چند پیشنهاد برای بهبود وضعیت صنعت خودرو

آلبرت بغزیان: صلاح کشور نیست که خودرو وارد کنیم و برای این امر دلار بپردازیم. لذا باید پیش از جهش در حجم تولید به فکر ارتقای کیفی خودرو ساخت داخل باشیم.

محمد قلی یوسفی: صنعت خودرو نماد تکنولوژی و پیشرفت کشور است و برای مصرف‌کننده مانند غرور ملی محسوب می‌شود.

علی قنبری: ما اکنون صادرات خودرو به کشورهای همسایه داریم که این موضوع ارزی‌آوری را برای کشور به دنبال دارد اما باید با افزایش کیفیت تلاش کنیم بازارهای منطقه را از دست ندهیم.

کامران ندری : صنعت خودرو در اشتغالزایی و در ایجاد ارزش افزوده سهم بالایی دارد.  بنابراین تقویت این صنعت بر رشد اقتصادی نقش تعیین کننده‌ای دارد

گروه اقتصادی  صنعت خودروی ایران پس از نفت یکی از بزرگترین صنایع کشور است که حدود 600 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم درآن مشغول به کار هستند. چه آنکه بسیاری از صنایع دیگر مانند فولاد، شیشه، پلاستیک، لاستیک، رنگ و... اتکای زیادی به تولیدات صنعت خودرو دارند. پس از یک افت بیش از 50 درصدی هم اکنون میزان تولید سالانه این صنعت به حدود 3/1 میلیون دستگاه انواع خودرو رسیده است که این تولید سهم زیادی در تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی کشور دارد. این در حالی است که به هیچ عنوان نمی‌توان ضعف‌ها و کاستی‌های این صنعت را نادیده گرفت، ضعف هایی که بخش عمده آن به مشکلات ساختاری آن برمی گردد و اعمال تحریم‌ها تمام آن را نمایان کرد، هرچند برخی کارشناسان سطح کیفی خودروهای داخلی را در حد کلاس و قیمت آن ارزیابی می‌کنند، اما علاوه بر دولتمردان، مسئولان و مدیران این صنعت نیز موضوع کیفیت پایین محصولاتشان را قبول دارند و برهمین اساس وزارت، صنعت با ابلاغ برنامه ارتقای کیفی صنعت خودرو، قول یک تحول جدی را تا پایان سال داده است. به هرروی و با وجود تمام مشکلاتی که این صنعت اعم از کیفیت پایین، قیمت بالا، خدمات پس از فروش نامناسب و... دارد، باید پذیرفت که اصلاح این صنعت بهتر و نافع تر از بحرانی شدن آن است. درهمین راستا شکل‌گیری کمپینی درخصوص کیفیت پایین خودروهای داخلی تذکر و هشداری به مدیران این صنعت بود که به نظر می‌رسد آنها این پیام مردم را بخوبی شنیده‌اند و برای رفع نقایص موجود برنامه ریزی کرده‌اند. حال با نگاهی متفاوت به صنعت خودرو که برپایه اصلاح و بازنگری استوار است به سراغ چند تن از کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی رفتیم تا جایگاه این صنعت را در اقتصاد ملی، یک بار دیگر مرور کنیم.

 بحران ناشی از حذف صنعت خودرو همه‌گیر خواهد بود

آلبرت بغزیان استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه صنعت خودروسازی ایران از بزرگترین صنایع این کشور به شمار می‌رود که صنایع بسیاری وابسته به آن رشد کرده‌اند  به «ایران» اظهار کرد: خودروسازی در طول سال‌های اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای در قیاس با صنایع دیگر داشته است و اکنون زیرساخت‌های آن بسیار قوی شده‌اند. بسیاری از صنایع مرتبط با خودروسازی به سبب قدرت گرفتن این صنعت همراستا با آن رشد کردند و اکنون صنایع وابسته بیشماری دارد. حیات قطعه سازان و صنایعی از قبیل قالب گیری، شیشه‌سازی و... به وجود صنعت خودروسازی بستگی دارد و هر مشکل و رکودی در صنعت مادر (خودروسازی) به سایر صنایع مرتبط با آن تسری خواهد یافت. ازاین رو دامنه بحرانی که با کنار گذاشتن صنعت خودروسازی کشور نصیب کشور خواهد شد بسیار بزرگ و غیرقابل قبول است.وی با اشاره به اینکه صنایع وابسته به صنعت خودروسازی ایران توان ورود به عرصه بین‌المللی را ندارند و تولیدات آنها بازاری در جهان ندارد اظهار کرد: ما اگر صنعت خودروسازی کشور را تعطیل کنیم یعنی بخش اعظمی از صنایع کشور را تعطیل کرده‌ایم. این موضوع کاهش شدید میزان اشتغال در کشور،‌ کاهش درآمدهای کشور و تضعیف دیگر شاخص‌های اقتصادی را به دنبال خواهد داشت. لذا نباید از سوی مردم، دولت و خودروسازان سیاست غلطی اتخاذ شود که واردات خودروی خارجی به تولید داخل ارجح باشد. اما خودروسازان باید صدای مردم را بشنوند و برای بهبود کیفیت آن اقدام کنند.بغزیان با تأکید بر اینکه تولید ملی حتی در پساتحریم نیز باید ادامه یابد تصریح کرد: صلاح کشور نیست که خودرو وارد کنیم و برای این امر دلار بپردازیم. لذا باید پیش از جهش در حجم تولید به فکر ارتقای کیفی خودروی ساخت داخل باشیم. به نظر می‌رسد برای زنده نگه داشتن این صنعت پیشرو در کشور نیاز داریم تا در پساتحریم خودروسازان داخلی با خودروسازان خارجی سرمایه گذاری مشترک انجام دهند و با تولید خودروی با کیفیت به نیاز مردم کشور پاسخ دهند.
 خودرو نماد پیشرفت صنعت کشور
درهمین زمینه محمد قلی یوسفی استاد دانشگاه علامه طباطبایی درگفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به مشکلاتی که صنعت خودروی کشور با آن مواجه است، گفت: نمی‌شود خودرو را جدا از سایر بخش‌های صنعتی و اقتصادی در نظر گرفت. وی افزود: وقتی اقتصاد در رکود است و وضعیت بخش‌های مختلف به خاطر رکود رضایت بخش نیست نباید انتظار داشته باشیم خودرو جور همه بخش‌های دیگر را بکشد و صنعت را نجات دهد، وقتی بخش‌های تولیدی بازدهی لازم را ندارد خودرو نیز بازدهی نخواهد داشت. وی با بیان اینکه خودرو‌سازی صنع صنعت‌ها محسوب می‌شود که بخش عمده اقتصاد را با خود به حرکت در می‌آورد، خاطرنشان کرد: صنعت خودرو نماد تکنولوژی و پیشرفت کشور است و برای مصرف‌کننده مانند غرور ملی محسوب می‌شود. وی گفت: مدیریت غلط صنعت خودرو در سال‌های گذشته موجب کاهش کیفیت و بالا رفتن هزینه تولید خودرو شده است اما با توجه به تحولات سریع تکنولوژی در دنیا این صنعت باید بتواند با پیشرفت رضایت مشتری را جلب کند. وی تأکید کرد: نگاه به صنعت خودرو باید مانند نگاه به بنگاه اقتصادی باشد در غیر این‌صورت این صنعت سربار بخش‌های دیگر می‌شود. یوسفی افزود: مدیریت صنعت خودرو تاکنون قادر به حل مشکلات این صنعت نبوده است و مدیران این مجموعه خود را بی‌نیاز از نظر کارشناسان می‌دانند. وی گفت: مدیریت صنعت خودرو باید تلاش کند سیاستگذاری درستی برای این صنعت اتخاذ کند تا از خودروهای تولیدی کشورهای دیگر عقب نماند.

 خودرو، صنعتی اشتغال زا

همچنین علی قنبری استاد دانشگاه تربیت مدرس در خصوص جایگاه صنعت خودرو در اقتصاد کشور گفت: این صنعت نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد که در صورت تقویت در اشتغالزایی و کاهش بیکاری بسیار تأثیر‌گذار خواهد بود. قنبری افزود: ما اکنون صادرات خودرو به کشورهای همسایه داریم که این موضوع ارزی‌آوری را برای کشور به دنبال دارد اما باید با افزایش کیفیت تلاش کنیم بازارهای منطقه را از دست ندهیم. وی خاطرنشان کرد: صنعت خودرو باید منجر به افزایش تکنولوژی صنعتی و افزایش سرمایه‌گذاری در کشور شود تا بتواند بازار داخلی و بازار کشورهای‌ همسایه را در دست بگیرد. به گفته قنبری کیفیت پایین تولید خودرو نباید منجر به تعطیلی این صنعت تأثیر‌گذار شود، بلکه باید تلاش کنیم با افزایش کیفیت و استفاده از تکنولوژی‌های جدید قیمت این محصول را کنترل و اعتماد مردم در خرید تولید داخلی را جلب کنیم. قنبری گفت: اگر کیفیت افزایش یابد فروش خودروهای داخلی بیشتر می‌شود که این موضوع موجب بازگشت رونق به این صنعت می‌شود. این درحالی است که صنعت خودروی کشور تاکنون نتوانسته به دوران اوج خود یعنی تجربه سال‌های دهه 80 برسد که اگر مدیریت این بخش تلاش کند جایگاه این صنعت را واقعی کند، اثر‌گذاری آن را بر اقتصاد خواهیم دید.

 خودرو، صنعتی با ارزش افزوده بالا

ازسوی دیگر کامران ندری عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز در گفت‌و‌گو با ایران، خودرو را یکی از صنایع مهم و اثر گذار بر اقتصاد نام برد و گفت: صنعت خودرو در اشتغالزایی و در ایجاد ارزش افزوده سهم بالایی دارد.  بنابراین تقویت این صنعت بر رشد اقتصادی نقش تعیین کننده‌ای دارد و تضعیف آن به همان اندازه به اقتصاد آسیب می‌رساند.وی افزود: مشکلات صنعت خودرو مربوط به مشکلات زیرساختی در اقتصاد است که بخشی از آن به محیط بیرونی و ساختارهای کلان اقتصاد و بخشی هم به بخش داخلی صنعت خودرو مرتبط است. ندری در خصوص مشکلات داخلی صنعت خودرو اظهارکرد: دانش مدیران این صنعت نسبت به دانش روز در سایر کشورها عقب است، به طوری که ما استراتژی صنعتی نداریم و توسعه صنعتی بر پایه مزیت‌های نسبی اتفاق نیفتاده است.وی ادامه داد: به همین دلیل صنعت خودرو و بیشتر صنایع نمی‌توانند در رقابت‌های جهانی جایگاه مناسبی داشته باشند. مزیت‌ها در این صنعت بیشتر دستوری و بر اساس سلایق تصمیم گیران گسترش پیدا کرده است به همین دلیل این صنعت بیشتر به دنبال حمایت‌های غیراصولی و غیر منطقی بوده است. ندری فضای کسب و کار، نظام بانکی، تورم، تحریم و نوسانات قیمت ارز را نیز از عوامل تأثیر گذار بیرونی در صنعت خودرو بر شمرد.

منبع: ایران