خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی با مدل لیبی؟

 "به نظر می‌رسد ایالات متحده آمریکا در نظر دارد از نقشه راه استفاده شده در خلع سلاح هسته‌ای لیبی برای برنامه اتمی کره‌شمالی استفاده کند؛ روشی متمرکز بر خلع سلاح هسته‌ای سریع و تفتیش کامل که در بحبوحه نگرانی‌ها مبنی بر این که ممکن است این متد برای کره‌شمالی موفقیت‌آمیز نباشد، در کانون توجه قرار گرفته است."

به گزارش ایسنا، خبرگزاری یونهاپ در گزارشی با اشاره به تحولات کره گزارش داد: جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا یکشنبه در مصاحبه با فاکس نیوز گفت واشنگتن "مدل لیبی" را برای تعامل با برنامه‌ هسته‌ای کره‌شمالی در نظر دارد. بولتون که به دیدگاه‌های جنگ‌طلبانه‌اش در مسائل امنیتی شناخته می‌شود، این اظهارات را در پاسخ به این پرسش داد که آیا پیونگ‌یانگ پیش از کنار گذاشتن تمام تسلیحات هسته‌ای خود نباید انتظار جایزه داشته باشد؟

سخنان او در مورد مدل لیبی در بحبوحه نشست تاریخی کره در روز جمعه مطرح شد که مون جائه-این، رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی و کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی موافقت خود را با "کامل شدن" خلع سلاح هسته‌ای در شبه جزیره کره اعلام کردند. در پی این نشست، دیداری هم میان رهبران ایالات متحده و کره‌شمالی در ماه مه یا ژوئن برگزار می‌شود.

مدل لیبی به روش استفاده شده برای مجبور کردن طرابلس به عقب‌نشینی از برنامه تسلیحات هسته‌ای آن اشاره دارد که به عنوان یک داستان موفقیت‌آمیز شناخته شده است که ایالات متحده در آن طی یک دوره نسبتا کوتاه، توسعه سلاح‌های هسته‌ای را از بین برد. لیبی سعی در توسعه سلاح‌های هسته‌ای خود داشت تا اطمینان حاصل کند که امنیت آن در برابر روابط وخیم آن با ایالات متحده بر سر ایفای نقش آن در بمبگذاری پرواز پان آم ۱۰۳ بر فراز اسکاتلند در دسامبر ۱۹۸۸ حفظ می‌شود.

لیبی در مواجهه با تحریم‌های فلج‌کننده و انزوای رو به رشد از سوی جامعه جهانی، همراه با تهدیدات امنیتی علیه خود پس از جنگ ایالات متحده در عراق، اعلام آمادگی کرد تا برنامه هسته‌ای خود را در سال ۲۰۰۳ کنار بگذارد. صدور این اعلامیه رسمی بدون هیچ گونه وعده پاداش از جانب ایالات متحده آمریکا بود.

به مورد لیبی به عنوان نمونه‌ای کاملا موفقیت‌آمیز نگاه می‌شود زیرا کمتر از دو سال فرایند تکمیل آن زمان برد و حیطه بازرسی، تأیید، انهدام تاسیسات هسته‌ای و انتقال اجزای برنامه هسته‌ای به ایالات متحده آمریکا را شامل ‌شد و این دستاورد سریع و روشن به نظر امری دست نیافتی برای پرونده کره‌شمالی به نظر می‌رسد.

اشاره جان بولتون به مدل لیبی به نظر بیانگر تمایل واشنگتن برای جلوگیری از فرایند طولانی مدت و ناکامی باشد که آنها برای متقاعد کردن کره‌شمالی در کنار گذاشتن برنامه تسلیحات هسته‌ای خود پیمودند. پارک ون-گون، پروفسور دانشگاه هندونگ گلوبال گفت: به نظر می‌رسد آنچه بولتون قصد داشته توضیح دهد، درباره سرعت خلع سلاح بوده است. اجتناب‌ناپذیر است که روند خلع سلاح هسته‌ای روی پایه گام به گام برداشته شود اما به نظر می‌رسد آمریکا، کره‌شمالی را تحت فشار می‌گذارد تا تعهد واضحی به خلع سلاح هسته‌ای بدهد و اول از همه این مساله را رسما اعلام کند.

مشخص نیست که واکنش کره‌شمالی به خلع‌ سلاح هسته‌ای به سبک لیبی چه خواهد بود. رابرت کینگ، نماینده ویژه سابق آمریکا در امور حقوق بشر کره‌شمالی اوایل ماه تاکید کرد معاون وزیر امور خارجه کنونی کره‌شمالی سال ۲۰۱۱ به او گفته است که پیونگ‌یانگ از مدل لیبی پیروی نخواهد کرد. کینگ در یادداشتی برای مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌الملل نوشت: یک مساله واضح است؛ اگر ایالات متحده می‌خواهد پیشرفت در خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی حاصل شود، نباید هیچگونه اشاره‌ای به لیبی داشته باشد.     

به نظر می‌رسد بسیاری از کارشناسان و مقامات دولتی در این باره اتفاق نظر دارند که تطبیق پرونده لیبی با کره‌شمالی دشوار است زیرا این دو کشور به لحاظ میزان توسعه برنامه‌های هسته‌ای بسیار متفاوت هستند. کارشناسان معتقدند بر خلاف برنامه هسته‌ای لیبی که در مراحل اولیه بود، کره‌شمالی چندین سلاح هسته‌ای دارد. بولتون هم شخصا اذعان کرد: قطعا تفاوت‌هایی وجود دارد. برنامه هسته‌ای لیبی بسیار کوچکتر بود.