دیابت در کمین سلامتی چشم ها

 متخصص چشم پزشکی گفت: دیابت می تواند تقریبا تمام قسمت های چشم را درگیر کند و موجب آسیب زدن به پرده شبکیه و بروز بیماری هایی مانند آب مروارید، آب سیاه، رنیتوپاتی و فلج اعصاب چشم شود.

دکتر ناصر وافی افزود: رتینوپاتی (اختلالاتی که موجب آسیب به شبکیه چشم می‌شود ) ، شایع ترین علت نابینایی در سنین بین ٢٠ تا ٦٤ سال است.

وی یادآورشد: دیابت دو نوع درگیری چشمی شامل تغییرات عروق در سطح شبکیه و نوع نو رگ زایی ایجاد می کند؛ در نوع نو رگ زایی ( PDR) ، رگ های جدید از شبکیه به سمت داخل چشم (زجاجیه) رشد می کنند.

**تاثیر روی پرده شبکیه، مهم ترین عارضه چشمی دیابت است

این متخصص چشم پزشکی بیمارستان نگاه گفت: مهم ترین و شایع ترین عوارض چشمی دیابت، تاثیر این بیماری روی پرده شبکیه است اما این بیماری می تواند تقریبا تمام قسمت های چشم را درگیر کند.

وافی افزود: قند خون بالا موجب صدمه به جداره مویرگ های شبکیه و تخریب جداره و نهایتا انسداد مویرگ ها و به تبع آن قطع خون رسانی موسوم به ایسکمی می شود. تخریب جداره رگ ها موجب خونریزی در شبکیه و نشت مواد از داخل رگ به شبکیه یا همان تورم شبکیه، می شود.

وی اضافه کرد: در دیابت انسداد عروق شبکیه موجب می شود تا مواد غذایی و اکسیژن به میزان کافی در دسترس شبکیه قرار نگیرد و سلول هایی که در حالت قطع خون رسانی قرار دارند با ترشح موادی، رشد رگ را در شبکیه تحریک کرده و مویرگ های جدید خزه ای شکل در شبکیه رشد می کند. اما این مویرگ ها دیواره کاملی ندارند و موجب خون ریزی در محیط بینایی و کاهش شدید دید می شوند.

**ضرورت معاینات دوره ای دیابتی ها

این متخصص چشم پزشکی گفت: از آنجا که اثرات دیابت روی شبکیه به تدریج ایجاد می شود ، معاینات دوره ای و در فواصل منظم از اهمیت زیادی در تشخیص به موقع بیماری های چشمی برخوردار است.

وافی افزود: در این معاینات دوره ای، درگیری های مختلف شبکیه تشخیص داده شده و برای جلوگیری از شدت یافتن مشکلات، درمان به هنگام انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: برای تشخیص بیماری های شبکیه چشم از روش های مختلفی پاراکلینیکی موسوم به فلورسین آنژیوگرافی و OCT استفاده می شود. فلورسین آنژیوگرافی یک شیوه تشخیصی است که در آن از دوربین ویژه ای جهت گرفتن عکس هایی از شبکیه استفاده می شود. در این روش با تزریق ماده رنگی فلورسین وضعیت رگ ها در شبکیه مورد بررسی قرار می گیرد و نشت مواد از داخل عروق و ایجاد رگ های نابجا قابل مشاهده است. در روش تشخیصی او تی سی OCT ضخامت شبکیه و اشکالات مورفرلوژیک (شکلی) شبکیه دیده می شود.

وی یادآور شد : حاملگی موجب بدتر شدن رتینوپاتی دیابتی می شود. بنابراین زنان باردار باید معاینه دقیق تری از نظر شبکیه چشم داشته باشند.

**راهکار پیشگیری از عوارض چشمی دیابت

این متخصص چشم پزشکی گفت: کلید موفقیت و مهم ترین عامل اثر بخش برای پیشگیری از ابتلا به عوارض چشمی دیابت، کنترل دقیق قند خون است.

وافی افزود: مطالعات نشان می دهد که کنترل دقیق قند خون میتواند تا ٧٦ درصد ایجاد رتینوپاتی دیابتی را کاهش دهد و تا ٥٤ درصد نیز جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرد.

وی ادامه داد: در صورت مراجعه به موقع بیمار و انجام درمان های لازم میتوان انتظار داشت که مشکلات ایجاد شده ، متوقف یا برطرف شوند. در صورت کنترل دقیق متابولیک و معاینات دوره ای منظم، یک بیمار دیابتی می تواند زندگی معمول خود را داشته و محدودیتی خاصی از نظر بینایی برایش ایجاد نشود.

این متخصص چشم پزشکی تصریح کرد: متاسفانه اغلب مشکلات زمانی به وجو د می آید که بیمار پیگیری خوبی نداشته و درمان را جدی نگرفته است. پس بهترین راه پیشگیری از ایجاد مشکلات چشمی، کنترل دقیق میزان قند خون، چربی خون، و درمان فشارخون و کم خونی و سایر اختلالات متابولیک همراه با ورزش منظم و معاینات دوره ای منظم توسط چشم پزشک است.

**درمان بیماری های چشمی ناشی از دیابت

این متخصص چشم پزشکی گفت: برحسب میزان درگیری چشم و با توجه به میزان خطری که فرد را تهدید می کند، درمان ها در سه گروه لیزر درمانی، انجام تزریق داخل چشمی و عمل جراحی قرار می گیرند.

وافی افزود: انجام لیزر برای عوارض دیابت روی شبکیه، سنگ بنای درمان را تشکیل می دهد. دو نوع لیزر شامل لیزری موسوم به ام پی سی MPC برای مواردی که تورم شدیدی در ناحیه لکه زرد چشم وجود دارد و لیزری موسوم به پی آر پی PRP برای کنترل عروق خونی نابجا که روی سطح شبکیه تشکیل شده است، در شبکیه مورد استفاده قرار می گیرد.

وی ادامه داد: درمان مهم دیگر، استفاده از تزریق های داخل چشمی است. در این روش داروهای مهار کننده موسوم به VEGF مستقیما به داخل زجاجیه تزریق می شود. این داروها شامل داروهایی موسوم به Avastin یا Lucentis ،طی سالیان زیادی مورد استفاده قرار گرفته اند و اثر بخشی خوبی در کنترل تورم شبکیه وخون ریزی داخل زجاجیه داشته اند.

وی اضافه کرد: دارویی که اخیرا مورد استفاده قرار گرفته و اثر بسیار خوبی داشته، دارویی موسوم به EYLEA بوده که نتایج امیدوار کننده ای در درمان ضایعات دیابت در شبکیه داشته است.

این متخصص چشم پزشکی گفت: در مواردی که خونریزی شدید در داخل زجاجیه وجود داشته باشد و این خونریزی با درمان های انجام شده پاک نشود یا پارگی و جداشدگی شبکیه به وجود آمده باشد ناگزیر از انجام عمل جراحی موسوم به ویتروکتومی هستیم.

به گزارش ایرنا، شبکیه داخلی‌ترین لایه چشم است و شامل سلول‌های گیرنده نور و نورون‌ها است؛ این لایه بسیار نازک با قطری حدود ۰٫۵ میلی‌متر، ۷۵ درصد مساحت کره چشم را می‌پوشاند.

زجاجیه نیز ماده ای ژله مانند و بی رنگ است که موجب حفظ شکل کروی چشم می‌شود و همراه با زلالیه، فشار درون چشم را ثابت نگاه می‌دارد.

داروهای مهارکننده موسوم به VEGF نیز یکی از مهمترین تنظیم‌کننده‌های اختصاصی رگ ‌زایی است.