دلایل استعفای وزیر کشور ترکیه

  استعفای ناگهانی وزیر کشور ترکیه گمانه زنی های متفاوتی را به دنبال داشته است.

استعفای ناگهانی افکان آلا از مقام وزارت کشور ترکیه پس از سه سال کار بسیار فشرده و انجام وظیفه در پرتلاطم ترین دوران گذار سیاسی - امنیتی، کنجکاوی جدی در خصوص علل این استعفا و یا مجبور شدن آلا به کناره گیری را در محافل سیاسی و خبری ترکیه برانگیحته است.

حزب جمهوریخواه به عنوان بزرگترین حزب مخالف در مجلس ترکیه، استعفای افکان آلا را "استعفای دیر" ارزیابی کرده است.

به تحلیل مقامات این حزب، با توجه به مشکلات امنیتی و حملات تروریستی خونینی که ترکیه در یک سال گذشته شاهد آن بود، افکان آلا بایستی تاکنون 20 بار استعفا می داد.

اوزگور اوزل نایب رئیس گروه نمایندگان حزب جمهوریخواه خلق در مجلس ترکیه گفته است که استعفای وزیر کشور به عنوان یکی از وزیران مهم در کابینه دولت آنکارا، حاکی از شروع آب گرفتگی در کشتی فرماندهی حزب حاکم عدالت و توسعه است و نشانی از بروز شکاف و التهابات درونی در این حزب می باشد و در شرایط حساس فعلی بسیار معنی دار است.

رسانه های ترکیه هم مدعی شده اند، افکان آلا استعفا نکرده، بلکه از سوی اردوغان عزل شده است. به هر روی عزل، کناره گیری و یا استعفای افکان آلا به ویژه با توجه به اینکه بعداز یک دوره طولانی استانداری دیاربکر، مستشار نهاد نخست وزیری و انتصاب به وزارت کشور پس از استعفای اجباری معمر گولر به خاطر ادعاهای مطرح شده در عملیات ارتشا و فساد 25 - 17 دسامبر 2013 میلادی و نزدیکی وی به رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری، در محافل خبری و حتی برای خبرنگاران و روزنامه نگارانی که صرفا به امور نخست وزیری فشرده هستند، غیر مترقبه و پیش بینی نشده بود.

شب گذشته به دنبال دیدار غیر منتظره و خارج از برنامه بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه ترمیم ناگهانی در کابینه یلدریم با یک توضیح یک دقیقه ای و بدون مقدمه از سوی شخص نخست وزیر اعلام شد. او با تقدیر از زحمات افکان الا در دوران ماموریت خود، اعلام کرد سلیمان سویلو وزیر کار و امور اجتماعی به جای وی منصوب شده است.

یلدریم گفت به جای سلیمان سویلو، محمد موذن اوغلو از نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه به وزارت کار منصوب شده است. موذن اوغلو در دوران نخست وزیری احمد داوداوغلو به عنوان وزیر سلامت در کابینه حضور داشت.

افکان آلا در دوران نخست وزیری اردوغان به مدت شش سال مستشار نخست وزیری بود که در ساختار این نهاد پست مهم و تاثیر گذاری تلقی می شود. بعداز عملیات ارتشا و فساد پلیس و دادستانی استانبول در سال 2013 میلادی که دولت آنکارا، آن را به عنوان توطئه ای برای سیاه نمایی دولتمردان و زمینه سازی برای دستگیری مقامات و براندازی دولت قانونی ارزیابی و در واکنشی بسیار تند، عملیات پاکسازی گسترده ای علیه گروه گولن در دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی شروع کرد، افکان آلا بر خلاف عرف معمول در ترکیه، به عنوان عضوی خارج از پارلمان، وارد کابینه شد.

به نوشته روزنامه حریت، در محافل سیاسی و خبری روی چند احتمال بحث می شود. ناراحتی بلند مدت اردوغان از سرعت و هم آهنگی در درون دولت در مبارزه با گروه گولن، خستگی مفرط در آلا به خاطر عملیات طولانی پاکسازی عوامل گولن در دستگاههای دولتی در سه سال اخیر، اعتراف وی در گفت وگو با رسانه ها به برخی نارسایی های مدیریتی در دستگاه های امنیتی و عدم حضور وی در شب کودتای نافرجام در 15 جولای ( 2 تیرماه گذشته) در صحنه از مهمترین عوامل احتمالی تاثیر گذار در برکناری و یا استعفای آلا ارزیابی می کنند.

او در یک برنامه زنده تلویزیونی گفته بود که بعداز عملیات ارتشا و فساد 25 - 17 دسامیر 2013 میلادی، 74 رئیس پلیس از مجموع 81 رئیس پلیس استانها و 6500 مامور از مجموع هفت هزار مامور اطلاعاتی در دستگاه پلیس عضو سازمان تروریستی فتو بوده اند.
مقامات ترکیه گروه گولن را به تشکیل سازمان تروریستی به نام فتو، تشکیل ساختار موازی با دولت و دست زدن به کودتای نافرجام 15 جولای گذشته متهم می کنند.

رسانه ها از احتمال دیگری در خصوص علل برکناری آلا سخن می گویند. به گمان رسانه ها وی تنها وزیر باقی مانده از جلسه وزیران با مقامات حزب کردی دمکراتیک خلق ها در نشست دلمه باغچه بود که طی آن طرح 10 ماده ای عبدالله اوج آلان رهبر زندانی پ.ک.ک برای نهایی کردن فرایند صلح و خاتمه یافتن درگیری های مسلحانه در مناطق کردنشین ترکیه بود.

اردوغان مدتها بعد، از این نشست به شدت انتقاد کرده و گفته بود مساله ای به نام فرایند صلح مطرح نیست. یالچین آکدوغان معاون نخست وزیر و ماهر اونال دو وزیر دیگر کابینه بودند که در دور بعد برکنار شدند، اما افکان آلا همچنان به وزارت کشور ادامه داد. حال گفته می شود که با برکناری و یا استعفای آلا، دیگر هیچ مقامی که در نشست تلعین شده کاخ دلمه باغچه در استانبول شرک کرده بودند، در راس قدرت و کابینه حضور ندارند.

دوران سه ساله بدون درگیری در مناطق کردنشین ترکیه در جولای سال گذشته به دنبال عملیات انتحاری در سوروچ و متعاقب آن سربریده شدن دو پلیس در این منطقه خاتمه یافت و در یک سال اخیر ترکیه شاهد شدیدترین حملات تروریستی و جنگ شهری در مناطق کردنشین بین پ.ک.ک و نیروهای امنیتی و نظامی این کشور شده است.

اما در برخی از رسانه ها نیز از احتمال اعطای ماموریت های تازه به آلا به ویژه در راس سازمان اطلاعات ترکیه و یا ساختار نوینی که برای سازمان های اطلاعاتی این کشور مطرح است، سخن گفته می شود، اما این گزینه با توجه به قوی بودن گمانه زنی ها در خصوص مخالفت های اردوغان با ادامه حضور آلا در مقام وزارت کشور، محتمل ارزیابی نمی شود.

بحث دیگری که در رسانه ها است محدود ماندن ترمیم در کابینه اردوغان به برکناری افکان آلا است. هنوز از اردوغان و یلدریم و شخص افکان آلا در خصوص ادعاهای مطرح شده و علل واقعی استعفا و یا برکناری توضیحی داده نشده است.

اردوغان امروز در راس هیات بلندپایه ای برای شرکت در نشست سران جی 20 عازم چین است. گمان می رود در داخل هواپیما در خصوص علل ترمیم در کابینه توضیحاتی بدهد.

مراسم تودیع و معارفه در وزارت کشور، وزارت کار و امور اجتماعی ترکیه قرار است امروز برگزار شود.