پرونده رابطه با ریاض به آیت الله هاشمی سپرده شود

بعد از توافقنامه ژنو و ورود جمهوری اسلامی ایران به مرحله جدید از تاریخ حضور خود در عرصه مناسبات بین المللی و منطقه ای و گسترش روابط با کشورهای منطقه و جهان و یا ترمیم روابط آسیب دیده خود با همسایگان و کشورهای اروپایی، عربستان سعودی که هموراه در ترس موهم از ایران به تقابل با تهران می پرداخت، در رابطه پرفراز و نشیب خود با ایران بر مواضع تند گذشته اش باقی ماند.

این در حالی است که دولتمردان ایرانی تلاش کردند تا با سیاست تنش زدایی به سمت رابطه ای متفاوت از گذشته حرکت کنند، اما پاسخ عربستان مناسب این رفتار ملایم نبود.

بمب گذاری مقابل سفارت ایران در بیروت توسط یک تروریست سعودی که از سوی رییس دستگاه سابق اطلاعایت این کشو حمایت می شد باز هم رابطه تهران و رایاض را به اغما فرو برد.

با این وجود این، همه ماجرا نیست و از سوی طرف عربستانی نیز نشانه های مثبتی دیده می شود.

سید امیر موسوی، کارشناس ارشد مسائل منطقه و نیز مشاور وزیر اسبق دفاع در گفتگو با تدبیر و امید در خصوص فراز و نشیبهای رابطه تهران و ریاض می گوید: در دوره ای آیت الله هاشمی تلاش های بسیاری داشت و رابطه بین تهران و ریاض مطلوب و حالتی از آرامش بین دو کشور برقرار بود و این شرایط باید ادامه می یافت و اکنون نیز باید ادامه یابد، البته عربستان در این خصوص گامهایی را چون جابجایی مهره های تندرو و صدور بخشنامه هایی علیه تروریستها برداشته است.

رییس مرکز مطالعات استراتژیک همچنین معتقد است: به نظر می رسد که به دلیل تلاش آیت الله هاشمی در گذشته برای بهبود رابطه ایران و عربستان این پرونده به ایشان سپرده شود، چرا که هم اشراف کافی به این مساله دارند و هم در داخل عربستان از سوی عقلای این کشور مورد احترام است.

کارشناس مسائل راهبردی در ادامه این گفتگو عنوان کرد: در رابطه ایران و عربستان باید سه نکته اساسی مورد نوجه قرار گیرد، یعنی در این سه محور باید اصلاحاتی اتفاقاتی بیفتد، اول اینکه عربستان نباید همواره ایران را یک رقیب در منطقه تلقی کند،البته باید به این نکته توجه کرد که ریاض به دلیل ضعفهای نظامی، امنیتی و فکری به محض اینکه از طرف ایران احساس خطر می کند به ابزارهایی چون تروریسم متوسل می شود، چنان که در هشت سال جنگ ایران و عراق صدام حسین را کمک اطلاعاتی و مالی و نظامی کردند و بر آتش این جنگ هر چه بیشتر دمیدند؛ در حال حاضر نیز با حمایت گروه های تکفیری به تقابل با ایران می پردازند.

موسوی در ادامه تاکید کرد: نکته دوم برای هموار شدن رابطه ایران و عربستان این است که عواملی که در عربستان حضور دارند بسیار در تنش بین رابطه ایران و عربستان موثرند و باید این مهره ها که غالبا ضدایرانی هستند تغییر کنند، البته اکنون عربستان این جابجایی ها را آغاز کرده و چنانچه سنگر آخر که وزارت خارجه این کشوراست نیز تغییر کند باید منتظر اتفاقات خوب در رابطه تهران و ریاض بود، البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که این جابجایی ها با توصیه و یا نظر آمریکایی هاست و علاوه بر این، شرایط داخلی این کشور نیز این جابجایی ها را تایید می کند.

این کارشناس مسائل راهبردی ایران افزود: اکنون بندر بن سلطان رفته و قطعا سعود الفیصل نیز خواهد رفت، چرا که این دو چهره عوامل اصلی دوری تهران و ریاض محسوب می شوند، مصداق این مساله هم این است که ایران پیامهای مثبت و دوستانه ای به وسیله رییس جمهور و وزیر امور خارجه برای این کشور ارسال شد، اما متاسفانه با پاسخ نادرست مواجه شد. در واقع منطق دیپلماسی این کشور بسیار ضعیف است و به جای ابزارهای دیپلماتیک برای پیشبرد اهداف خود از عواملی چون ترور استفاده می کنند.

موسوی بیان کرد: نکته سوم قابل توجه این است که در داخل ایران نیز گروه هایی حضور دارند که اجازه فعالیت برای گروهی که توانایی هموارکردن راه ارتباط بین ریاض و تهران را دارد، نمی دهند. در واقع توقعات بی حاصل و غیر ممکنی را مطرح می کنند و از تشنج میان تهران و ریاض دنبال صید ماهی خود هستند و البته باید بر این نکته هم تاکید کرد که این مساله به نفع هیچ کس نیست.

به گفته موسوی، عملیاتهای تروریستی که به پشتوانه ریاض در منطقه صورت می گیرد به دلیل ترس و خشم عربستان از ایران است و ادامه این روند قطعا برای منطقه خطرناک است و به صراحت می توان گفت که عربستان در حال جنگ با ایران در سوریه و عراق است اما هر گامی که برای مطلوب شدن رابطه بین ایران و عربستان برداشته شود، نقطه پایانی بر این خونریزی هاست و البته این جنگ بیهوده به نفع اسراییل است.

این کارشناس مسائل استراتژیک افزود: سعودی ها علی رغم همه تلاشی با حمایت از گروه های تکفیری و تروریستی در عراق و لبنان انجام دادند نتوانستند حزب الله را تضعیف کنند و یا مالکی را به حاشیه برانند و در سوریه نیز که با همه توان خود وارد شدند باز هم نتوانستند بشار اسد را سرنگون کنند و اکنون با یک تجربه مبهم  در حال ورود به مصر هستند.