آب هنوز از قدِ سازه‌های آبی خوزستان کوتاه نیامده

 معاون میراث فرهنگی کشور می‌گوید: آن‌چه که مسلم است در سازه‌های داخل آب شوشتر با فرسایش و شکستگی مواجهیم، اما تا زمانی که از حجم آب در این سازه‌ها کم نشده و بررسی‌ها تکمیل نشوند، نمی‌توانیم درباره‌ی آن‌ها اظهار نظر کلی و دقیقی داشته باشیم.

به گزارش ایسنا، در سه روز گذشته (۲۲ تا ۲۴ فروردین) "جودانی جیگلی" – کارشناس متخصص ژئوفیزیک سازمان یونسکو - همراه با محمدحسن طالبیان- معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی -، فرهاد عزیزی - مدیرکل امور پایگاه‌های میراث جهانی سازمان میراث فرهنگی -، سیدحکمت‎الله موسوی - مدیرکل میراث فرهنگی خوزستان و فرماندار شوشتر برای بررسی وضعیت پایداری سازه‌های آبی تاریخی در شوشتر بودند تا حرکت صخره‌ی جداره‌ی غربی سازه‌های آبی شوشتر را بررسی کنند.

اکنون معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره‌ی این بررسی توضیح می‌دهد: به دلیل ترک‌خوردگی صخره در جداره‌ غربی آبشار شوشتر، از مدتی قبل درخواست حضور یک کارشناس متخصص ژئوفیزیک یونسکو در این فضای تاریخی را داشتیم تا نسبت به حرکت این بخش از صخره بررسی‌های مورد نیاز  صورت گیرد و مطالعات زمین‌شناسی و سازه بنا را انجام دهیم که با حضور وی، بخشی از مطالعات نیز انجام شده‌اند.

او یکی از اهداف مهم در این زمینه را وجود همکاری‌های جهانی برای حفاظت بهتر از این محوطه جهانی بیان می‌کند و می‌افزاید: از ابتدا قرار بود تا در این بازدید حرکت جداره‌ها و ریزش‌های موجود به صورت همزمان بررسی شوند، که اکنون کارشناس یونسکو در حال بررسی دقیق در این زمینه است و بعد از پایان کامل بررسی‌ها گزارش فنی به میراث فرهنگی و به کمیته میراث جهانی داده می‌شود.

به گفته‌ی وی اقدامات مورد نیاز برای ساماندهی وضعیت این محوطه جهانی برای میراث فرهنگی مشخص است، اما برای یونسکو نیز باید مشخص باشد تا از این طریق از کمک‌های فنی و جهانی نیز استفاده کرد.

طالبیان اما وضعیت کنونی سازه‌های آبی شوشتر را به دلیل بالا بودن سطح آب در شوشتر نامشخص می‌داند و ادامه می‌دهد: هنوز شاهد یک مشکل اساسی به نسبت گذشته نیستیم، به دلیل ادمه‌دار بودن سیلاب، هنوزاطلاعات کافی درباره سازه‌ها نداریم، اما آن‌چه که مسلم و معلوم است در  بخش‌های سازه‌های داخل آب، با فرسایش و شکستگی مواجه هستیم، ولی از میزان آن هنوز اطلاعات کافی وجود ندارد. از سوی دیگر در همه‌ی فضاهای آسیاب‌ها هنوز آب در جریان است و بخش‌هایی در آب غوطه‌ورند، اما تا آب کم نشود، نمی توان وضعیت شکستگی‌ها را اعلام کرد.

بارِ روی جداره‌ی غربی سازه‌های آبی شوشتر زیاد است

او با اشاره به لزوم کم کردن بار خانه‌ها در جداره‌های غربی و شرقی سازه‌های آبی می‌گوید: باید تلاش شود تا بارگذاری رسمی جداره‌ها کم شود، در آزادسازی خانه‌ها نیاز به کمک همه استان داریم. برخی خانه‌ها در گذشته نیز خلاف‌هایی کرده‌اند و بارگذاری بیشتری انجام داده‌اند، آن بخش‌ها نیز مانند بخش شمالی در جداره غربی ریزش کرده‌اند.

وی اضافه می‌کند: بنابراین در اقدامی سریع این اتفاق به دادستان نیز انتقال داده شود تا بار منطقه را کم کنیم، هر چند اکنون ان خانه‌ها تخلیه شده‌اند.

نقطه بازدید گردشگران در سازه‌های آبی تغییر کرده

معاون میراث فرهنگی با اشار به بالا بودن حجم آب در سازه‌های آبی تا کنون، بیان می‌کند: بازدیدکنندگان امکان ورود به بخش اصلی سازه‌ها را ندارند، اما از موقعیت دیگری امکان دیدن همه‌ی این محوطه‌ی جهانی و عکاسی از آن را دارند.

به گفته‌ی وی نقاط امنی مانند پل، کنار و داخل خانه‌ی مرعشی برای حضور گردشگران و دیدن سازه‌های آبی تعبیه شده است، چون هنوز از وضعیت ریزش خانه‌ها اطمینان کافی وجود ندارد.

احتمال ریزش دوباره‌ی بخشی از طاق سازه وجود دارد

او با اشاره به لزوم مرمت اضطراریِ بخشی از آبشارها در بخش‌هایی که ورودی آب در کانال‌ها ریزش داشته است، بیان می‌کند: بخش‌های ورودی کانال‌های آب در برخی نقاط، مانند طاق کوچکی ریخته بود، اکنون نیز دچار فرسایش و شکستگی بود که به محض کم شدن  آب، احتمال ریزش آن وجود دارد.

وی می‌گوید: اکنون کارشناس یونسکو با تهیه‌ی گزارشی از مخاطراتِ موجود و وضعیت محوطه، گزارشِ فنی، بودجه‌ای و پشتیبانی از وضعیت کنونی محوطه ارائه می‌کند.

بند میزان هنوز زیر آب است

معاون میراث فرهنگی کشور همچنین از وضعیت مناسب پل «شادُروان» و سایر سازه‌های آبی شوشتر خبر می‌دهد و می‌گوید: تنها مشکل در حال حاضر فقط «بند میزان» است که به دلیل بالا بودن حجم آب آن؛ هنوز زیر آب است. این اثر تاریخی درزهایی دارد که وقتی در آب غوطه‌ور می شوند، ملات داخل آن‌ها خالی می شود.

او با این وجود از همکاری وزارت نیرو و پایگاه جهانی شوشتر برای پر کردن ملات‌های این بند تاریخی خبر می‌دهد و آن را یک کار حفاظتی می‌داند.

به گفته‌ی وی از دو روز گذشته «بند میزان» زیر آب رفته است و با کم شدن حجم آب در هر فرصتی باید این فضا استحکام بخشی شود.

طالبیان اضافه می‌کند: هر چند ماموریت کارشناس متخصص ژئوفیزیک یونسکو فقط بررسی سازه‌های آبی بوده، اما بنا به تمایل خود در یکی دو روز آینده از دیگر آثار جهانی استان خوزستان نیز دیدن می‌کند و حتی قرار است بخش‌های تاریخی و پل تاریخی دزفول را نیز بررسی کند.

آسیاب‌های آبی دزفول هم زیر آب‌اند

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه با اشاره به احتمال وارد شدن آسیب‌هایی به پل ساسانی «دزفول» به دلیل موج‌شکنی‌ها و احتمال فرسایش پایه‌های پل، می‌افزاید: نیاز است تا با تمام شدن سیلاب‌ها، یک کارمشترک نیز بین وزارت نیرو  میراث فرهنگی روی این اثر تاریخی انجام شود.

او با اشاره به این‌که همچنان آسیاب‌های آبی دزفول زیر آب قرار دارند، می‌گوید: تا کم شدن حجم آب نمی‌توان درباره‌ی وضعیت این سازه‌های تاریخی نیز نظری داد، اما برخی خانه‌های تاریخی که قبلا در بارندگی ها دچار آسیب شده بودند، در بارندگی اخیر بیشتر تخریب شدند.

وی ادامه می‌دهد: در شرایط کنونی بخشی از خانه‌های تاریخی نیاز به یک بودجه ویژه حتی از ستاد بحران دارند تا بتوانیم آن‌ها را از وضعیت کنونی نجات دهیم.

آثار تاریخی استان خوزستان فعال‌اند

به گفته‌ی او، وضعیت آثار تاریخی شوش به جز ترانشه‌های قدیمی در نقاطی مانند «شهر ۱۵» شوش و بخشی که نیاز به کاهگل‌های حفاظتی دارند و دچار فرسایش و تخریب شده‌اند، مناسب است.

طالبیان تاکید می‌کند: در حال حاضر همه‌ی‌آثار تاریخی استان خوزستان برای حضور و بازدید مسافران و گردشگران فعال است.