کیفیت سوخت عامل آلودگی "ازن" نیست

 اخیرا رئیس گروه سلامت وزارت بهداشت اعلام کرده بود که شاخص آلاینده ازن به دلیل افزایش ناکس که از احتراق سوخت خودروها و موتورسیکلت‌ها ناشی می‌شود افزایش یافته، اما به گفته معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران، کیفیت سوخت تغییری نکرده و بنابراین علت ناکارآمدی کاتالیست‌ها چیز دیگری است.

 چندی پیش عباس شاهسونی- رئیس گروه سلامت وزارت بهداشت- در سی و هشتمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا اعلام کرد که شاخص آلاینده ازن به دلیل افزایش ناکس که از احتراق سوخت خودروها و موتورسیکلت‌ها ناشی می‌شود، افزایش یافته و با توجه به اینکه تابش نور خورشید ثابت است؛ لذا مشکل اصلی در افزایش آلاینده ازن مربوط به این است که کاتالیست موتورسیکلت‌ها و خودروها به درستی کار نمی‌کند.

کاتالیست (catalytic converter) قطعه بسیار حساس و مهمی است که با نصب روی مسیر دود خروجی، اثر خودروهای سواری روی آلودگی هوا را کاهش می‌دهد. این قطعه یک واکنش‌گر شیمیایی است که گازهای سمی در دود را با یک بازدهی مشخص به گازهای بی‌خطر تبدیل می‌کند. این قطعه در ایران در همه خودروهای دارای استاندارد یور و۲ به بعد نصب شده است. کاتالیست به شدت به کیفیت سوخت حساسیت دارد و وجود گوگرد در بنزین سبب از بین رفتن این قطعه می‌شود.

شهریور ماه سال ۱۳۹۶ نیز نتایج گزارش پروژه "پایش کیفیت سوخت شهر تهران در تابستان ۱۳۹۶" منتشر و اعلام شد که میزان گوگرد و بنزن سوخت از حد استاندارد بیشتر است و مجموعه‌ای از تأییدیه و تکذیبیه‌ها، توضیح‌ها و بیانیه‌ها از سوی برخی دستگاه‌ها منتشر شد. در پی این اتفاق یک عضو هیأت علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه شهید بهشتی درباره تأثیر کیفیت سوخت در کارکرد کاتالیست‌ها گفت که تنها یک بار سوخت‌گیری با سوخت غیراستاندارد، باعث تخریب یا کاهش بازدهی شدید کاتالیست می‌شود و اگر کاتالیست بر اثر سوخت خراب شود، مقصر تأمین‌کننده سوخت است نه مالک خودرو.

این موضوع پیگیری شد با این حال وحید مرندی مقدم - معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران - در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد که در پایش‌های اخیر، کیفیت سوخت تغییری نکرده است.

بنابراین طبق اعلام سازمان ملی استاندارد ایران؛ کیفیت سوخت تأثیری در ناکارآمد بودن کاتالیست‌ها نداشته است و علت این واقعه باید در بخش‌های دیگر بررسی شود.