چهره اقتصاد فردای ایران در نمایشگاه بیستم بین اللملی

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم سیدهادی میر باقری تحلیلگر انرژی نوشت:

آمار و اعداد به روشنی از یک اتفاق بزرگ خبر می‌دهد: 600 شرکت از 29 کشور. این، تعداد میهمانانی است که در نمایشگاه بین‌المللی نفت تهران گردآمده‌اند. به عبارت دیگر  اجتماع بزرگ نفتی تهران هیچ غایبی نداشته است. فهرست منتشر شده از ترکیب میهمانان گویای آن است که سرمایه‌گذاران و صاحبان صنایع نفتی از هر 5 قاره جهان حضور داشته‌اند و در این میان حضور نمایندگان غول‌های انرژی امریکا و اروپا بیش از دیگران نگاه‌ها را به خود جلب کرد. اما همه اهمیت این رویداد نفتی در عده و عدد شرکت کنندگان خلاصه نمی‌شود. نکته مهم‌تر این است که این رقابت‌جویی برای حضور در ضیافت انرژی تهران در حالی صورت گرفته است که نفت ایران هنوز در کانون تحریم‌ها قرار دارد و مجوزهای بین‌المللی برای سرمایه گذاری و شرکت کمپانی‌های خارجی در میادین نفت و گاز ایران صادر نشده است.


برای فهم این نکته کافی است در گزارش‌هایی که رسانه‌های برتر اروپا و امریکا  از این نمایشگاه منتشر کردند تأمل شود. این رسانه‌ها از نمایشگاه بین‌المللی مذکور به عنوان تابلویی از چرخش نگاه جدید غرب تعبیر کرده‌اند. با آنکه قبل از این، خبرهای بسیاری از اشتیاق سرمایه گذاران امریکایی و اروپایی به حضور دوباره در ایران اعلام شده بود اما هیچ کدام به‌اندازه صف بلند میهمانان اردیبهشت ماه تهران این موضوع را جلوی دیدگان افکار عمومی مجسم نکرد. روحانی و وزیر نفت اش(بیژن زنگنه) در روزهای گذشته بارها از نامه‌ها و پیام‌های رد و بدل شده طرف‌های غربی برای فعالیت اقتصادی در ایران سخن گفته بودند اما بعد از عزیمت کاروان پرتعداد مقام‌ها و مهندسان نفتی اروپایی، امریکایی و آسیایی در نمایشگاه بین‌المللی بود که ابعاد این اشتیاق روشن تر شد.

اغلب رسانه‌ها و ژورنال‌های پرآوازه اقتصادی مثل وال استریت ژورنال، فایننشال تایمز، بلومبرگ، رویتر و اکونومیست همزمان با عزیمت کـــاروان سرمایه گذاران انرژی به تهران، مقاله‌ها و گزارش‌های جالب توجهی را به ایران بعد از تحریم اختصاص دادند.

با آنکه نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی سابقه‌ای 20 ساله دارد اما به گفته این گزارشگران هیچ گاه این اندازه خبر ساز نشده بود. در تحلیل کارشناسان اروپایی از نمایشگاه بهار امسال تهران این نکته قابل تأمل است که آنها تأکید کرده‌اند که نفس حضور 600 شرکت و سرمایه گذار آن هم از کشورهای مدعی در عرصه اقتصاد نشان از این دارد که از دید جامعه جهانی مسأله هسته‌ای ایران پایان یافته است. به عبارت دیگر  از نگاه آنها مسیری که دیپلماسی ایران و گروه 1+5 در پیش گرفته‌اند مسیری برگشت ناپذیر برای تفاهم و همکاری است. نباید از نظر دور داشت که شرکت‌های بزرگ نفتی زمانی دعوت ایران را اجابت کردند که هنوز دیپلمات‌های دو طرف در  حال نگارش متن نهایی توافق هسته‌ای هستند.

به گفته ناظران انرژی   اکنون از نگاه بزرگان اقتصاد غرب همه چیز برای شروع فعالیت بویژه در میدان‌های نفت و گاز ایران مهیا است زیرا  مشخص شده است که با امضای توافق نهایی در تابستان پیش رو، دیوار بلند بسیاری از تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فرو خواهد ریخت.

بنابراین در تحلیل آنچه در نمایشگاه بین‌المللی تهران گذشت می‌توان گفت که این اتفاق تا حدود زیادی بیان کننده چشم انداز صنعت نفت و گاز در فردای پس از تحریم‌های بین‌المللی را روشن کرد. در این باره کافی است که موقعیت نمایشگاه در دولت اعتدال با استقبال کم فروغ شرکت‌های اروپایی از نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تهران در دولت‌های نهم و دهم طی چند سال گذشته قیاس گردد. نمایشگاه بیستم در دولت روحانی در شرایطی برگزار شده که رویدادهای مهمی در عرصه اقتصاد و انرژی منطق و جهان در حال وقوع است. اکنون طرف ایرانی این فرصت طلایی را به‌دست آورده که با بهره ‌گیری‌هوشمندانه  از تلاطمات سیاسی در کشورهای نفتخیز منطقه و بی‌ثباتی ایجاد شده در بازار نفتی خلیج فارس و نیز کشمکش‌های موجود میان روسیه به عنوان یکی از بزرگترین صادرکننده انرژی جایگاه حقیقی خود را بازیابد و  آرزوی بازگشت مشتریان از دست رفته انرژی ایران را محقق سازد  و از سوی دیگر حضور پررنگ افراد و شرکت‌های سرمایه گذار خارجی را در چارچوب قراردادهای مبتنی بر منافع ملی رسمیت بخشد. با اتفاقاتی که اکنون در  بیستمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی رخ داده ظرفیت تازه و فرصت مغتنمی در اختیار نهادهای دست اندرکار  جهت برنامه ریزی جدی و حضور مؤثر ایران در بازارهای نفتی منطقه‌ای و جهانی فراهم شده  است.