبنی بر اینکه «اجرای برجام نیازمند تصویب در مجلس است» ندارد. اما تصمیمی که مجلس ایران گرفته این است که توافقنامه در کمیسیون ویژه‌ای مورد بررسی قرار گیرد ولی اینکه این بررسی مدعی تصویب خواهد بود یا خیر؟ باید گفت این‌طور نیست. تصور بر این است که ظرف روزهای آینده بر همان مصوبه قبلی مجلس تاکید خواهد شد و در حقیقت پارلمان ایران نیازی به تصویب برجام در کمیسیون ویژه و صحن علنی مجلس نخواهد داشت. البته اختلاف‌نظرهایی میان دولت و بخشی از مجلس به‌خصوص اصولگرایان تندرو در کمیسیون برجام وجود دارد. آنها دولت را ملزم به فرستادن لایحه برجام به مجلس می‌دانند و دولت نه‌تنها خود را ملزم به این اقدام نمی‌بیند بلکه آن را به صلاح کشور نیز نمی‌داند. اکنون این موضوع در کمیسیون مربوطه در حال بحث و بررسی است ولی کم وکیف بحث‌هایی که در کمیسیون می‌شود مسائلی نیست که در روند تصویب طرح و لوایح پیش برود. معمولا در روند بررسی طرح و لوایح باید نماینده‌های عضو کمیسیون پیشنهادات خود را مطرح کنند و اگر هیچ پیشنهادی ارائه نشود، روی متن اصلی رای‌گیری می‌شود و مخالفان صحبت می‌کنند و نسبت به پیشنهادات بررسی‌های لازم صورت می‌گیرد و نهایتا روی متن اصلی رای‌گیری می‌شود. البته جلسات بررسی کمیسیون برجام هرچند به‌صورت گزینشی از رسانه ملی پخش شد اما اگر به روش کار به طور دقیق ملاحظه شود نتیجه‌ می‌گیریم روند آن مانند سایر طرح‌ها نیست بلکه بحث‌های مفصلی در این باب صورت گرفته است. آنچه اکنون در کمیسیون ویژه در حال بررسی است به مفهوم تصویب یا رد برجام نیست. به عبارت دیگر باید خاطرنشان کرد این کمیسیون وظیفه اش تایید و یا رد این طرح نیست. مصوبه مجلس هم بر چنین چیزی اشاره‌ای ندارد. از این رو گمان می‌رود نتیجه بحث‌های کمیسیون که قرار است هفته آینده در اختیار مجلس گذاشته شود، تصمیم را به شورای عالی امنیت ملی و دستگاه‌های مسئول واگذار کند. البته باید گفت کمیسیون منحل نخواهد شد زیرا اجرای برجام ادامه خواهد داشت. مصوبه مجلس هم شورای عالی امنیت ملی را در این زمینه مسئول می‌داند. تصور می‌رود این شورا نیز پیشاپیش نظر مثبت خود را اعلام کرده است چون در غیر این صورت برجام امضا نمی‌شد. ممکن است بررسی‌های مجددی در شورای عالی امنیت ملی صورت بپذیرد اما ظرف چند هفته‌ آینده یعنی تا اواخر مهر برجام باید به مرحله اجرا درآید و قطعا ایران گام هایی را برداشته و در مقابل گام‌هایی نیز از سوی طرف‌های تفاهم برداشته خواهد شد.