فعالان اقتصادی غربی خواهان توافق با ایران

از ابتدای‌ سال‌جاری و با بیانیه لوزان، در حوزه تفاهم هسته‌ای تغییر‌های محسوسی دیده شد. در این ماه‌ها ابراز تمایل شرکت‌های خارجی برای حضور در ایران افزایش یافت و دیگر شکل رسمی و علنی یافت. شکوه و بزرگی تحریم‌ها به یکباره برای فعالان اقتصادی غرب شکست و کسانی که تا پیش از این در کشورهای دیگر و به صورت مخفیانه با تجار ایران جلسه می‌گذاشتند، به ایران آمدند. ابتدا نمایندگان را فرستادند و حالا دیگر در سطوحی رسمی و جدی به ایران می‌آیند. چراکه فرصت‌های اقتصادی در بازارهای جهانی تقریبا اشباع شده‌اند و در این میان بازار ایران با جمعیت ٨٠ میلیونی‌اش برای هر اقتصادی یک فرصت مطلوب خواهد بود. آن هم برای اقتصاد‌های بحران‌زده اروپا که بخش‌های صنعتی خود را با مشکل روبه‌رو می‌بینند و با بحران تقاضا روبه‌رو هستند. برای سرمایه‌گذاران خسته از رکود اروپا و آمریکا، حالا ایران مکانی ایده‌آل محسوب می‌شود که می‌تواند سود بالایی به آنها بدهد و درعین‌حال هم برای ایران فرصتی مناسب برای توسعه شود.این‌گونه است که از گوشه و کنار خبر می‌رسد هیأت‌هایی از کشورهای اروپایی برای مذاکرات به ایران سفر می‌کنند و مسئولان ایرانی برای جلسه گذاشتن با تجار و بازرگانان کشورهای مختلف دعوت می‌شوند. از فرانسه که تلاش جدی برای جبران مافات را آغاز کرده گرفته تا یونان بحران‌زده و خسته از بدهی! در همین خصوص چندی پیش وزیر راه و شهرسازی ایران به فرانسه رفت تا با استقبال شرکت‌های هواپیماساز روبه‌رو شود که ایران را فرصتی تازه برای احیای خود می‌دانند. از سوی دیگر خودروسازان بزرگی چون تویوتا، بنز، پژو و رنو خواهان برگشت به ایران هستند و برخی از آنها هم اقدام‌های جدی صورت داده‌اند.

به صورت خلاصه، همه می‌خواهند با ایران سرفصل تازه‌ای باز کنند. این‌گونه است که وزیر اقتصاد آلمان همراه هیأتی ٦٠ نفره از شرکت‌های بزرگ آلمانی (مانند لیند و زیمنس) قصد سفر به ایران کرده و قرار است با رئیس‌جمهوری، وزیر صنعت، نیرو، نفت و رئیس‌کل بانک مرکزی و حتی اعضای اتاق بازرگانی دیدار کند. درهمین حوزه هفته‌نامه آلمانی اشپیگل معتقد است که در ماه می، (در صورت لغو تحریم‌ها) حجم مبادلات تجاری دو کشور ایران و آلمان به مقدار قابل توجهی رشد می‌کند.خبرگزاری رویترز هم در خبری دیگر اعلام کرده که دو شرکت ایرباس و بوئینگ برای دسترسی به بازار ایران با یکدیگر رقابت می‌کنند.یکی از بازارهایی که از لغو تحریم‌ها سود سرشاری می‌برد، صنعت هوایی ایران است.

ایرباس نگران از دست دادن ٨٠‌میلیارد دلار
رویترز در این خصوص می‌نویسد: برای شرکت‌هایی نظیر ایرباس، بوئینگ و دیگر تولیدکنندگان این توافق می‌تواند به معنای انعقاد قراردادهایی به ارزش ٢٠‌میلیارد دلار باشد. در این صورت بوئینگ‌های ٧٤٧ خطوط هوایی ایران که ٣٨‌سال از عمرشان می‌گذرد باید جایگزین شوند.به نوشته رویترز، ماکسیمو گاینزا، تحلیلگر موسسه آسکند فلایت گلوبال دراین‌باره گفت: «هواپیماهای زیادی در ایران هستند که واقعا در پایان دوران حیات خود قرار دارند. پس از لغو تحریم‌ها ایران بازاری بسیار داغ خواهد بود.مقامات ایرانی و غربی برآورد می‌کنند که ایران با جمعیتی ٨٠‌میلیون نفری، طی یک دهه آینده مجموعا به ٤٠٠ فروند هواپیمای مسافربری نیاز خواهد داشت و این نشان از معاملاتی هنگفت برای عرضه‌کنندگان مهم غربی پس از سال‌ها انتظار دارد.به نظر می‌رسد که بوئینگ در بهترین موقعیت برای بهره بردن از نخستین موج فروش‌ها قرار دارد، زیرا به گفته دیپلمات‌ها و منابع نزدیک به ایران، فرانسه که محل استقرار شرکت ایرباس و مالک ١١‌درصد سهام این شرکت هواپیماسازی است، در جریان مذاکرات با ایران مواضعی بسیار سرسختانه را اتخاذ کرده است.

هشدار اقتصادی ایرباس به سیاسیون فرانسه

رویترز در این خصوص می‌نویسد: یک منبع آگاه در صنعت هوایی اروپا که نخواست نامش فاش شود دراین‌باره گفت: «موضع فرانسه، به‌خصوص (وزیر خارجه) فابیوس وضع را برای ایرباس آسان
نکرده است.» ماه گذشته، وزیر حمل‌ونقل ایران به فرانسه هشدار داد که اگر موضع خود در قبال تهران را تغییر ندهد، ریسک از دست دادن معاملاتی به ارزش ٨٠‌میلیارد دلار را به جان می‌خرد.یک گروه از سنای فرانسه اخیرا ابراز نگرانی کرده که شرکت‌های فرانسوی از رقابت برای حضور در بازار ایران عقب مانده‌اند. یک مقام ارشد فرانسوی دراین‌باره گفت: «اولین نفر بودن در صف بدان معنا نیست که شما اول از همه منتفع خواهید شد. ما آماده خواهیم بود. نگران شرکت‌های ما نباشید.»از سوی دیگر فرهاد پرورش، رئیس شرکت ایران‌ایر ‌سال گذشته گفته بود، ایران عرضه‌کنندگانی را ترجیح خواهد داد که در‌ سال ٢٠١٤، در جریان ایجاد پنجره‌ای از کاهش تحریم‌ها، با ما همکاری داشته‌اند. شرکت بوئینگ در ماه اکتبر اعلام کرد، دستورالعمل‌ها، نقشه‌ها، جداول و اطلاعاتی را به ایران فروخته است. این اولین تأیید رسمی معامله با ایران پس از بحران گروگانگیری‌ سال ١٩٧٩ به شمار می‌رود. ایرباس اعلام کرده که در قالب طرح کاهش موقتی تحریم‌های ایران، درخواست صدور مجوز برخی قطعات هواپیما را مطرح کرده، اما نگفته که آیا کالا یا خدماتی را به ایران فروخته است یا نه.

بازگشت ٣ مشتری اروپایی قدیمی نفت

البته بازگشت سرمایه‌گذاران خارجی فقط به صنعت هوایی محدود نمی‌شود. فشارهای غیر عیان دیگری هم در اقتصاد‌های بحران‌زده اروپا بر مواضع سیاسی مذاکره‌کننده‌ها وجود دارد. کشورهای اروپایی خواستار توافق با ایران هستند چون منافع اقتصادی فراوانی هم از این توافق خواهند داشت. همزمان با فاش شدن رقابت بوئینگ و ایرباس خبر می‌رسد پالایشگاه‌های ایتالیا، اسپانیا و یونان به دنبال از سرگیری خرید نفتی از ایران هستند. بازگشت ایران به بازار نفت و گاز جهان رقابت برای روسیه را برای حفظ سهم خود از بازار اروپا مشکل‌تر می‌کند. از سوی دیگر بازگشت ایران به بازار جهانی نفت می‌تواند نکته مثبتی برای کشورهای اروپایی باشد تا به جای خرید نفت گران‌تر از روسیه از نفت ایران برخوردار شوند.براساس اطلاعات آژانس بین‌المللی انرژی، سه کشور اروپایی ایتالیا، اسپانیا و یونان به‌عنوان بزرگترین خریداران اروپایی نفت ایران تا قبل از اعمال تحریم‌های نفتی به حساب می‌آمدند، ضمن این‌که میزان خرید این سه کشور از ایران در‌ سال ۲۰۱۱ میلادی به ۴۵۶‌هزار بشکه در روز می‌رسید و ۷۵‌درصد از کل محموله‌های نفتی ایران به اروپا، روانه این کشورها می‌شد.

منبع: شهروند