قرنطینه چه تاثیری در روابط همسران گذاشته است؟

  یک روانشناس بالینی با اشاره به اینکه دوران قرنطینه به 18 تا 65 درصد روابط افراد متاهل کمک کرده است، گفت: آنها حمایت و صمیمیت بیشتری پیدا کرده‌اند و زمان با کیفیتی را کنار یکدیگر گذرانده‌اند.

دکتر فرشته موتابی شب گذشته در گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی در خصوص روابط همسران در دوران قرنطینه اظهار کرد: از ابتدای دوران قرنطینه تحقیقاتی در این زمینه آغاز کردیم که به نکته‌های جالبی در این خصوص رسیدیم. در دو ماه گذشته اکثر زوج‌ها گفته‌اند که روابط‌شان بهتر شده و به یکدیگر نزدیک‌تر شده‌اند و مشکل خاصی ندارند. هرچه جلوتر رفتیم و مطالعات‌مان بیشتر شد به یافته‌های جالبی رسیدیم. شیوع بیماری برای تمام افراد از جمله اعضای خانواده استرس ایجاد کرده و مستلزم مراقبت‌های به خصوصی در زمان شیوع بیماری بوده است. از سوی دیگر قرنطینه همسران را کنار یکدیگر نگه داشته است. در این مدت، حتی همسرانی که قرنطینه را رعایت نکردند هم زمان بیشتری را در کنار یکدیگر گذرانده‌اند و معاشرت با دنیای خارج‌شان نیز کاهش داشته است.

وی با اشاره به اینکه می‌خواهیم بدانیم در این شرایط به طور مستقیم یا غیر مستقیم، چه مثبت و چه منفی قرنطینه روی روابط زوج‌ها چه تاثیراتی گذاشته است، افزود: در هر خانواده‌ای، درست یا غلط، کم یا زیاد، تقسیم وظایفی در میان همسران اتفاق افتاده است. واقعیت این است که با شیوع کرونا این الگو تغییر کرده است. تغییر همیشه استرس ایجاد می‌کند و خانواده برای مقابله با این تغییر باید فکر جدیدی کند. غیر از این که الگوهای گذشته تغییر کرده وظایف جدیدی از جمله ضدعفونی خریدها، تکالیف دروس فرزندان و رسیدگی به والدین سالمند نیز اضافه شده است، زن و شوهرها در این دوران آغاز به مشارکت در کارها با یکدیگر کردند. آنها با هم آشپزی و خرید می‌کنند. همچنین خانه را مرتب  و به فرزندان رسیدگی می‌کنند. در برخی از خانواده‌ها اگر این مشارکت وجود ندارد، توقع مشارکت وجود دارد. یعنی زن و شوهر انتظار کمک از یکدیگر دارند. این یکی از تغییراتی بود که در مسئولیت‌ها و انجام وظایف خانه اتفاق افتاده که می‌تواند تبعات مثبت و منفی در پی داشته باشد.

 این روانشناس بالینی ادامه داد: این تغییر یک تیغ دو لبه است؛ می‌تواند روابط همسران را تضعیف و یا تقویت کند؛ به عنوان مثال اگر یک خانم به همراه همسرش به خرید می‌رود، درک بهتری از خرید کردن دارد. همانند گذشته نیست که آقای خانه به تنهایی به خرید برود و وقتی از افزایش قیمت یک کالا می‌گوید، خانم خانه فکر کند که همسرش منت می‌گذارد. در این خرید مشترک، خانم خانه می‌تواند میزان خرید و هزینه‌کرد را از نزدیک ببیند. همچنین زمانی که آقا در آشپزی به همسرش کمک می‌کند، شاهد سختی آن از نزدیک خواهد بود. زن و شوهر از این فرصت می‌توانند استفاده کرده و درک جدیدی از وظایف یکدیگر به‌دست آوردند. اگر این موضوع به یک همدلی و قدردانی تبدیل شود، اتفاق بسیار خوبی رخ خواهد داد. از سوی دیگر در چنین زمانی با بحث و اختلاف‌نظری که در تقسیم وظایف به وجود می‌آید، می‌تواند روابط همسران را  تضعیف کند. چه کسی به تکالیف و درس فرزندان برسد؟ چه کسی ضدعفونی خریدها را به عهده بگیرد؟ این اگر کارها درست انجام نشود، می‌تواند مشکلی جدی ایجاد کند. تغییرات وجود دارد، اما همسران باید تصمیم بگیرند که رابطه‌شان تقویت و یا تضعیف شود.

موتابی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از حوزه‌هایی که در این شرایط روی روابط همسران تاثیر می‌گذارد این است که چطور مرزهای یکدیگر را رعایت کنند. اگر یک دایره بکشیم و اعضای خانواده را درون آن قرار دهیم، این دایره مرز خانواده با خارج است. این مرز است که می‌گوید چه اطلاعاتی خارج شود و یا تصمیم‌گیری‌ها چگونه انجام شود. این مرز یک مجموعه از خانواده را تشکیل می‌دهد که شامل چند زیرمجموعه دیگر هم می‌شود؛ به عنوان مثال در یک مرز پدر و مادران از فرزندان جدا هستند و در یک مرز دیگر بالعکس آن، اما علاوه بر آن مرزی وجود دارد که دور یک شخص است و حتی همسر هر شخص هم اجازه ندارد به طور ناخوانده وارد آن مرز شود. دوران قرنطینه بیماری کرونا، تمام این مرزها را بهم ریخته است.

وی اضافه کرد: زن و شوهرها زمان بیشتری را در کنار هم قرار دارند؛ به عنوان مثال در حال حاضر همه ما کارمان را درون خانه انجام می‌دهیم و همسران هم خواه‌ناخواه در جریان آن کارها قرار خواهند گرفت. در دوران قرنطینه مرزهای فردی ما تضعیف می‌شود.

این روانشناس بالینی تصریح کرد: همچنین جدا از این موضوع مرزهای والدینی نیز تضعیف می‌شود. پیش از این فرزندان به مدرسه می‌رفتند و پدر و مادر چه در سرکار خود و چه در خانه می‌توانستند به صورت تلفنی ویا حضوری با یکدیگر صحبت کنند و این که شب‌ها فرزندان زودتر می‌خوابیدند و پدر و مادر فرصت بیشتری برای صحبت داشتند. در مجموع پیش از دوران شیوع ویروس کرونا و دوران قرنطینه پدر و مادرها زمان تنهایی بیشتری با یکدگیر داشتند. این زمان تنهایی باعث می‌شد حرف‌هایی بزنند و تصمیماتی بگیرند، اما در حال حاضر این زمان وجود ندارد و شاهد این هستیم که تصمیم‌گیری و اختلاف‌نظر پدر و مادرها در حضور فرزندان رخ می‌دهد که باعث تضعیف مرزهای والدینی می‌شود.

موتابی یادآور شد: برخی از زوج‌ها که مشکلاتی با خانواده‌های یکدیگر داشتند، در حال حاضر از شرایط بهتری برخوردارند. زوج‌هایی را دیده‌ام که به دلیل جدا کردن مرزشان با خانواده‌های خود دوست دارند دوران قرنطینه افزایش و ادامه یابد. در دوران قرنطینه اتفاقی رخ داده که امکان ارتباط با افراد خارج از خانه کاهش یافته و این موضوع مرزهای خانواده را تقویت کرده است. برای این که این مرزها آسیب کمتری ببیند باید مرزهای فرد مقابل را رعایت کنیم. اگر چیزی می‌شنویم، لزوما جلو نرویم و سوال نکنیم. اجازه دهیم همسرمان تصمیماتش را خودش بگیرد. با وجود این که در خانه هستیم، زمان و فضایی خصوصی به یکدیگر بدهیم. هیچ اتفاق بدی رخ نخواهد داد. یکی دو ساعتی در روز سرگرم کارهای خودمان باشیم. به تنهایی با گوشی کار کنیم، فیلم ببینیم، کتاب بخوانیم و... . در دوران قرنطینه  لزوما نباید تمام کارها را کنار هم انجام دهیم. همچنین قرنطینه روتین‌ها را هم بهم زده است. باید روتین‌های زندگی خود را حفظ کنیم. اگر قبلا سر ساعت خاصی بیدار می‌شدیم، غذا می‌خوردیم و می‌خوابیدیم، در حال حاضر تمام این موارد به هم خورده است. فرزندان ممکن است تا نیمه‌های شب بیدار بوده و فیلم تماشا کنند. باید یک سری از روتین‌ها را برای خود نگه داریم و مطابق آن جلو برویم.

وی افزود: یکی دیگر از مشکلات، مسائل فردی است. در حال حاضر در شرایطی قرار داریم که احتمال ابتلا به بیماری برای خود و اطرافیان‌مان نسبت به گذشته بیشتر شده که می‌تواند ما را دچار استرس کند. این بیماری و دوران قرنطینه مشکلات مالی ایجاد کرده و یا ممکن است در آینده ایجاد کند. یکی از منابع اضطراب، قابل پیش‌بینی نبودن است. نمی‌دانیم این وضعیت چه زمانی به اتمام می‌رسد. روانشناسان معتقدند که استرس آسیبی جدی به روابط‌مان وارد می‌کند. خیلی از افراد به دلیل اضطراب‌شان با عصبانیت با اعضای خانواده برخورد می‌کنند.

این روانشناس بالینی بیان کرد: یک مسئله دیگر این است که در خانه بیشتر حضور داریم و فعالیت‌های فیزیکی و اجتماعی‌مان کاهش پیدا کرده و این موضوع حالت‌های دل‌مردگی و افسردگی را در ما افزایش داده است. این موضوع هم به یک شکلی در روابط‌مان در خانه تاثیر می‌گذارد. از این وضعیت چطور می‌توانیم استفاده کنیم که روابط‌مان تضعیف نشود؟ اگر بتوانیم احساسات و آسیب‌پذیری‌مان را با همسرمان مطرح کنیم و بگوییم که می‌خواهیم در این مورد با همسرمان صحبت کنیم، کمک خواهد کرد که یک حمایت هیجانی از همسرمان دریافت کنیم؛ به عنوان مثال به همسرمان بگوییم که نگران شغلمان و آینده آن هستیم و نمی‌دانیم چه اتفاقی برایمان رخ خواهد داد، همسرمان حتما کمک خواهد کرد و خواهد گفت که با یکدیگر از کنار آن عبور خواهیم کرد. این نوع بیان کمک می‌کند که احساس صمیمیت و نزدیکی بیشتری با همسرمان داشته باشیم. پس راجع به احساسات‌مان حرف بزنیم و از همسرمان حمایت کنیم.

موتابی در خصوص تحقیقات صورت گرفته از زوج‌ها در دوران ابتدایی قرنطینه گفت: در تحقیقی که در خصوص تاثیر دوران قرنطینه در روابط زوج‌ها شکل گرفته به نتایج جالبی بخورد کردیم. دوران قرنطینه به 18 تا 65 درصد روابط افراد متاهل کمک کرده و آنها حمایت بیشتر و صمیمیت بیشتری پیدا کرده‌اند و زمان با کیفیتی را کنار یکدیگر گذرانده‌اند. در واقع تهدید را به فرصت تبدیل کرده‌اند. این اثرات مثبت در کسانی که فرزند کوچک نداشته‌اند بیشتر بوده است. مطابق نظر روانشناسان زوج‌هایی که فرزند خردسال دارند، طوفانی‌ترین دوران رابطه خود را سپری می‌کنند. در دنیا 66 درصد افراد متاهلی که در این تحقیقات شرکت کرده‌اند، در طول دوران قرنطینه شناخت جدیدی از همسرشان پیدا کرده‌اند. یکی از چیزهای جالب این بوده است که بیشترین نگرانی‌های‌شان در دوران قرنطینه مربوط به مسائل مالی، تصمیم‌گیری‌ها و زمان استفاده همسرشان از گوشی موبایل بوده است. هرچه رابطه‌مان از گذشته بهتر بوده است، قرنطینه آن را بهتر کرده و اگر ترک‌های ریزی پیش از قرنطینه وجود داشته، دوران قرنطینه آن را به شکاف تبدیل کرده است.