گوی سبقت در دست زنان سعودی!

«اولین مسابقه فوتبال با حضور زنان، در كشور عربستان برگزار می‌شود». این یك خبر رسمی است. رسمی و درست. خبری كه برای زنان ایران دردآور است. دردآور نه برای اینكه در یك كشور دیگر زنان اجازه ورود به ورزشگاه‌ها را دارند. این كه اتفاق جدیدی نیست. تا بوده همین بوده. در همه جای دنیا زنان به راحتی در كنار خانواده های خود مسابقات ورزشی را تماشا می‌كنند. اما اینكه در كشوری مثل عربستان كه تا همین چند وقت پیش زنان حتی حق رانندگی و حضور در انتخابات را نیز نداشتند در‌های ورزشگا‌ه‌ها به روی‌شان باز شود، هم عجیب است و هم درد دارد.

حال ایران بد است و حال عربستان خوب!

ایران، كشوری كه به تمدن و فرهنگ شهره است، این روزها حال خوبی ندارد. از هیچ منظری. مسائل سیاسی و اقتصادی و تظاهرات مردمی را كنار می‌گذاریم چون در حوزه تخصص ما نیست. اما به بخش ورزشی كه ورود كنیم، اوضاع خراب‌تر از آن است كه تصور می‌كنیم. وقتی سكوهای تماشاگران فوتبال به جایگاهی برای انواع و اقسام فحاشی‌های قومی و قبیله‌ای تبدیل شده است در نهایت نتیجه‌اش می‌شود محروم شدن حضور تماشاگران از دیدن مسابقات، چه انتظاری می‌توان داشت كه در‌های همیشه بسته این ورزشگاه‌ها به روي خانواده‌ها باز شود؟ چه انتظاری داریم از این اوضاع خراب برای رخ دادن یك اتفاق خوب كه حال‌مان را كمی بهتر كند؟ چه انتظاری داریم كه شبیه كشوری مانند عربستان باشیم؟ خوش‌بین‌ترین ایرانی ِ دنیا نیز روزی در تصوراتش نمی‌گنجید كه دلش بخواهد كشورش شبیه عربستان شود. عربستانی كه سال‌هاست جنگ و جدال‌های دیپلماسی‌اش با ایران تمامی ندارد. اما به راستی در جدال «ایران» و «عربستان» كه دو پادشاه ِ یك اقلیم هستند، این روزها كدام‌شان گوی سبقت را از دیگری ربوده است؟ همین جمعه، بيست‌و دوم دی، مصادف با دوازدهم ژانویه، دختران و زنان عربستانی پای‌شان به طور رسمی به استادیوم فوتبال باز خواهد شد. نمی دانیم برای شنیدن این خبر خوشحال باشیم یا آه ِ حسرت از نهادمان بلند شود. شاید اگر بخواهیم به عنوان یك زن از بحث فمنیستی به این مساله نگاه كنیم، برای هم‌جنسان‌ عرب‌زبان‌مان ازته دل خوشحال خواهيم شد كه این روزها درست برعكس ِ ما حال‌شان عجیب خوب است. اما با حسادت‌های زنانه‌مان چه كنیم؟ حسادتی كه خیلی‌های‌مان را بعد از شنیدن این خبر ناراحت می‌كند و نمی‌توان این واقعیت را كتمان كرد. شاید خیلی‌ها به مذاق‌شان خوش نیاید كه ایران را به هیچ عنوانی با عربستان مقایسه كنیم. اما این‌بار این كار را می‌كنیم. باید واقع‌بین باشیم كه عربستان این روزها به طرز عجیبی گوی سبقت را از حریف ِ همیشگی ‌اش در همه عرصه‌ها ربوده است و خيلي سریع مرزهای رشد ِ اجتماعی را می‌پیماید.

از زنانی با روبنده تا دخترانی با ریش مصنوعی

روز جمعه با حضور زنان عربستانی كه پوشش بيشترشان روبنده و لباس‌های سنتی مخصوص عرب زبانان است، بي‌شك چهره‌ خاطره‌انگیزي از ورزشگاه شهر ریاض در تصاویر دوربین‌ها ثبت خواهد شد. در اما ایران ماجرا بیشتر از اینكه خاطره‌انگیز باشد، مضحك است. زنان عربستانی اجازه دارند با پوششی كه خودشان آن را انتخاب كرده‌اند، پا به ورزشگاه‌ه بگذارند و پرچم به دست فوتبال تماشا كنند اما زنان و دختران ایرانی با گریم‌های مردانه و استفاده از ریش و سبیل مصنوعی توانستند در‌های بسته ورزشگاه‌های ایران را به روی خود باز كنند و در دل‌شان خوشحال باشند كه توانستند یك ناممكن را ممكن كنند. شاید در نگاه اول حضور یك دختر در ورزشگاه با ریش و سبیل مردانه و گریمی كه جنسیتش را پنهان كرده است، خبر جالب توجه و پر سر و صدايي باشد، اما واقعیت تلخي پشت این رخداد پنهان است كه از بعد روان‌شاختی و اجتماعی، باید آن را یك آسیب بزرگ دانست. در چند ماه اخیر و به ویژه بعد از ماجرای ورود زنان سوری به ورزشگاه آزادی و جارو جنجال و پخش شدن تصاویر از زنان بی حجاب، داستان رفع موانع حضور زنان و خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها به شدت در رسانه‌ها پررنگ شد. مسئولان مختلف كشور از وزیر و معاون وزارت ورزش گرفته تا معاون امور زنان ریاست جمهوری و تنی چند از زنان نماینده مجلس، دراین باره اظهار نظر كردند. جنب و جوش و هیاهو پیرامون این مساله در آن روزها چنان پررنگ بود كه به نظر می‌رسید كم كم می‌توان به حضور خانواده ها در ورزشگاه‌ها امیدوار بود. اما این بار نيز مانند همه دفعات قبل، آتش ِ تند ِ این قبیل صحبت‌ها و پیگیری‌ها رفته رفته آرام و خیلی زود به خاكستر تبدیل شد. اما در عربستان ماجرا متفاوت بود.

زیرساخت‌هایی كه هنوز آماده نیست!

مسئولان بلندپایه كشور عربستان، این روزها قدم‌های مثبتی برای رشد اجتماعی در سرزمین‌شان بر‌می‌دارند و در این میان تلاش زیادی می‌كنند تا جایی كه در توان‌شان است ظلم‌هایی را كه در طول تاریخ به زنان عربستانی شده، جبران كنند. شاید برای همین است كه در لایه لایه‌ «چشم‌انداز 2030» كه نام ِ سلسله اصلاحات اجتماعی در كشور عربستان است، ردِ پای اتفاقات خوب در حوزه زنان را شاهد هستیم. اما دراین طرف میدان، مسئولان ایران در پاسخ به هر پرسشی كه درباره ورود زنان به ورزشگاه‌ها مطرح می‌شود، هر بار تنها یك دستاویز دارند تا با مطرح كردن این جمله كلیشه‌ای خودشان را رها و ما زنان ایرانی را به اصطلاح ِ خودشان قانع كنند: « هنوز زیرساخت های لازم برای ورود زنان به ورزشگاه ها آماده نیست!» اینكه چه زمانی برای آماده كردن زیرساخت‌ها قدمي برداشته می‌شود، سوالی است كه اجازه پرسیدنش را نداریم و اگر جرات كنیم و بپرسیم، جز یك لبخند معنادار با چیزی مواجه نمی‌شویم.

نگذاریم «عربستان» هم حسرت دختران ایران شود!

بدون شك خیلی از آن‌هایی كه علاقه‌ چندانی به باز شدن در‌های استادیوم‌های ورزشی به روی زنان ایران ندارند، بعد از خواندن این مطلب این سوال را در ذهن‌شان مطرح می‌كنند كه «آیا به راستی تنها مشكل زنان ایران نرفتن به استادیوم‌هاست؟» من، یك زن روزنامه‌نگار ورزشی كه بارها از نزدیك و با تمام وجود سختی‌های ورود به سالن‌های ورزشی را لمس كرده‌ام و به چشمم آه و حسرت‌های زنان سرزمینم برای بسته بودن درهای ورزشگاه‌ را شاهد بوده‌ام، به عنوان نماینده دختران ایران، پاسخ این سوال را با یك «خیــــر» پررنگ می‌دهم. بدون شك خیر! بي ترديد این تنها معضل زنان ایران نیست و چه بی‌شمار است خواسته‌ها و مطالباتی كه به آن نیز مانند همین خواسته به ظاهر كوچك توجه نمی‌شود. اما باید واقع‌بین بود. شنیدن خبرهایی نظیر خبر آزادی ورود زنان عربستان به ورزشگاه‌ها و استادیوم‌های فوتبال، سیل حسرت را در بین بسیاری زنان ایرانی به راه می‌اندازد. كاش این اتفاق بتواند بار دیگر مسئولان را مجاب كند پیگیری‌های خود را برای سهل كردن ورود زنان به ورزشگاه‌ها آغاز كنند. مگر بهانه‌تان آماده نبودن زیرساخت‌ها نیست؟ خواهشمنديم، حداقل یك قدم برای آماده كردن این زیرساخت‌ها برداريد. تاریخ نشان داده است كه آستانه صبر زنان ایرانی زیاد است. نگذارید عربستان نیز به حسرت جوانان ایران تبدیل شود.