نماینده ایران در سازمان ملل گفت: ارزیابی عملکرد شورای امنیت نشان می‌دهد که ناکارآمدی فزاینده آن به بحران مشروعیت، اعتبار و کاهش جدی اعتماد و اطمینان به این نهاد منجر شده و اصلاح آن را اجتناب‌ناپذیر ساخته است.متن سخنان مجید تخت روانچی به شرح زیر است:
هدف نهایی روند اصلاحات شورای امنیت باید رسیدگی به تمام چالش‌ها و ناکارآمدی‌های کنونی آن و تبدیل کردن آن به نهادی واقعاً مؤثر، شفاف، پاسخگو و قبل از هر چیز، قانونمند باشد.
ما از افزایش اعضای شورا به عنوان اقدامی برای رفع نابرابری موجود در حضور نمایندگان مناطق مختلف در آن، حمایت کرده ولی این اقدام را به خودی خود یک هدف مستقل قلمداد نمی‌کنیم.
هرچند در حال حاضر تلاش‌هایی جهت تمرکز بیشتر بر افزایش اعضای شورا و معرفی این اقدام به عنوان معادل اصلاح و کارایی شورا وجود دارد ولی بحث در مورد افزایش اعضای شورا نمی‌تواند به قیمت بی‌توجهی به مسائل دیگر ادامه یابد.
افزایش اعضای شورا هر قدر هم که مهم باشد، تنها یکی از اهداف متعدد در فرآیند اصلاحات شورا است. اهمیت بهبود روش‌های کاری شورا و پاسخگو ساختن آن و تضمین اینکه تمامی تصمیمات این نهاد طبق اهداف و اصول سازمان ملل و حقوق بین الملل گرفته می‌شود، به هیچ وجه کمتر از اهمیت افزایش اعضای شورا نیست.
اصلاحات شورای امنیت باید به عنوان یک فرایند جامع در نظر گرفته شود و در آن باید هر پنج موضوع اصلی تحت بررسی برابر فرض شده و بطور کامل و در قالب یک مجموعه مرتبط با هم مورد بحث قرار گیرد. بنابراین باید از اتخاذ رویکردهای گزینشی اجتناب گردد.
اگرچه ایران اهمیت زیادی برای تضمین «نمایندگی عادلانه» در شورای امنیت قائل است ولی این امر را برای بهبود کارآمدی این نهاد کافی نمی‌داند.
در حال حاضر غرب حضور و نفوذ قوی در شورای امنیت دارد و سه کشور غربی دارای وتو نیز می باشند. این در حالی است که مناطق جغرافیائی دیگر هم از نظر تعداد اعضا در شورا و هم از نظر برخورداری از سایر امتیازات از جمله وتو در وضعیت نابرابری قرار دارند. این به معنای نابرابری در «میان مناطق» است.
همچنین، بسیاری از کشورها در درون یک منطقه خاص هرگز فرصتی برای کسب عضویت شورا پیدا نکرده اند، در حالی که دولت‌هایی در همان منطقه وجود دارند که هر کدام بین ۱۰ تا ۲۲ سال عضو شورا بوده‌اند. این نیز به معنی نابرابری در «درون یک منطقه» است.
بنابراین، هم باید نابرابری موجود «بین مناطق مختلف» و هم در «درون مناطق» رفع گردند چون این دو لازم و مکمل هم هستند.
این موضوع برای 103 کشوری که 63 تا از آنها در 76 سال گذشته هرگز عضو شورا نبوده‌اند و 40 تا از آنها نیز فقط یک بار به عضویت آن در آمده‌اند، از اهمیت بالایی برخوردار است. این موضوع برای تضمین توازن ژئوپلیتیک و جغرافیایی در شورای امنیت نیز ضروری است.
در این راستا ما کاملاً هم از رفع بی عدالتی تاریخی نسبت به کشورهای در حال توسعه از مناطق مختلف بویژه آفریقا و هم از تضمین فرصت‌های برابر برای دولت‌های واقع در یک منطقه خاص حمایت می‌کنیم. موضوع اخیر می‌تواند از جمله از طریق محدود کردن فرصت برای کشورهایی که زمان بیشتری عضو شورا بوده‌اند و در عوض فراهم ساختن فرصت بیشتر برای کشورهایی از همان منطقه که هرگز عضو شورا نبوده و یا زمان عضویت آنها در شورا کمتر بوده است، محقق گردد. در این راستا حتی می‌توان ترکیبی از عواملی مانند جمعیت، قدرت اقتصادی و موقعیت منطقه‌ای را نیز در نظر گرفت.
اصلاحاتی که فقط در خدمت منافع یک منطقه یا چند دولت خاص از یک منطقه باشد، قابل قبول نیست و باید از ارائه هر پیشنهادی که عملاً نابرابری فعلی را تعمیق می کند یا موجب کاهش فرصت برابر برای دولتها برای عضویت در شورا می شود یا با اصول ذاتی برابری حاکمیتی و حقوق برابر دولتها، شفافیت و پاسخگویی در تضاد باشد، بطور جدی اجتناب شود.
ما همچنین برای اصلاح روش‌های کاری شورا و اطمینان از اینکه این نهاد با رعایت کامل حقوق بین الملل بویژه منشور سازمان ملل عمل می کند، اهمیت زیادی قائل هستیم. شورای امنیت باید از اتخاذ تصمیمات فراقانونی و نیز توسل مکرر و سریع به اختیارات خود تحت فصل هفتم منشور خودداری و از اینگونه اختیارات خود فقط به عنوان آخرین وسیله استفاده کند.
استفاده از تحریمها به عنوان یک روش غیرهوشمند، موجب طرح پرسش‌های اخلاقی اساسی در مورد اینکه آیا تحمیل رنج به گروه‌های آسیب‌پذیر وسیله مشروعی برای اعمال فشار بر کشور هدف است یا خیر گردیده است.
در گذشته، برخی تحریم‌های شورای امنیت تنها برای مجازات جمعی کل یک ملت و بدون آنکه هیچ گونه تاثیر مثبت و واقعی در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی داشته باشند، وضع شده‌اند.
ارسال نظر
