چرا در حالی که خبرنگاران حاضر در برزیل و برخی مقامات، گزارشهایی از تخلفات در تورهای جام جهانی میدهند، هیچ سازمان و نهادی خود را مسوول پیگیری مشکلات نمیداند؟ چرا فدراسیون فوتبال که آن همه برای انتخاب یک آژانس بهعنوان نمایندهی فروش بلیت و تور، جنجال بهپا کرد، حالا که منتخباش نتوانسته به تعهداتش عمل کند، سکوت اختیار کرده است؟
براساس قانون فیفا، فدراسیون فوتبال ایران برای تهیهی بلیت بازیها در جام جهانی برزیل و همچنین دریافت برخی خدمات، باید رسما «Official Tour Operators» را معرفی میکرد. برای همین، فدراسیون اجازهی دخالت در این انتخاب را به دیگران نداد. این در حالی بود که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، انتخاب آژانس گردشگری را در مسوولیت فدراسیون فوتبال نمیدانست و چندبار هم در این زمینه به آنها هشدار و اخطار داد.
پشت پردهی انتخاب فدراسیون فوتبال
فدراسیون فوتبال بدون توجه به این هشدارها، برای انتخاب یک آژانس گردشگری بهمنظور معرفی بهعنوان نمایندهی ایران به فیفا، فراخوانی عمومی صادر کرد. انتخاب آژانس یک شرط داشت و در واقع، فدراسیون برای واگذاری این امتیاز، در مقابل، امتیازی هم میخواست. خواستهی فدراسیون فوتبال از آژانس منتخب این بود: در مقابل هر 10 نفری که تور جام جهانی را میخرند، یک نفر را برای آنها، رایگان به برزیل ببرد.
آژانسهای دیگر گفتهاند که این خواستهی فدراسیون فوتبال به گرانتر شدن قیمت سفر به برزیل منجر میشد، چون هزینهی آن یک نفر باید روی هزینهی دیگران سرشکن میشد.
سرانجام، آژانس گردشگری «تعطیلات رویایی» با دادن این امتیاز به فدراسیون فوتبال که «در ازای فروش تور به هر 15 نفر، یک نفر را برای فدراسیون فوتبال رایگان به جام جهانی برزیل ببرد» انتخاب و به فیفا معرفی شد.
آژانسهای حاضر در جلسهی انتخاب نمایندهی فدراسیون برای فروش تورهای جام جهانی، اظهار کردهاند: تخلف صورتگرفته را به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گزارش کردند، اما در مقابل، هیچ اقدامی نشد.
معاون گردشگری دلیل دخالت نکردن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را در آن جریان، نداشتن سند دانست و گفت: صرفا براساس حرف و بدون ادله نمیتوان برخورد کرد.
آژانسهای فروشندهی تور جام جهانی برزیل نیز گفتهاند: آن امتیاز دادن و گرفتن، باعث شد تور جام جهانی برزیل گران شود و مردم هم کمتر از آن استقبال کنند.
تورها با رقمی بین 29 تا 40میلیون تومان بهفروش رفتند. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفته است که با بررسی قراردادهای آژانسهای تأییدشده برای فروش تور جام جهانی، رقمی بیشتر از 40میلیون تومان را ندیده است؛ اما سفیر ایران در برزیل از تورهای حرف میزند که به قیمت 60میلیون تومان فروخته شدهاند!
معاون گردشگری در اینباره اظهار کرد: برای برخورد با چنین موارد تخلفی، به سند و شکایت مردم نیاز است.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری حتا گزارشهای رسانهها دربارهی تخلفات صورتگرفته در فروش و اجرای تورهای جام جهانی را مستند نمیداند و فعلا خود را در مقام برخورد با تخلفات نمیبیند.
این سازمان پس از طرح انتقاد ستاد ویژهی پشتیبانی از تیم ملی در وزارت خارجه و همچنین اظهارات انقادآمیز سفیر ایران در برزیل، اطلاعیهای را منتشر کرد و حدود نقش و وظایف خود را در این جریان توضیح داد و گفت که با انحصاری کردن فروش تور جام جهانی مخالف بوده است.
پرسش این است، در شرایطی که برخی ایرانیها با مشکلاتی در برزیل مواجه شدهاند و در کشور غریب، دستشان هم به جایی بند نیست، آیا صدور یک اطلاعیه و توضیح شرح وظایف از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، مفهومی بهجز مبرا کردن خود از هرگونه مسوولیت نمیدهد؟ دادن این اطلاعیه چه دردی را از هوادارانی که میلیونها تومان هزینه کرده و این روزها گرفتار بیتعهدی شدهاند، درمان میکند؟
معاون گردشگری همچنین اظهار کرد: قبلا همهی نگرانیها و ملاحظات را دربارهی انتخاب آژانس توانمند به فدراسیون فوتبال منتقل کردهایم، حتا دربارهی گرفتن ضمانتنامهی مالی از سوی آژانس منتخب، توصیههایی به فدراسیون فوتبال شده، اما با آنکه فدراسیون گفته، این ضمانتنامه را گرفته، ولی تا کنون هیچچیز مکتوبی در اینباره ندیده نشده است.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، فدارسیون فوتبال را مسوول اصلی پیگیری و رسیدگی به تخلفات آژانس منتخباش میداند.
این سازمان بهجز آژانس منتخب فدراسیون، هفت آژانس دیگر را براساس همان شاخصههایی که گفته، به فدراسیون انتقال داده، تأیید کرده و حتا از آنها تعهد گرفته است. طبق اعلام ادارهی میراث فرهنگی و گردشگری تهران، کل فروش این هفت آژانس تأیید شده، به اضافهی تعطیلات رویایی، 450 نفر با تور بوده است، هرچند این آژانسها گفتهاند که فروش پراکنده و بدون تور هم داشتهاند.
آژانس منتخب فدراسیون هم در جلسهی ادارهی میراث فرهنگی و گردشگری تهران اعلام کرده که به 115 نفر تور فروخته است.
مدیر یکی از این آژانسها که برای فروش تور جام جهانی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز اعلام شده، با اعتقاد به اینکه فدراسیون در این جریان تخلف کرده و سبب فروش کمتر تورهای جام جهانی شده است، به خبرنگار ایسنا گفت: فیفا برای فروش بلیت بازیها، یک سایت راهاندازی کرد. هدفش شکستن انحصار بود؛ اما چون بیشتر مردم ایران، کارت اعتباری بینالمللی ندارند، امکان خریدن این بلیتها را هم نداشتند. البته فدراسیون راه دیگری را برای فروش بلیتها ایجاد کرد؛ ولی با این همه رفتار فدراسیون فوتبال ایران در انتخاب آن آژانس گردشگری، برخلاف روند فیفا بود. فدراسیون همهی این جریان را به سمت یک آژانس و البته خودش هدایت کرد.
برخی آژانسدارها معتقدند: اگر سمپاشیهای فدراسیون فوتبال علیه دیگر آژانسهای گردشگری در فروش تور جام جهانی نبود و آنقدر دیگران را زیرسوال نمیبرد و متخلف اعلام نمیکرد، مردم بیشتری از خرید این تورها استقبال میکردند.
فروش بلیت بازیها در بازار سیاه
بهجز مسائل مربوط به پشت پردهی انتخاب آژانس مجری تور جام جهانی برزیل، فروش بلیت بازیها هم ظاهرا بدون حاشیه و بازار سیاه نبوده است. اتفاقی که البته در جامهای جهانی قبلی هم رخ داده بود و هیچوقت هم معلوم نشد برای احقاق حقوق تضییعشدهی مردم چه پیگیریهایی شد.
مدیر تور یکی از آژانسها که مستقیما با فیفا قراردادی بسته بود، به خبرنگار ایسنا گفت: فدراسیون از مقطعی، فروش بلیت بازیها را آزاد کرد، چراکه از طریق آژانس منتخب نتوانست همهی بلیتها را بفروشد. ما هم وقتی سهمیهی بلیتهایمان که از فیفا مستقیما گرفته بودیم، تمام شد مردم را برای خریدن بلیت به فدراسیون ارجاع میدادیم. روند خرید به این شکل بود که متقاضی نامهای را به فدراسیون مینوشت و بلیتهای مورد نظرش را به قیمت اعلامشده از سوی فدراسیون میخرید.
او افزود: یکی از مسافران ما، بلیتی را که 172 دلار قیمت داشت، 192 دلار از فدراسیون خرید. مسافر دیگر هم سه بلیت 90 دلاری را که 270 دلار میشد، 980 هزار تومان خرید.
آژانسهای دیگر هم که فروشندهی تورهای جام جهانی بودند، دربارهی نحوهی تهیه بلیت بازیها، گفتهاند که این بلیتها را آزاد و از طریق فدراسیون فوتبال تهیه کردند.