درخواست هزار شرکت ژاپنی برای سفر به تهران

روز گذشته بالاخره مذاکرات ایران و ژاپن درحوزه انرژی انجام شد. آنها نخستین هیأت از شرق آسیا هستند که پس از توافق هسته‌ای به تهران می‌آیند. البته سابقه حضور ژاپنی‌ها در صنعت نفت ایران بسیار قدیمی‌تر از دیروز و امروزهاست؛ آنها در سال‌های پیش از تحریم، یکی از مشتریان قدیمی و اصلی نفت ایران در آسیا محسوب می‌شدند و علاوه بر آن، شرکت‌های ژاپنی حضور پررنگی در پروژه‌های نفتی مختلف، مانند آزادگان داشتند.

اکنون چشم‌بادامی‌ها سعی دارند دوباره مراودات انرژی خود با ایران را از سرگیرند و به همین منظور در اولین دور مذاکرات نفتی دو کشور، نمایندگان ٢٨ شرکت نفتی، بانک و بیمه ژاپنی حضور یافتند تا بحث جدی و عملیاتی پیش برود.

در کنار حضور نمایندگان شرکت نفتی و بانکی ژاپن، بیژن زنگنه وزیر نفت و دایشیرو یاماگیوا، معاون وزیر اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن هم درباره راهکارهای از سرگیری و توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور در دوران پساتحریم دیدار و گفت‌وگو کردند.

در کنفرانس خبری این دیدار دایشیرو یاماگیوا معاون وزیر اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن هم با اشاره به جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای در وین گفت: خوشحالیم که ایران و کشورهای ١+٥ به توافق دست یافتند و امیدواریم که در شرایط جدید ایران و ژاپن دو شریک موثر و ممتاز در عرصه انرژی باشند. او در ادامه به افق روشن همکاری‌های اقتصادی تهران و توکیو اشاره کرد و توسعه آن را یکی از اولویت همکاری‌های بین‌المللی ژاپن عنوان کرد.  یاماگیوا با اشاره به این‌که حضورش همراه ٢١ شرکت ژاپنی از بخش‌های مختلف نشان‌دهنده جدیت ژاپن برای همکاری با ایران است، گفت: پیش از سفر به ایران ١٠٠ یا بهتر بگویم ‌هزار شرکت ژاپنی تمایل داشتند به تهران بیایند.

او در ادامه افزود: پس از این سفر و مذاکرات سطح روابط ایران و ژاپن افزایش می‌یابد. همچنین دولت و وزارت اقتصاد و صنایع ژاپن از شرکت‌های ژاپنی برای حضور در ایران و مشارکت با شرکت‌های ایرانی حمایت می‌کنند.

حضور ژاپنی‌ها در بخش‌های بالادستی
در همین کنفرانس نیز زنگنه با اشاره به تاثیرگذار بودن ژاپن در صنعت نفت و گاز ایران پیش از تحریم‌ها گفت: امیدواریم در شرایط جدید پیش‌ آمده پس از لغو تحریم‌های یک‌جانبه غرب، این کشور بتواند سهم قبلی خود را از بازار انرژی ایران بازپس بگیرد. وزیر نفت با بیان این‌که در این دیدار درباره روابط و گشودن راه جدید همکاری در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی مذاکره کرده‌ایم، افزود: در این دیدار همچنین مذاکراتی درباره حضور شرکت‌های ژاپنی در صنایع بالادستی نفت، گاز، پتروشیمی، پالایش و نحوه سرمایه‌گذاری و مشارکت آنها در طرح‌های صنعت نفت ایران انجام شد.
همچنین او درباره این‌که آیا میدان‌های غرب کارون پس از لغو تحریم‌ها به شرکت‌های ژاپنی واگذار می‌شوند، گفت: در این دیدار  روی واگذاری میدان نفتی مشخصی برای توسعه و واگذاری به ژاپنی‌ها مذاکره نشده است، اما آمادگی داریم در بخش‌های بالادستی با شرکت‌های ژاپنی مذاکره و راهی برای حضور دوباره آنها پیدا کنیم. البته علاوه بر صنایع نفت وگاز دو وزیر در زمینه‌های  منابع طبیعی، برق و حتی انتقال فناوری نیز گفت‌وگو کردند.

فرصت طلایی بازار ال‌ان‌جی ژاپن
از سوی دیگر به نظر می‌رسد این مذاکرات علاوه بر مشارکت در طرح‌های بالادستی نفت و گاز و پتروشیمی، باب همکاری در زمینه ال‌ان‌جی را برای ایران فراهم خواهد کرد. در این راستا، وزیر نفت خواستار مشارکت ژاپنی‌ها در طرح‌های تولید LNG ایران شد. زنگنه تجارت و سرمایه‌گذاری طرف ژاپنی در صنعت گاز مایع ایران را یکی از موضوعات همکاری دوطرفه دانست و افزود: این مذاکرات در صورت توافق قابلیت اجرایی شدن را دارد.

سابقه خوب ژاپن در پتروشیمی
اما ال‌ان‌جی و پروژه‌های بالادستی تنها بخش‌های مورد علاقه ژاپنی‌ها نیستند. محمد حسن پیوندی، معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز با توجه به علاقه آنها به حضور در صنعت پتروشیمی ایران پیش‌بینی می‌کند شرکت‌های ژاپنی طی شش ماه آینده با حذف تحریم‌ها دراین صنعت حضور یابند.

البته با توجه به سابقه خوب ژاپنی‌ها در این حوزه ایران نیز تمایل دارد در زمینه تجاری‌سازی دانش فنی فرآیندهای حدواسط به صورت مشترک با شرکت‌های ژاپنی همکاری کند. در همین زمینه پیوندی با بیان این‌که ساخت پتروشیمی بندر امام (ایران – ژاپن) در اواخر دهه ٧٠ میلادی یک نمونه همکاری خوب میان دو کشور است، گفت: در زمان احداث این پتروشیمی سرمایه‌گذاری عظیمی به صورت مشترک در ایران صورت گرفت که در آن تاریخ در دنیا منحصربه‌فرد بود.

 آمادگی برای افزایش فروش نفت
 از سوی دیگر سیدمحسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران آمادگی ایران برای افزایش صادرات نفت به ژاپن را اعلام کرد و گفت: ایران آماده است پس از لغو تحریم‌ها میزان صادرات نفت را به این کشور به پیش از اعمال تحریم‌ها برساند. او با اشاره به حضور نماینده شرکت شواشل در هیأت ژاپنی، تصریح کرد: این شرکت اظهار امیدواری کرده است تا سطح خرید نفت از ایران را به پیش از اعمال تحریم‌ها برساند. شرکت شواشل پیاگاه با ادغام دو شرکت شوا اویل و شل سکیو که فعالیتش را از حدود‌ سال ١٨٧٦ میلادی در یوکوهاما به وسیله شرکت ساموئل‌اند ساموئل (نام پیشین گروه شل)، آغاز کرد؛ هم‌اکنون شوا شلسکیو در ژاپن و سراسر جهان در حوزه انرژی فعالیت می‌کند.‎

در این مذاکرات، مدیران و نمایندگان شرکت‌های میتسوبیشی، تویوتا، سومیتومو، ایتوچو، سوجیتز، کنساماتسو، میتسویی، کانسایی پینت، ساندن هلدینگ، نیپون استیل، سومیتومو متال، تویو، جِی‌جی‌سی (JGC)، کوبه استیل، چیودا، بانک UFJ میتسوبیشی توکیو، گروه بانکی سومیتومو و میتسویی، بانک میزوهو، گروه نفت و انرژی نیپون JX، شواشل، اینپکس، فدراسیون تجارت ژاپن (Keidanren)، جترو، بانک همکاری‌های بین‌الملل ژاپن، بیمه صادرات و سرمایه‌گذاری ژاپن، گروه ملی فلزات و نفت و گاز ژاپن و مرکز همکاری‌های ژاپن و خاورمیانه حضور یافته‌اند.

همکاری ایران و ژاپن در صنعت خودرو
روز گذشته علاو ه بر وزیر نفت، محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت و معدن نیز با دایشیرو یاما گیوا، معاون وزیر اقتصاد تجارت و صنعت ژاپن دیدار کرد. به گفته نعمت‌زاده ایران و ژاپن در گذشته همکاری‌های بسیار استراتژیک و بلندمدتی داشته‌اند که به نظر می‌رسد تداوم این همکاری‌ها در دوره جدید نیز باید پیگیری شود، این درحالی است که ایران به دنبال توسعه همکاری‌ها در زمینه صنایع غذایی، شیمیایی، مصالح ساختمانی و صنایع الکترونیکی با ژاپن است. نعمت‌زاده با اشاره به وجود منابع غنی هیدروکربنی در ایران گفت: ایران می‌تواند در زمینه طراحی، ساخت، سرمایه‌گذاری و تجارت روابط خود را با ژاپن گسترش دهد و اولویت دوم همکاری میان دو کشور در بخش برق، حوزه انتقال و تولید تجهیزات صنعت برق است. همچنین در زمینه خودروهای سبک و سنگین قرار است ظرف ۱۰‌سال آینده ظرفیت تولید ٢ برابر شود، بنابراین همکاری‌های خودرویی ایران و ژاپن نیز می‌تواند به موازات گسترش یابد. از سوی دیگر یاما گیوا نیز از ابراز تمایل بالای شرکت‌های ژاپنی برای توسعه روابط اقتصادی با ایران خبر داد و گفت: شرکت‌های بدل ژاپنی به دنبال فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در ایران هستند و منابع طبیعی و نیروی جوان ایران در کنار فناوری پیشرفته ژاپن می‌تواند زمینه‌ساز توسعه همه‌جانبه همکاری‌ها   باشد.

بازتاب‌های حضور چشم‌بادامی‌ها در تهران
خبر ورود هیأت ژاپنی به ایران و مذاکره برای از سرگیری مذاکرات، بازخوردهای مختلفی در دو کشور داشت. هرچند این مذاکرات موافقان و مخالفان بسیاری دارد اما نمی‌توان این نکته را نادیده گرفت که ایران یکی از بهترین گزینه‌ها برای واردات سوخت و نفت به ژاپن محسوب می‌شود و با از سرگیری همکاری‌ها ایران می‌تواند گامی به جلو در جهت دستیابی به جایگاه خود در حوزه انرژی آسیا بردارد.

در همین زمینه امیر عباس سلطانی، دبیر کمیسیون انرژی مجلس با استقبال از توسعه مناسبات اقتصادی ایران با کشورهای دیگر ازجمله ژاپن گفت: کشورها برای نفع بیشتر، نگاه بلندمدت به منابع نفت و انرژی ایران داشته باشند. همچنین شمس‌اله بهمئی، یکی از اعضای کمیسیون انرژی نیز در این‌باره می‌گوید: عرصه رقابت برای شرکت‌های خارجی که خواهان حضور در عرصه نفت و انرژی ایران هستند تنگ‌تر می‌شود، چون جذابیت سرمایه‌گذاری در ایران قابل چشم پوشی نیست. این امر نشان می‌دهد ایران با اتکا به توان‌های مختلف خود قادر به انتخاب شرکای اقتصادی‌اش است.

 بهمئی با اشاره به محورهای مورد اشاره وزیر نفت برای حضور شرکت‌های خارجی در ایران افزود: دولت برای سرمایه‌گذاری‌ها برنامه دارد و قرار نیست ایران به بازار مصرف بدل شود بنابراین دولت ما با دست باز و موضع مثبت، توسعه مناسبات اقتصادی را دنبال می‌کند. با رفع تحریم‌ها، صادرات نفت ایران به یقین افزایش می‌یابد، از این‌رو امید می‌رود شرکت‌های خارجی تلاش کنند سهمی از بازار پرمنفعت نفت و گاز ایران داشته باشند.

منبع: شهروند