کاتالونیا پس از اعلام استقلال به کدام سو می رود؟

 اکنون، نخست‌وزیر اسپانیا، دستور به حضور پلیس در خیابان‌های کاتالونیا و انحلال پارلمان این منطقه داده و خواستار انتخابات زودهنگام ملی در مورد سرنوشت این منطقه در روز ۲۱ دسامبر شده است.

پس از اعلام استقلال کاتالونیا توسط پارلمان و رهبران دولتی این ایالت، مجلس نمایندگان و دولت اسپانیا با حمایت تمام‌قد اعضای اتحادیه اروپا و نهادهای ذیربط، اقدام به استقرار حکومت قانون در آنجا نموده و اخطار داده است که علیرغم عدم تمایل به استفاده از خشونت، در صورت تداوم تحریکات و اغتشاشات رهبران جنبش استقلال، از تمام قوای خود برای برخورد با عاملان استفاده خواهد کرد.

۶ ساعت پس از اعلام استقلال کاتالونیا توسط پارلمان این منطقه خودمختار، «ماریانو راخوی» -نخست‌وزیر اسپانیا- اخراج مقامات دولتی کاتالونیا و رییس پلیس آن را اعلام کرد و خواستار انتخابات زودهنگام سراسری در مورد این منطقه در روز ۲۱ دسامبر شد. مجلس نمایندگان اسپانیا نیز، طبق ماده ۱۵۵ قانون اساسی، به نخست‌وزیر این اختیار را دادند که قانون مستقیم را در کاتالونیا اجرا نماید. راخوی نیز در روز جمعه اعلام کرد که پارلمان کاتالونیا از قانون اساسی اسپانیا عدول کرده و تمامی سفارت‌های این منطقه در کشورهای خارجی، تعطیل خواهد شد.

نکته قابل توجه این است که پارلمان کاتالونیا با تصویب استقلال این منطقه، بالاترین سطح از جدایی‌طلب و تنش‌های متعاقب تاکنون را در تاریخ معاصر اسپانیا رقم زده است. گفتنی است که رای‌گیری مذکور با ۷۰ رای مثبت در مقابل ۱۰ رای منفی و دو رای ممتنع، منتج به اعلام استقلال شد. البته، در پارلمان کاتالونیا و در جلسه رای‌گیری، نمایندگان احزاب مخالف حزب حاکم کاتالونیا با ترک سالن و قرار دادن پرچم اسپانیا و کاتالونیا در کنار هم بر روی صندلی‌هایشان، اعتراض خود به این اقدام که آن را اشتباه محض خواندند را اعلام کردند. در بیرون پارلمان، هزاران تن از مردم بارسلونا و شهرستان‌ها و توابع ایالت کاتالونیا و ایالت باسک به همراه شهردارانشان حضور داشتند و پس از اعلام خبر استقلال، شادمانی کردند.
جایگاه خالی نمایندگان پارلمان کاتالونیا که به نشانه اعتراض به اعلام جدایی از خاک اسپانیا، صندلی خود را با پرچم اسپانیا و پرچم کاتالونیا در کنار هم پوشانده و صحن مجلس را ترک کرده‌اند

برخورد پلیس کاتالونیا با مردم در روز جمعه، منجر به درگیری‌های شدید شد. درست ۴۵ دقیقه پس از اعلام استقلال بود که راخوی در مجلس نمایندگان اسپانیا اعلام کرد که هیچ راه دیگری به غیر استقرار حکومت قانون و برخورد جدی برای قضیه کاتالونیا وجود ندارد و خطر جدایی این منطقه می‌تواند به امنیت و حیثیت ملی ضربه بزرگی وارد سازد. مجلس نمایندگان هم اختیار تام در قبال استقرار قانون در کاتالونیا به نخست وزیر بخشید. هم‌اکنون نیز، برخی از نمایندگان حامی جدایی‌طلبی کاتالان‌ها با خطر حبس به مدت ۳۰ سال از سوی سنا مواجه هستند.

از سوی دیگر، دولت‌های اروپایی و «دانلد توسک» -رییس شورای اروپا- به صراحت اعلام کرده‌اند که هیچ دولتی به نام «جمهوری کاتالونیا» را به رسمیت نخواهند شناخت و فقط با دولت رسمی اسپانیا مراوده خواهند کرد. دولت‌های آلمان و انگلیس خواستار برخورد قاطع بدون خشونت علیه رهبران کاتالونیا شده‌اند.

روند پیامدها و سرنوشت احتمال کاتالونیا
ساعاتی پس از اعلام استقلال کاتالونیا، «ماریانو راخوی» -نخست وزیر اسپانیا- دولت این منطقه خودمختار شامل «کارلس پوجمون» -رییس جمهور- و معاون‌اش «اوریول یونکراس» را غیرقانونی دانسته و عزل کرد. همچنین، پارلمان این منطقه را منحل نموده و کنترل ایالت کاتالونیا و شهر بارسلون را به دست گرفت.

اکنون وزرای دولت اسپانیا، کنترل وزارت‌های کاتالونیا را در اختیار گرفته‌اند که از آن دست می‌توان به کنترل وزارت اقتصاد بر این منطقه در جهت جلوگیری از هزینه‌کرد بودجه دولتی برای امور جدایی‌طلبی اشاره کرد. لذا، پیش‌بینی می‌شود که بسیاری از کاتالان‌های حامی جدایی، مالیات خود به وزارت خزانه‌داری را قطع کنند.

استقلال؛ آری یا نه؟
این امر بستگی به دو طرف دارد. مقامات کاتالانی معتقدند که حکومت اسپانیا آنها را به اینجا رسانده که اعلام استقلال نمایند. اکنون، مردم کاتالونیا شروع به ناسازگاری و سرپیچی اجتماعی کرده و پیش‌بینی می‌شود که درگیری‌ها و تنش‌های پیشتر صورت‌گرفته در هفته‌های گذشته، در آینده نزدیک تکرار شوند. هنوز مشخص نیست که انتخابات زودهنگام، می‌تواند مشکل را رفع نماید یا نه؟

طبق نظرسنجی بعمل‌آمده توسط روزنامه «ال پریودیکو»یِ اسپانیا، نتیجه انتخابات زودهنگان درست همانند نتیجه انتخابات سال ۲۰۱۵ خواهد شد که طی آن، ائتلاف احزاب حامی استقلال، یک دولت اقلیت تشکیل دادند. دیگر نظرسنجی‌ها هم نشان می‌دهد که کاتالونیا تقریبا بین دو طیف حامیان استقلال و مخالفین استقلال قرار گرفته است.

اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا، در قبال جدایی کاتالونیا بسیار مرموز عمل نموده اما اعلام کرده که از قانون اساسی اسپانیا در صورتی که صدای حزبی نداشته باشد، دفاع خواهد کرد. اکنون نهادهای زیر مجموعه اتحادیه اروپا، به طور یکصدا، هیچ تلاشی برای تلطیف و تعدیل فضا نکرده و صراحتا اعلام نموده‌اند که از نظر آنها هیچ اتفاقی رخ نداده و آنها به هیچ وجه دولتی به نام «جمهوری کاتالونیا» را به رسمیت نمی‌شناسند.

پلیس و خطر روی آوردن به خشونت
هم‌اکنون، به نظر می‌رسد که کاتالونیا آتش زیر خاکستر است. رهبران جدایی‌طلبی از مردم این ایالت خواسته‌اند که در همه بخش‌ها دست به ناسازگاری مدنی بدون خشونت بزنند و هنوز مشخص نیست که مردم در این امر، آنها را همراهی کنند یا نه. دولت اسپانیا اعلام کرده که رویکرد بازداشت رهبران استقلال‌طلب و مردم را در دستور کار ندارد اما اگر مقامات دولت خودمختار کاتالونیا حاضر به کناره‌گیری از مناصب خود نشوند، به احتمال بسیار قوی، دولت اسپانیا مجبور به بازداشت آنها خواهد شد.

بسیاری از تحلیلگران و ناظران نگرانی خود از احتمال قوی ورود قریب‌الوقوع پلیس به صحنه و بروز درگیری‌های شدید را ابراز کرده‌اند. یکی از مشکلات در این میان، مربوط به پلیس کاتالونیا موسوم به «مُوسُوس دسکوآدرا» می‌شود. راخوی، دستور اخراج رییس پلیس این منطقه را صادر کرده اما تعدادی از افسران و پرسنل موسوس دسکوآدرو اعلام کرده‌اند که از دستورات دولت مرکزی پیروی نکرده و هیچکدام از مقامات کاتالانی را بازداشت نخواهند کرد. بسیاری از آنها به رویترز گفته‌اند که هم‌اکنون شکاف عمیقی بین پلیس‌های حامی استقلال و مخالف استقلال در این نیروی ۱۷ هزار نفری ایجاد شده است. در هر حال، پیش‌بینی می‌شود که با توجه به رویکرد محکم فعلی دولت اسپانیا، بسیاری از نیروهای حامی استقلال با نیروهای پلیس ملی جایگزین بشوند.

آیا دولت اسپانیا قادر به تنبیه رهبران حامی استقلال خواهد بود؟
هم‌اکنون «خوردی سانچز» و «خوردی کیزارت» رهبران دو جنبش حامی استقلال کاتالونیا در زندان به سر می‌برند. سخنگوی دادستانی کل اسپانیا اعلام کرده که این نهاد در بازداشت و برخورد با هر کسی که اقدام به فتنه و اغتشاش نماید، ذره‌ای اغماض نخواهد کرد. تحلیلگران احتمال می‌دهند که در صورت تداوم تنش فعلی، در روزهای آینده می‌توان شاهد بازداشت برخی از مقامات دولتی کاتالونیا و نمایندگان پارلمان این منطقه بود. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که با توجه به رویکرد بسیار قاطع مادرید و حمایت یکصدای رهبران اروپایی از حکومت اسپانیا، مسئله کاتالونیا به استقلال رسمی و مشروع این ایالت ختم نخواهد شد و دولت اسپانیا به سمت استقرار کامل حکومت قانون -البته با اعطای امتیازاتی به کاتالان‌ها- خواهد رفت. و اگر پوجمون به عنوان رهبر کاتالان‌ها سر سازش ننهد، می‌توان در انتظار بروز خشونت وسیع بین حکومت اسپانیا و کاتالونیا بود.

منبع : مشرق