چرا شهرداری کاربری اراضی را تغییر می‌دهد؟

طرح چند منظوره «اطلس پلازا» در تپه‌های عباس آباد و طرح مشهور دیگری به نام «اطلس مال» در خیابان نیاوران که با اسپانسرشدنش در سریال پایتخت، بیش از «پلازا» خودش را بر سر زبان‌ها انداخت، هر دو چندین وجه مشترک دارند. مالک هر دو طرح «بانک انصار» است، هر دو طرح در پارکینگ‌های عمومی ساخته شده‌اند، هر دو طرح بر خلاف طرح تفصیلی جلو رفته‌اند، هر دو طرح بعد از ساخت، فاجعه ترافیکی رقم می‌زنند. هر دو طرح به زور پرداخت پول‌های کلان به شهرداری، پا گرفته‌اند و اشتراکات دیگری که بعد از ساخت، عیان خواهند شد.... اطلس مال البته در سال 93 با طومار ساکنان منطقه یک تهران علیه این طرح، رسانه‌ای شد، بعد با جدیت محمد سالاری، عضو شورای شهر، به پارلمان شهری تهران آمد و در آنجا هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. اما شکرالله صالحی، مسئول روابط عمومی شرکت اطلس ایرانیان در همان زمان صراحتاً اعلام کرد که از شهرداری منطقه یک تهران، طبق سطح و سطوح و پهنه‌ بندی M111 (مسکونی - تجاری) و بدون هیچ گونه اضافه درخواست یا تخلفی پروانه گرفته‌‌اند و کاملاً این موضوع قانونی و شفاف است. «او حتی تبلیغات وسیع محیطی و تلویزیونی را هم دلیل بر قانونی بودن کارشان عنوان کرده بود.»

با این حال، سید محمود کاشانی، حقوقدان و استاد دانشگاه شهید بهشتی، در فیلمی تقطیع شده از برنامه تلویزیونی «پایش» که در فضای مجازی منتشر شده است بار دیگر این طرح و طرح دیگری به نام «اطلس پلازا» را مورد انتقاد جدی قرار داد. او با بیان اینکه هر دوی این طرح‌ها از سوی بانک انصار در پارکینگ‌های عمومی و بر خلاف طرح تفصیلی ساخته شده‌اند، گفت: «یکی از این طرح‌ها، طرح تجاری «اطلس مال» است که در اغلب خیابان‌های تهران هم تابلوی‌های آن را با عنوان «نشانی نو درنیاوران» دیده اید، این طرح در مساحتی به متراژ 11 هزار متر مربع در خیابان نیاوران اجرا شده که کاربری آن در طرح تفصیلی، پارکینگ عمومی تعریف شده است، اما شهرداری این زمین را به بانک انصار می‌فروشد و این بانک هم در این زمین در حال ساخت یک ساختمان 14 طبقه است که تعدادی از طبقات آن، تجاری و تعدادی دیگر هم اداری است. متأسفانه این ساختمان به طور کامل بر کاخ نیاوران و کاخ صاحبقرانیه اشراف دارد و مشکل اصلی اینجاست که گردشگران و بازدید‌کنندگان از این آثار تاریخی، دیگر جایی برای پارک خودروهای خود ندارند و مجبور به گذاشتن خودروی خود در خیابان‌های اطراف هستند.»

مرتضی حیدری، مجری برنامه پایش هم در میان صحبت‌های کاشانی گفت: «شهرداری منطقه یک سال‌هاست که در این منطقه، به بهانه مشرف بودن به کاخ نیاوران، به هیچ فردی اجازه بلند مرتبه‌ سازی نمی‌دهد. جدا از این مسأله، ساخت یک ساختمان بلند مرتبه با توجه به امنیتی بودن این کاخ‌ها و ورود مقامات و میهمان‌های خارجی هم مناسب نیست.»

کاشانی در جواب سخنان او گفت: «جدا ازتهدیدات امنیتی، اساساً وقتی یک اثر ثبت ملی، تحت تأثیر یک برج قرار می‌گیرد، ارزش تاریخی خود را از دست می‌دهد. چنانچه در اصفهان، یونسکو به صراحت با ساخت یک برج در کنار میدان نقش جهان به همین علت مخالفت کرد. بنابراین سازمان میراث فرهنگی هم نباید در برابر این برج‌سازی‌ها که فقط منافع گروهی خاص را تأمین می‌کند، سکوت کرده یا بی‌تفاوت باشد. اشکال دیگر این است که این طرح در گلوگاه دو خیابان پر ترافیک ساخته می‌شود، پس طبیعی است که اهالی محل را دچار مشکلات جدی می‌کند.»
وی درباره طرح دیگر بانک انصار هم این‌طور توضیح داد: «اطلس پلازا» نام دیگر طرح بانک انصار است که در کنار مترو حقانی در زمینی به مساحت 75 هزار هکتار در حال اجراست. این زمین هم در واقع کاربری پارکینگ داشته است. اصولاً در همه کشورهای پیشرفته در کنار ایستگاه‌های مترو، پارکینگ تأمین می‌شود تا مردم خودروهای خود را پارک کرده و با مترو سفر کنند. استثنا در تهران هم در کنار پارکینگ حقانی این زمین برای همین منظور یعنی پارکینگ تأمین شده و قرار بود تا بار ترافیکی منطقه را کاهش دهد. اما این زمین هم به بانک انصار فروخته شد. هم‌اکنون نیز در مرحله گودبرداری قرار دارد و قرار است یک هتل و برج تجاری عظیم در این زمین ساخته شود. این درحالی است که رهبر معظم انقلاب هم بر فضای سبز ماندن تپه‌های عباس آباد، تأکید داشته‌اند و تنها خواستار اجرای طرح‌های فرهنگی در این اراضی شده بودند. اما عملاً با ساخت این همه برج و ساختمان، دیگر جایی برای فضای سبز نمانده است و می‌توان گفت تنها ذخیره باقی مانده هم از طرف شهرداری به بانک انصار فروخته شد. درحالی که شهرداری نباید یک پارکینگ عمومی را بفروشد. حتی درصورت فروش هم باید از طریق مزایده و آگهی در روزنامه‌ها اقدام کند. اما هیچ کدام از این تشریفات هم انجام نگرفته است. شما بدانید که اگر این طرح ساخته شود یک فاجعه ترافیکی در میدان ونک رقم می‌خورد.»

حیدری هم در واکنش به فروش پارکینگ‌های عمومی به نقل خاطره‌ای پرداخت. او از مکالمه ما بین خود و یکی از معاونان قالیباف پرده برداشت و گفت: «زمانی یکی از معاونان شهردار، صراحتاً به من گفت که اگر پول بدهی حتی می‌توانی به جای مجسمه فردوسی، وسط میدان برج بسازی! گفتم من که پول ندارم، اما واقعاً این کار را می‌کنید، گفت بله! ضمن اینکه بانک انصارهم پول دارد و هم زورش را و پشتش به جاهای دیگر هم وصل است. شهرداری هم پول بدهی هرکاری می‌کند، پس اگر زور داشته باشی که حتماً انجام می‌دهد.»
طرح اطلس مال البته زمانی که یکی از دیوارهای کاخ صاحبقرانیه ترک برداشته بود هم مورد انتقاد جدی سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت، در آن زمان اعتقاد بر این بود که طرح اطلس مال، راه قنات ها را بسته و موجب شده تا آب جمع شده خسارت‌هایی را به کاخ وارد کند، اما مدیرعامل شرکت باغ فردوس ایرانیان با تکذیب این ادعا، حرف‌های دیگری زد.

دکتر سعید محمد، (سازنده طرح اطلس مال) البته در مهرماه سال گذشته در نشستی در خبرگزاری ایسنا، به ابهامات مطرح شده سازمان میراث فرهنگی درباره آسیب رساندن به کاخ صاحبقرانیه پاسخ داده بود.

او همه این انتقادات را درابتدا فضا سازی‌ علیه طرح «اطلس مال» نامیده و گفته بود: «گفته شده که قنواتی در زیر طرح اطلس مال وجود داشته که طرح آنها را مسدود کرده و آب، پشت طرح اطلس مال جمع شده و موجب نشست به کاخ شده است، این درحالی است که مطالعات ژئوتکنیک و آب‌شناسی ما که در زمان طراحی و ساخت طرح از سوی مشاوران ذیصلاح انجام شده و به‌ صورت عینی در زمان ساخت هم مشاهده شده است، نشان می‌دهد که نه تنها هیچ قناتی در محدوده اطلس مال وجود ندارد، بلکه حتی سطح آب زیرزمینی نیز درعمق حدود بیش از 65 متر از سطح زمین قرار دارد.»

او حتی تأکید کرده بود که کاخ صاحبقرانیه حدود 400 متر از طرح اطلس مال فاصله داشته و به لحاظ ارتفاع نیز حدود 40 متر بالاتر از طرح اطلس مال واقع شده است، بر این اساس بازگشت آب ناشی از برخورد با اطلس مال غیرممکن و محال است.

منبع:ایران