پشت درهای بسته مذاکرات در وین چه می‌گذرد؟

در حالی که گمانه زنی های رسانه های خبری در روزهای پایانی مذاکرات هسته ای که گاه خبرهای متفاوتی از جمله تمدید زمان گفت وگو ها از انها به گوش می رسد، حکایت از توافق بین گروه 1+5 و ایران دارد، مقامات ارشد ایران و امریکا همچنان در زمینه دستیابی به توافق محتاط هستند و می گویند هنوز هیچ چیز قطعی نیست.

 خوش بینی ها تا آنجا پیش رفته که طی روزهای اخیر رسانه های خبری دنیا اعلام کرده اند که مذاکره کنندگان به یک توافق تاریخی نزدیک شده اند؛ برخی نیز گزارش داده اند که نوشتن متن توافق رو به پایان است.

برخی رسانه ها نیز اعلام کرده اند که کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد و شرکت کننده در مذاکرات در حال نوشتن متن لغو تحریم های اعمال شده علیه ایران هستند.

این در حالی است که مقامات ارشد تیم های مذاکره کننده دستکم ایران و آمریکا در چنین شرایطی محتاطانه سخن می گویند و از وجود موارد اختلافات سخن گفته و این امر را نشانه ای از این می دانند که در مذاکرات، آن هم مذاکرات پیچیده هسته ای هیچ چیز قطعی نیست.

البته این نکته قابل توجه است که رهبران ایران و آمریکا بارها گفته اند که دو کشور هیچ وقت تا این اندازه برای دستیابی به توافق نزدیک نبوده اند.

در همین راستاست که وزیر امور خارجه کشورمان در مقاله ای در فایننشال تایمز می گوید که تاکنون تا این حد به توافق نزدیک نبوده ایم و من در وین هستم تا به یک بحران غیرضروری خاتمه دهم.

وی گفت که مذاکرات از نقاط غیر قابل برگشتی عبور کرده است؛ هیچ گاه تاکنون ایران و طرف های مذاکراتی اش تا این حد به یک توافق نزدیک نبوده اند. با این وجود و با این که مذاکرات از نقاط غیرقابلی برگشتی عبور کرده است، هنوز نمی توان دستیابی به یک توافق را تضمین کرد. تنها چیزی که می شود با قطعیت درباره آن صحبت کرد، این است که اوضاع به وضع قبل از مذاکرات بر نخواهد گشت.

عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایران نیز می گوید که چند مورد بیشتر در متن توافق نهایی نمانده اما همان موارد، کلیدی به شمار می آید.

او با بیان اینکه به نظر می آید اختلاف های جدی میان دو طرف هنوز باقی است، ادامه داد: این اختلافات نه میان دو طرف، بلکه میان خود اعضای 1+5 هم ظاهراً اختلافاتی در مورد موضع در موارد مختلف مذاکرات وجود دارد.

جان کری وزیر حارجه آمریکا نیز پیش تر گفت: حقیقت این است که کاملاً با ظریف موافقم که هیچ وقت تا این اندازه به توافق نزدیک نبوده ایم. اما در عین حال افزود که هر اتفاقی ممکن است رخ بدهد. اگر دو طرف تصمیم های سختی را اتخاذ کنند می توانیم در همین هفته جاری به توافق برسیم. اما در صورت این که دو طرف تصمیم های لازم را اتخاذ نکنند به توافق دست نخواهیم یافت.

از سوی دیگر باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا نیز روز چهارشنبه (17 تیر) در دیدار با نمایندگان دموکرات مجلس سنا می گوید که احتمال توافق کمتر از پنجاه -پنجاه است و به آنان در عین حال اطمینان داد که به دنبال توافقی بد با ایران نیست و از آن ها خواست تا پایان مذاکرات صبوری پیشه کنند.

اکنون این پرسش در بین افکار عمومی، رسانه ها و کارشناسان مطرح است که آیا دود سفید از هتل کوبورگ وین برخواهد خاست؟ آیا مذاکره کنندگان به توافقی که همه طرف ها را راضی کند، دست خواهند یافت؟ تنها پاسخ به این پرسش ها این است که همواره رسانه ها با شواهد و قرائن مذاکرات اظهار نظر می کنند و از آنچه که در پشت درهای بسته مذاکرات می گذرد، بی اطلاع هستند؛ لذا باید همچنان منتظر بود تا مردان مذاکره کننده طی این روزهای نفسگیر مذاکره چه خواهند کرد.

در چنین شرایطی است که برخی معتقدند که دستیابی به توافق می تواند خیلی نزدیک و به همان اندازه می تواند دور باشد؛ لذا باید منتظر بود که آیا غربی ها از زیاده خواهی ناشی از فشارهای داخلی نیروهای تندرو دست برخواهند داشت؟