برخی نیز از آن سمت حمله خود را متوجه سازمان محیط‌زیست می‌کنند که چرا هوای تهران آلوده است. همه اینها در یک اشتباه شریکند و آن، این است که اگر حمل‌ونقل عمومی تهران توسعه یابد، مشکلات تهران کم نخواهد شد بلکه افزایش خواهد یافت. دلیل آن این است که سرعت جابه‌جایی شهر یکی از عوامل توسعه شهرهاست.
جهان صنعت در یادداشتی به قلم علی سرزعیم نوشت:یکی از پدیده‌های عجیب در ایران این است که مسایل حل نمی‌شوند بلکه آنقدر کش پیدا می‌کنند که به بحران برسند. خود این قضیه نیازمند تحلیل جامعه‌شناختی و اقتصاد سیاسی است. معضل آلودگی هوا مصداق خوبی است که نشان می‌دهد چرا ما ایرانیان نمی‌توانیم به درستی مسایل خود را حل کنیم. با سرد شدن هوا مشکل آلودگی در شهرهای بزرگ ایران به مرز بحران می‌رسد و هر وقت این بحران ایجاد می‌شود با تعطیل کردن مدارس و احیانا دانشگاه‌ها تلاش می‌شود بر این زخم مهم مسکن گذاشته شود و با این مرهم، حل مساله اجمالا به آینده نامعلوم و به تعویق می‌افتد. در تابستان که هوا بهتر می‌شود مجددا آلودگی هوا فراموش می‌شود و روز‌به‌روز هوا آلوده‌تر و سلامتی ما شهرنشینان بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد. حال چه راه‌حل‌هایی برای این مساله عرضه می‌شود؟
یکی از راه‌حل‌ها این است که ناوگان حمل‌ونقل عمومی گسترش یابد. معمولا در ایام آلوده شدن هوا توجه به این مساله جلب می‌شود و کسانی که با شهردار زاویه سیاسی دارند کافی نبودن حمل‌ونقل عمومی را به‌عنوان نمادی از نقطه ضعف شهرداری به رخ می‌کشند و سعی می‌کنند در این هوای آلوده ماهی سیاسی بگیرند. برخی نیز از آن سمت حمله خود را متوجه سازمان محیط‌زیست می‌کنند که چرا هوای تهران آلوده است. همه اینها در یک اشتباه شریکند و آن، این است که اگر حمل‌ونقل عمومی تهران توسعه یابد، مشکلات تهران کم نخواهد شد بلکه افزایش خواهد یافت. دلیل آن این است که سرعت جابه‌جایی شهر یکی از عوامل توسعه شهرهاست.
هم‌اکنون ترافیک و آلودگی هوای تهران یک عامل بازدارنده برای جذب مهاجر به تهران است. اگر این دو مشکل تقلیل یابد، مهاجرت به تهران تشدید خواهد شد و باز این دو مشکل با تاخیر زمانی بازخواهند گشت. خب شاید سوال شود که پس چه باید کرد؟ آیا نباید حمل‌ونقل عمومی را گسترش داد؟ آیا هوای تهران نباید بهتر شود؟ پاسخ این است که حمل‌ونقل عمومی باید گسترش یابد و کیفیت هوای تهران افزایش یابد ولی این اقدامات باید به شکلی انجام شود که هزینه زیستن در تهران کاهش نیابد. بالا بودن هزینه زندگی در تهران خود عاملی بازدارنده مهاجر به تهران است. معنای مشخص این حرف این است که باید مالیات ساکنان تهران آنقدر افزایش یابد که اولا منابع مالی لازم برای توسعه حمل‌ونقل عمومی فراهم شود و ثانیا مهاجرت به تهران یا شهرهای بزرگ برای بسیاری از افراد صرفه اقتصادی نداشته باشد. راه‌حل‌هایی که با عنوان برقی کردن اتوبوس‌ها یا خودروها و موتورها مطرح می‌شود نیز راه‌حل‌های درستی نیستند زیرا این راه‌حل‌ها اگرچه می‌توانند مساله تهران را موقتا حل کنند اما هم مشکل پیش‌گفته را خواهند داشت و ...
... هم آلودگی را به منطقه‌ای از کشور که برق تولید می‌کند منتقل خواهد کرد. تولید برق در کشور با استفاده از سوزاندن گاز میسر می‌شود. بنابراین راه‌حل‌هایی که مبتنی بر افزایش مصرف برق باشد همگی تشدیدکننده آلودگی در منطقه‌ای دیگر از کشور هستند در حالی که مساله اساسی کشور ما، آلودگی تهران نیست بلکه آلوده شدن کل محیط‌زیست کشور است!راه‌حل اصلی حل مشکل آلودگی هوای تهران در دو امر خلاصه می‌شود: پوشیدن لباس گرم در شش ماه دوم سال و کمتر جابه‌جا شدن. اگر هزینه گاز افزایش یابد توده مردم ترجیح خواهند داد به جای مصرف زیاد گاز برای گرم کردن خانه و محل کار در طول روز لباس بیشتر بپوشند و در طول شب پتوی بیشتری روی خود اندازند. به این ترتیب مصرف گاز و به تبع آن آلودگی محیط‌زیست تهران و دیگر نقاط ایران کاهش خواهد یافت.
روشن است که تعرفه نقاط خاصی از ایران که به شکل غیرمتعارفی سرد هستند، متفاوت است. بالابردن قیمت بنزین و کرایه تاکسی و دیگر وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز موجب خواهد شد افراد تنها در صورت نیاز جدی به جابه‌جایی در شهر اقدام کنند. اثرات بلندمدت این سیاست به نزدیکی محل کار به منزل‌ها و احتمالا انتقال برخی شرکت‌ها از تهران منتهی خواهد شد. بنابراین دو راه‌حل گفته‌شده به متغیر کلیدی اصلاح قیمت انرژی برمی‌گردد. این شاه‌کلید حل مشکل ترافیک و آلودگی هوای تهران است که متاسفانه در های و هوی مربوط به آلودگی هوا از زبان کسی بیرون نمی‌آید. شاید بتوان گفت تنها چیزی که مردم، دانشگاهیان، رسانه‌ها، روشنفکران، مسوولان و نمایندگان مردم در شورای شهر و مجلس بر آن اتفاق نظر دارند عدم توجه به این راه‌حل اساسی حل مشکل آلودگی هواست. به همین دلیل نیز عجیب نیست که این مشکل در کشور ماندگار است و تا وقتی عزم جمعی برای اتخاذ این تصمیم سخت شکل نگیرد کماکان با این مساله حل‌نشده مواجه خواهیم بود.
ارسال نظر
