اسباب کشی کسب و کارها به فضای مجازی

شکل ظاهری زندگی روزمره ما نسبت به گذشته نه چندان دور خودمان تغییرات زیادی در بستر زمان را به طور آرام آرام تجربه کرده و اگر ظاهر زندگی خود را با 20 سال قبل و حتی پیش از آن مقایسه کنیم، متوجه می شویم که جوامع بشری توانسته‌اند از ابزار اختراعی خود برای سهولت هرچه بیشتر بهره‌برداری کنند. این موضوع را هنگامی می توانیم به صورت ملموس درک کنیم که برای گرفتن تاکسی، دیگر نیازی نیست که به خیابان برویم، دست بلند کنیم، بر سر کرایه چانه بزنیم و سپس سوار شویم. حتی قرار نیست که با تاکسی تلفنی محل تماس بگیریم، آدرس بدهیم و منتظر آمدن تاکسی شویم. بلکه با لمس چند گزینه در پلتفرمی که در تلفن همرامان داریم می توانیم تاکسی را با قیمت حداقلی و رقابتی داشته باشیم. در مبحث خرید نیز همین اتاق رخ داده، به این صورت که دیگر نیاز نیست به مراکز فروش مراجعه کنیم، تمام مغازه ها را با صرف وقت بسیار زیاد بگردیم و در نهایت کالای مورد نیاز را انتخاب کنیم. با گشت زدن در سایت فروشگاه های اینترنتی و یا برنامه تلفن همراهی آنها، می توانیم هرچه می خواهیم را با استفاده از حراج هایی که همواره در این سایت ها وجود دارد، درب منزل تحویل بگیریم. از طریق این برنامه ها که یک واحد صنفی کامل پشتوانه آن است، می توانیم مشاوره پزشکی و روانشناسی داشته باشیم، می توانیم از نیروهای خدماتی منزل استفاده کنیم، تمام کارهای بانکی خود را انجام دهیم، خرید و فروش سهام داشته باشیم، کتاب بخریم و بخوانیم، کتاب صوتی گوش دهیم و ...
البته استفاده ما از این کسب و کارهای نوین، با گسترش آن ها در ایران آغاز نشده، بلکه پیش از آن هم از دستاوردهای تکنولوژیک کسب و کاری جهانی همانند گوگل، یاهو، یوتیوب و .... استفاده می‌کردیم و اگر نگاه زنجیره‌وار به توسعه این کسب و کارها در ایران داشته باشیم، متوجه می‌شویم که توسعه کسب و کارهای نوین و فعال در فضای مجازی ایران با اتکا به تجاربی است که کسب و کارهای مشابه آنها در دره سیلیکونی سانفرانسیسکو کسب کرده اند.

استارتاپ‌ها، شرکت‌های کوچکی هستند که معمولا براساس ایده و خلاقیت یک نفر یا مجموعه ای از افراد شکل گرفته ‌اند؛ این شرکت‌ها، در تلاش هستند که با استفاده از ایده جدید و خلاقیتی که در ارائه محصول یا خدمت از خود نشان می‌‌دهند، درآمدزایی کنند. یکی از مزایای این نوع کسب و کارها، رشد سریع آن‌ها است که سبب توسعه اقتصاد کشور شده و در نتیجه اشتغال‌زایی بالایی نیز به همراه می‌آورند. نمونه موفق شرکت‌هایی که از مرحله استارتاپی به کسب و کار موفق رسیده‌اند گویای این مطلب است.

لازم به ذکر است که موفقیت این کسب و کارها در هر محیطی، نیاز به وجود زیرساخت‌های آی تی همه‌گیر در کشور دارد. برخی از مزیت های کشور که آن را تبدیل به مقصد مناسبی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بین‌المللی کرده‌است، شامل ضریب نفوذ بالای اینترنت، موبایل و اینترنت موبایل درکشور، جوان بودن جمعیت به ویژه فارغ التحصیلان فنی، بهره برداری از تکنولوژی ۳G و فراهم شدن زیرساخت های تجارت الکترونیک می‌شود.

در حال حاضر، اکوسیستم استارت‌آپ در ایران در دوران شکل گیری خود قرار دارد. شرکت‌های نوپایی در ایران تشکیل شده که در عرصه ملی و بین المللی به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافته‌اند. در صورتی که فضا و فرصت مناسب برای رشد کارآفرینان و تقویت و حمایت از ایده‌پردازان فراهم شود، ایران می‌تواند اکوسیستم کارآفرینی و استارت‌آپ خود را از مرحله رشد به بلوغ رسانده و اقتصاد اینترنتی را به مرحله سودآوری برساند.

شناخت استارتاپ‌ها به عنوان واحد صنفی

محمد طاهر فاضلی، رئیس دپارتمان کسب و کارهای نوین اتاق اصناف ایران در گفت‌وگو با روزنامه «ابتکار» در خصوص وضعیت فعالیت اتاق اصناف ایران گفت: از اردیبهشت ماه سال جاری با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت ابلاغیه ای مبنی بر تشکیل اتحادیه فضای مجازی به اتاق اصناف آمد. بر این اساس اتاق تلاش کرد که در جهت ایجاد این اتحادیه تلاش کند و در شهریور 96 نیز با برگزاری رای گیری در خصوص انتخاب اعضای هیئت مدیره، این اتحادیه رسما کار خود را آغاز کرد.
فاضلی در توضیح ضرورت ایجاد این اتحادیه گفت: در دنیای امروز، چه بخواهیم و چه نخواهیم، کسب و کارهای به فضای مجازی نقل مکان کرده اند و با گسترش اینترنت، این روش نوین کسب و کاری نیز قوت گرفته است. بنابراین داشتن چارچوب قانونی به سلامت کار و همچنین موفقیت بیشتر آن ها کمک می کند. اتاق اصناف در این اتحادیه رفتاری متفاوت با سایر کسب و کار ها ندارد و به زودی بازرسی از اصناف فعال در این حوزه نیز انجام می شود.
او افزود: همچنین حمایت های به جا و مناسبی نیز در حال صورت گرفتن است. به طور مثال تفاهم نامه ای با صندوف توسعه تحقیقات که ذیل وزارت صمت کار می کند، در حال برقراری است که طبق این تفاهم نامه، تسهیلاتی به شرایط آسان به استارتاپ ها داده می شود. البته این شرایط از سایر منابع سرمایه گذاری نیز به صورت کژدار و مریض برقرار بود، اما اکنون آسان تر شده و به مدارک کمتری نیاز دارد.

رئیس دپارتمان کسب و کارهای نوین اتاق اصناف ایران در توضیح وضعیت گسترش کسب و کار های نوین از گذشته تا به آینده گفت: استارتاپ ها از طریق حوزه های حمل و نقلی و همچنین فروش کالای اینترنتی، جای خود را در جامعه باز کرده و خود را تبدیل به کسب و کارهای عریض و طویل کردند. اما اکنون تقریبا می توان گفت که در تمام حوزه ها اعم از خدمات منزل، ترابری، دارویی و ... فعال شده اند و حتی در حوزه های پزشکی ورود پیدا کردند. در آینده نیز با استارتاپ ها و به تبع آن کسب و کارنوین در حوزه های خدمات فنی مواجه خواهیم شد که البته تمام این فعالیت به پشتوانه جوانان مبتکر، خلاق و تحصیلکرده است. این روند در آینده میان مدت به توسعه کسب و کارهای سنتی هم کمک می کند و می تواند فضای اقتصاد کشور را با دگرگونی جدی مواجه کند.

او گفت: پیش‌بینی ما تا سال ۱۴۰۰دستیابی به بیش از ۳۰۰ هزار کسب و کار الکترونیکی است. بنابراین وجود اتحادیه کسب و کارهای مجازی می‌تواند به ساماندهی این مجموعه مثلا با راه‌اندازی بخش بازرسی کمک کند.

فاضلی در ادامه به نظارت و حمایت دپارتمان کسب و کار نوین در اتاق اصناف اشاره کرد و گفت: در مواقعی که اتحادیه توان مقابله با تخلفات را نداشته باشد؛ اتاق امکان ورود دارد و گره از مشکل باز می‌کند.