امکان رساندن مستقیم دارو به مغز از راه بینی

 محققان دانشگاه سنت‌لوئیس آمریکا موفق به کشف راهکاری برای رساندن مستقیم دارو به مغز شدند.

به نقل از نیواطلس، انسان و ملخ شباهت بیولوژیکی زیادی با هم ندارند اما محققان دانشگاه سنت‌لوئیس با استفاده از یک شباهت کوچک در ساختار سد خونی مغزی ملخ و انسان به راهی برای رساندن مستقیم مواد دارویی به مغز دست یافتند.

سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی(BBB) محدوده جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به‌درون خون تزریق شود می‌توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی‌شود. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌ محکم است و در نتیجه بسیاری از مولکول‌ها و ریزمولکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق انتشار) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در  مغز نیستند.

این سد اجازه ورود مواد دارویی موجود در خون را نیز به مغز نمی‌دهد و محققان همواره به دنبال راهی برای دور زدن این مانع بوده‌اند.

رامش رالیا محقق ارشد این پروژه با استفاده از یک اسپری بینی موفق به طراحی روشی برای رساندن دارو به مغز شد.

در ساخت این اسپری که از نانوذرات طلا که به ماده فلوئورسنت آغشته بوده‌ است، استفاده شده تا نفوذ آن به مغز قابل تشخیص باشد.

محققان دانشگاه سنت‌لوئیس ملخ‌ها را در معرض این اسپری قرار دادند و مشاهده کردند که این مواد طی چند دقیقه پس از عبور از اعصاب بویایی و سد خونی، وارد مغز ملخ شد.

با توجه به شباهت ساختار سد خونی مغزی در انسان و ملخ نتایج این آزمایش بسیار امیدوارکننده است.

بارانی رامان یکی از محققان این پروژه گفت: سریع‌ترین و مستقیم‌ترین مسیر برای رسیدن به مغز، مجرای بینی است و ما در آزمایش‌های خود تاثیر این روش بر سلول‌های عصبی بینی را نیز بررسی کردیم که خوشبختانه هیچ نشانه‌ای از اثر منفی استنشاق دارو در سلول‌های عصبی بویایی مشاهده نشد.

در قدم بعدی محققان تلاش‌ خواهند کرد داروهای مختلف را با استفاده از نانوذرات طلا به مغز ارسال کنند.

به علاوه استفاده از امواج فراصوت برای استفاده در درمان تومورهای مغزی و هدایت بهتر داروها نیز در دستور کار این پروژه تحقیقاتی قرار دارد.

رامش رالیا در رابطه با مدت زمان تاثیر دارو گفت: با استفاده از این روش دارو طی مدت زمانی در حدود 30 دقیقه تا یک ساعت به مغز می‌رسد و می‌تواند تاثیرگذاری خود را آغاز کند.

نتایج این تحقیق در ژورنال علمی Scientific Reports منتشر شده است.