سفر استانی به کردستان برای جبران عقب‌ماندگی‌ها
از کل راه‌های استان تنها هفت درصد آن بزرگراه بوده که فاصله زیادی با میانگین کشوری که ٩/١٥درصد است، دارد و از این حیث نیز در جایگاه بیست‌وچهارم کشور قرار گرفته است.
روزنامه شرق در یادداشتی به قلم احسان هوشمند. پژوهشگر اقوام نوشت:فردا استان کردستان میزبان ریاست محترم جمهوری و تعدادی از اعضای هیأت وزیران است. این سفر در حالی در دستور کار قرار می‌گیرد که تاکنون بیش از ٢٠ استان دیگر میزبان سفرهای دکتر روحانی بوده‌اند. به شکلی مرسوم رؤسای جمهور با سفر به استان‌های کشور ضمن آشنایی دقیق‌تر با مسائل و مشکلات استان‌ها، بودجه‌ای را نیز برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام پیشین اختصاص داده و البته تعدادی پروژه جدید نیز برای استان تعریف می‌کنند. در دولت گذشته از کل پروژه‌های تعریف‌شده در استان کردستان همچون دیگر استان‌های کشور، تنها ٢٣ درصد اجرائی شده و ٧٧ درصد پروژه‌ها حتی شکل اجرائی به خود نگرفت.
از میان پروژه‌های اجرا‌‌شده یعنی همان ٢٣ درصد بخش عمده‌ای با پیشرفت بسیار کمی همراه شده‌اند. شوربختانه بخش عمده و اساسی وعده‌های د‌اده‌شده در دولت‌های نهم و دهم، کارشناسی‌شده نبوده بنابراین قابلیت اجرائی نیز نیافته‌اند. درهرحال در وضعیت حاضر و در مقایسه با سایر استان‌های کشور، استان کردستان از نظر شاخص‌های توسعه مقام و موقعیت رضایت‌بخشی را به خود اختصاص نداده و در ردیف یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور قرار دارد؛ برای نمونه استان کردستان از معدود استان‌های کشور است که فاقد آزادراه بوده و هیچ سهمی از دوهزارو ١٦٥ کیلومتر مجموع کل آزادراه‌های کشور ندارد و از این لحاظ در رتبه آخر کشور قرار دارد. طول بزرگراه‌های استان کردستان ١٢٦ کیلومتر بوده که فقط یک درصد سهم طول بزرگراه‌های کشور را که ١٢هزارو ٩٦٨ کیلومتر است، شامل می‌شود. با این آمار این استان در مقایسه با دیگر استان‌های کشور در رده بيست‌وپنجم قرار دارد.
از کل راه‌های استان تنها هفت درصد آن بزرگراه بوده که فاصله زیادی با میانگین کشوری که ٩/١٥درصد است، دارد و از این حیث نیز در جایگاه بیست‌وچهارم کشور قرار گرفته است. همچنین از نظر راه‌آهن و خطوط ریلی جای تأسف است که هنوز استان کردستان به خطوط ریلی کشور نپیوسته است و با وجود برنامه‌های پیش‌بینی‌شده هنوز تکمیل خط آهن سنندج - همدان با پیشرفت مطلوبی روبه‌رو نیست. برای اتصال خط آهن زنجان به شهرستان بیجار نیز برنامه ویژه‌ای تدارک دیده نشده است. راه‌های روستایی، تأسیس فرودگاه سقز یا بازسازی فرودگاه بیجار و مواردی از این دست نشان می‌دهد برای توسعه زیرساخت‌های کردستان هنوز تا وضعیت ایده‌آل فاصله قابل توجهی وجود دارد.
این در حالی است که کردستان در میانه کریدور شمال- جنوب کشور قرار دارد و بخش شمالی مرزهای غربی کشور را به بخش جنوبی مرزهای غربی کشور متصل می‌کند.
از نظر سایر شاخص‌های برخورداری فرهنگی، گردشگری، کشاورزی، دامداری و صنعتی و حتی توسعه انسانی نیز وضعیت استان کردستان چندان مطلوب‌تر از وضعیت راه‌ها و زیرساخت‌هایش نیست. به همین دلیل امروز استان با بیکاری گسترده جوانان دست‌به‌گریبان است. این درحالی است که استان کردستان از نظر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های بالقوه وضعیت مطلوبی برای گسترش سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای دارد. به عنوان نمونه مساحت اراضی قابل‌کشت استان ١/١ میلیون هکتار است که معادل ٤/٩ درصد از اراضی قابل‌کشت کشور است. درحالی‌که معادن استان با ١٤١ معدن حدود ٢/٦ درصد معادن کشور را شامل می‌شود، اما از نظر میزان بهره‌وری از این معادن و نیز تأسیس صنایع فراوری، وضعیت استان رضایت‌بخش نیست و در نتیجه نسبت شاغلان بخش معدن در استان نیز نامطلوب است.با اینکه استان کردستان از نظر میزان نزولات آسمانی وضعیت به‌مراتب مناسب‌تری از معدل کشوری را به خود اختصاص داده و حتی از نظر آب‌های جاری و رودخانه‌های موجود نیز وضعیت مناسب‌تری از مابقی استان‌ها دارد، اما از نظر استفاده از این منابع آبی برای افزایش بهره‌وری کشاورزی وضعیت استان بسیارنامطلوب است و فقط ١٥ درصد کشاورزی استان آبی است.در استان کردستان تاکنون هزار و٨٠٠ مورد اماکن گردشگری شناسایی شده است که این استعدادها ظرفیت توسعه گردشگری آن را دوچندان می‌کند. در سال گذشته بیش از ١٠ میلیون گردشگر از استان و شهرستان‌های مرزی بانه و مریوان بازدید کرده‌اند که این حجم گردشگر فرصتی است تا به توسعه زیرساخت‌های گردشگری بیش از گذشته اهتمام شود. استان نیازمند زیرساخت‌های تازه از جمله احداث هتل‌ها و مراکز اقامتی است.حدود دویست و اندی کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق و اقلیم کردستان عراق و به‌ویژه کوتاه‌ترین مسیر ارتباطی و فاصله کم استان با شمال عراق به‌خصوص شهر سلیمانیه نسبت به مرز سایر استان‌های هم‌جوار با عراق و نیز وجود سه گمرک رسمی و سه بازارچه فعال مرزی در شهرستان‌های سقز، بانه و مریوان نیز فرصتی است تا توان و ظرفیت‌های استان برای توسعه موردبازبینی قرار گیرد. جالب آنکه برخلاف بسیاری از مبادی ورودی کشور و مرزها و گمرک‌های کشور، در مرزهای رسمی استان کردستان با اقلیم کردستان عراق میزان صادرات بسیاربالاتر از واردات است به شکلی که ميزان صادرات از بازارچه‌ها و گمرک‌های رسمی استان از لحاظ ارزش برابر٨٧٠ ميليون دلار بوده که معادل ١٤/٧درصد کل صادرات ایران به عراق و ٢/١ درصد از کل صادرات کشور را شامل می‌شود. همچنين ميزان واردات استان از لحاظ وزني برابر ١٤هزارو ٨٥٩ تن و از لحاظ ارزش برابر ٣٢/٧ ميليون دلار بوده است. توجه کارشناسی‌شده به گسترش و توسعه زیرساخت‌های منطقه موجب تقویت این روند می‌شود.از آنجایی که در نظام برنامه‌ریزی کشور، چانه‌زنی مسئولان و نخبگان و شخصیت‌های سیاسی اثرگذار مناطق سهمی درخور در اختصاص بودجه یا حتی تعریف برنامه یا احداث پروژه‌ای صنعتی یا گاه جابه‌جایی این پروژه‌ها از مکانی به مکانی دیگر دارد، به دلیل محدودیت استفاده از نخبگان و سرآمدان این استان در ساختار دولت و کابینه به ریاست محترم جمهوری پیشنهاد می‌شود با تعریف نهادی واسط با هدف راهبردسازی و برنامه‌ریزی برای توسعه استان کردستان در تهران با حضور مقامات استانی و تعدادی از اعضای کابینه و تنی چند از نخبگان استان کردستان و کشوری، این خلأ به شکلی دیگر پر شود. در صورت تأسیس چنین نهادی ضمن شناسایی مسائل و مشکلات توسعه‌ای استان، راه برای استفاده از ظرفیت‌های استان در راستای توسعه، بیش از گذشته هموار می‌شود.
ارسال نظر
