آنچه باید درباره پرش پلک بدانید

 پرش پلک یا میوکیمیا (Myokymia) به اسپاسم غیر ارادی و تکار شونده ماهیچه های پلک چشم گفته می شود. پرش پلک معمولا در پلک بالایی رخ می دهد، اما می تواند هر دو پلک بالا و پایین را تحت تاثیر قرار دهد.

برای بیشتر مردم، این اسپاسم ها بسیار خفیف هستند و شبیه به کشش جزئی و آرام پلک چشم احساس می شوند.

دیگران ممکن است اسپاسمی قوی‌تر را تجربه کنند که موجب بسته شدن کامل چشم می شود. این شرایطی متفاوت است که به نام بلفارواسپاسم شناخته می شود.

اسپاسم ها معمولا برای چند ثانیه تا یک یا دو دقیقه ادامه می یابند.
وقوع پرش پلک چشم غیر قابل پیش بینی است. پرش پلک ممکن است برای چندین روز رخ داده و از بین برود. پس از آن، ممکن است برای هفته ها یا حتی ماه ها پرش پلک چشم را تجربه نکنید.
پرش پلک چشم بدون درد و بی ضرر است، اما ممکن است موجب ناراحتی و آزار فرد شود. بیشتر اسپاسم ها خود به خود و بی نیاز از درمان بهبود می یابند.

در موارد نادر، اسپاسم های پلک چشم ممکن است نشانه هشدار دهنده اولیه از یک اختلال حرکتی مزمن باشند، به ویژه اگر اسپاسم ها با دیگر حرکات غیر قابل کنترل صورت همراه هستند.

دلایل پرش پلک چشم
اسپاسم های پلک چشم ممکن است بدون دلیلی قابل شناسایی رخ دهند. از آنجایی که آنها کمتر نشانه ای از یک مشکل جدی هستند، دلیل بروزشان معمولا مورد بررسی قرار نمی گیرد.
با این وجود، پرش پلک چشم ممکن است به واسطه موارد زیر شکل گرفته یا تشدید شود:
- تحریک چشم
- خستگی و فشار بر پلک
- خستگی
- کمبود خواب
- فشار جسمانی
- عوارض جانبی دارو
- استرس
اگر اسپاسم ها حالت مزمن یافته اند، ممکن است به بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم مبتلا شده باشید که نامی برای چشمک زدن یا پلک زدن غیر قابل کنترل و مزمن است.

این شرایط معمولا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می دهد. دلیل دقیق آن نامشخص است، اما موارد زیر ممکن است اسپاسم ها را تشدید کنند:

- بلفاریت یا التهاب پلک چشم
- چشم صورتی یا التهاب ملتحمه
- حشکی چشم
- محرک های محیطی مانند باد، نور روشن، خورشید، یا آلودگی هوا
- خستگی
- حساسیت به نور
- استرس
- سیگار کشیدن

بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است.

این شرایط احتمالا با گذشت زمان وخیم‌تر شده و ممکن است در نهایت موجب موارد زیر شود:
- تاری دید
- افزایش حساسیت به نور
- اسپاسم های صورت

عوارض پرش پلک چشم
در موارد بسیار نادر، اسپاسم های پلک چشم نشانه ای از یک اختلال مغزی یا عصبی جدی‌تر هستند.
زمانی که پرش های پلک چشم در نتیجه این شرایط جدی‌تر رخ می دهند، تقریبا همواره با علائم دیگر همراه هستند.
از اختلالات مغزی و عصبی که ممکن است موجب پرش پلک چشم شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

فلج بل (فلج صورت) که این شرایط موجب افتادگی یک سمت صورت می شود.
دیستونی که موجب اسپاسم های ماهیچه ای غیر منتظره می شود و منطقه تحت تاثیر قرار گرفته پرش و پیچش را تجربه می کند.
دیستونی گردن (تورتیکولیس اسپاسمودی) که موجب اسپاسم اتفاقی گردن شده و سر به موقعیت های ناراحت کننده گردش می کند.
مولتیپل اسکلروز (ام اس) که بیماری سیستم عصبی مرکزی است و موجب مشکلات شناختی و حرکتی و همچنین خستگی می شود.
بیماری پارکینسون که می تواند موجب لرزش اندام ها، سفتی ماهیچه، مشکلات تعادلی، و دشواری در تکلم شود.
سندرم توره که به واسطه حرکات غیر ارادی و تیک های کلامی تعریف می شود.
خراش های قرنیه تشخیص داده نشده نیز می توانند موجب پرش های پلک چشم شوند.
اگر فکر می کنید با یک آسیب دیدگی چشم مواجه هستید، فورا به چشم پزشک مراجعه کنید. خراش های قرنیه می توانند موجب آسیب دائمی چشم شوند.


چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

پرش های پلک چشم به ندرت چنان جدی می شوند که نیازمند درمان پزشکی فوری باشند. با این وجود، اسپاسم های پلک چشم ممکن است نشانه ای از یک اختلال مغزی یا عصبی جدی‌تر باشند.
اگر با اسپاسم های پلک چشم مزمن به همراه هر یک از علائم زیر مواجه هستید بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- چشم شما قرمز، متورم یا دارای ترشح غیر عادی است.
- پلک چشم بالایی شما دچار افتادگی شده است.
- پلک چشم شما هر بار که پرش پلک را تجربه می کنید به طور کامل بسته می شود.
- پرش پلک چشم برای چند هفته ادامه داشته است.
- پرش پلک چشم بخش های دیگر صورت شما را تحت تاثیر قرار داده است.

پرش پلک چشم چگونه درمان می شود؟
بیشتر موارد پرش پلک چشم بی نیاز از درمانی خاص طی چند روز یا هفته از بین می روند. اگر این گونه نیست، شما می توانید با از بین بردن یا کاهش دلایل بالقوه به بهبود شرایط کمک کنید.
شایع‌ترین دلایل پرش پلک چشم شامل استرس، خستگی و مصرف کافئین می شوند.
برای تسکین پرش پلک چشم می توانید موارد زیر را مد نظر قرار دهید:

- کافئین کمتری مصرف کنید.
- به میزان کافی بخوابید.
- سطح چشم را با اشک های مصنوعی یا قطره های چشم روان سازی کنید.
- زمانی که اسپاسمی آغاز می شود روی چشم های خود کمپرس گرم قرار دهید.
گاهی اوقات، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) برای درمان بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم استفاده می شود. بوتاکس ممکن است اسپاسم های شدید را برای چند ماه تسکین دهد. با این وجود، با از بین رفتن اثر آن ممکن است به تزریق های بیشتر نیاز داشته باشید.
عمل جراحی برای برداشتن برخی ماهیچه ها و اعصاب در پلک چشم نیز می تواند برای درمان موارد شدید بلفارواسپاسم خود به خودی خوش‌خیم استفاده شود.

چگونه می توان از پرش پلک چشم پیشگیری کرد؟
اگر اسپاسم های پلک چشم شما زیاد رخ می دهند، سابقه ای از این رویدادها تهیه کرده و دلایل بروز آنها را بررسی کنید.
به مصرف کافئین، تنباکو، و الکل و همچنین سطح استرس و میزان خواب در دوره هایی که به پرش پلک چشم منجر شده و طی آن توجه داشته باشید.
به عنوان مثال، اگر متوجه شدید زمانی که به میزان کافی نمی خوابید با اسپاسم های بیشتر مواجه می شوید برای کاهش فشار روی پلک چشم و کاهش اسپاسم ها زمان خواب خود را افزایش دهید.

سخن پایانی
پرش های پلک چشم به دلایل بسیاری رخ می دهند. درمان مناسب و چشم انداز شرایط از فردی به فرد دیگر می تواند متفاوت باشد.
پژوهش هایی درباره احتمال وجود یک پیوند ژنتیکی انجام شده اند، اما به نظر نمی رسد پرش پلک چشم شرایطی ارثی باشد.
اگر یک مشکل زمینه ای دلیل پرش پلک چشم است، درمان آن بهترین گزینه برای کاهش و از بین بردن پرش های پلک چشم است.