سفر غیر منتظره وزیر خارجه عمان به تهران
اگر دیروز این عمان و پایتخت آن مسقط بود که تمامی توجه‌ها را به خود معطوف داشته و در کانون خبرهای رسانه‌ای بود امروز این وزیر خارجه عمان است که بطور ناگهانی و غیر منتظره عازم تهران می‌شود تا با عالی‌ترین مقامات کشورمان دیدار و گفتوگو داشته باشد.
همانگونه که انتظار می‌رفت، جبهه موافقان و مخالفان توافق با رسیدن به روزهای غایی و نهایی بر حجم تحرکات و فعالیت‌های خود افزوده و هر کدام مجدانه در مسیر منویات و اهداف خود گام برمی‌دارند و نمی‌خواهند که فرصتی را در این مسیر از دست رفته ببینند. اگر تا دیروز دیپلمات‌های کارکشته و باسابقه غربی خواهان و خواستار بهره گیری از ظرفیت دیپلماسی و حصول توافق با ایران می‌شدند، امروز امنیتی‌ها نامه سرگشاده می‌نویسند و از کنگره می‌خواهند که در برابر نرمش اوباما و دیپلماسی معطوف به توافق وی با ایران بایستند. اگر دیروز این عمان و پایتخت آن مسقط بود که تمامی توجه‌ها را به خود معطوف داشته و در کانون خبرهای رسانه‌ای بود امروز این وزیر خارجه عمان است که بطور ناگهانی و غیر منتظره عازم تهران می‌شود تا با عالی‌ترین مقامات کشورمان دیدار و گفتوگو داشته باشد. رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی نیز با تحلیل‌ها و گزارش‌های خود له یا علیه توافق نگاشته و تیتر‌های با فونت درشت خود را به مذاکرات هسته‌ای اختصاص می‌دهند. آنچه که این روزها از میان تحلیل‌ها و واکنش‌های مختلف می‌توان به خوبی رد و نشان آن را گرفت، نگرانی فزاینده طیفی است که رسیدن به هر گونه توافق در مذاکرات هسته‌ای را خطری بالقوه برای منویات، اغراض و اهداف خود می‌داند و ابایی ندارد که در شرایط خطیر فعلی اوج ناخشنودی و نگرانی خود را پنهان کند. نکته‌ای که نشان می‌دهد بر خلاف ادعاها و پروپاگاندای سیاه برخی طیف‌ها مذاکرات در مسیر مثبتی قرار داشته و موفقیت آن محتمل است. میانجی قدیمی در تهران
عمان مهم ترین و راهبردی ترین حلقه ارتباطی میان ایران و غرب طی سه دهه و اندی گذشته بوده و همواره در بزنگاه‌های حساس و در مقاطعی که نیاز به تبادل آرا و نظرات طرفین خطیر و ضروری می‌نموده، سلطان‌نشین عمان ابایی از برقراری ارتباط، انتقال نظرات یا حتی زمینه‌سازی برای دیدارهای رودررو و محرمانه برای گشایش گره‌های کور نداشته است. مسقط پایتخت سلطان‌نشین عمان هفته گذشته میزبان یکی از مهم‌ترین مذاکرات هسته‌ای میان ایران و غرب بوده و برای اولین بار نشست مشترک ایران و 1+5 در محلی غیر از مقرهای سازمان ملل برگزار شد. برگزاری نشستی چنین مهم در عمان به خوبی نشان دهنده نقش و جایگاه این کشور در سپهر روابط ایران و غرب بود و آنگونه که مقامات مسقط تاکید و تصریح داشتند، مذاکرات عمان پیشرفت‌های قابل قبولی داشته است. حال وزیر امور خارجه این کشور تنها چند روز مانده به آغاز مذاکرات هسته‌ای وین به تهران می‌آید تا با عالی‌ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران دیدار و رایزنی داشته باشد. دیداری که بطور حتم حاوی پیام ویژه و خبری مهم است که وزیر امور خارجه عمان را واداشته به تهران آمده و پیام را به شکل مستقیم به مقامات ایرانی برساند. نکته‌ای که از یک سو نشان دهنده این حقیقت است که در مذاکرات مسقط پیشرفت‌هایی حاصل شده که در ادامه و تداوم آن وزیر خارجه عمان به تهران می‌آید که ادامه دهنده این فرایند و موید آن باشد و از سوی دیگر حکایت از آن دارد که طرفین با جدیت مذاکرات هسته‌ای آتی را پی گرفته و می‌خواهند در همین مهلت باقیمانده کار را یکسره کنند. گفتنی است سعید بن علوی با دکتر حسن روحانی و محمد جواد ظریف رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفتوگو داشت.
واکنش‌های رسانه‌ای به توافق هسته ای
در حالی که رسانه‌های منتقد از هر فرصتی برای ابراز مخالفت خود علیه توافق هسته‌ای استفاده کرده و حتی در اقدامی جالب یک روزنامه صبح تهران تیتر درشت خود را به یک نقل قول از یک مصاحبه بلند از دیپلمات حاضر در مذاکرات هسته‌ای دوران اصلاحات و کارشناس فعلی روابط بین‌الملل اختصاص داده و تیتر زده است: «توافق ژنو مثبت نبود، نباید تکرار شود» تا چنین القا کند که توافق هسته‌ای ژنو با ایراداتی روبرو بوده و توافق‌های محتمل آتی نیز اینچنین خواهد بود، در آن سوی اقیانوس، نیویورک تایمز طی گزارشی نوشته است: «با توجه به فرصت کم باقیمانده تا ضرب‌الاجل 24 نوامبر، نباید فرصت‌ها برای رسیدن به راه‌حل جامع از دست برود.» نویسنده این گزارش همچنین با اشاره به عدم پیشرفت‌های قابل انتظار در مذاکرات دورهای اخیر، تاکید کرده است: به هر طریقی باید روند مذاکرات حفظ شود و فرصت‌ها برای دستیابی به یک توافق جامع زنده نگه داشته شود چون هر اتفاق دیگری غیر از این یک تراژدی خواهد بود. از طرف دیگر روزنامه جروزالم پست نیز خبر داده که بنیامین نتانیاهو در دیدار با وزیر خارجه آلمان از وی خواهد خواست که با هرگونه توافق با ایران برای تبدیل شدن به یک کشور هسته‌ای مخالفت کند. این در حالیست که وزیر خارجه آلمان از جمله دیپلمات‌هایی است که از لزوم رسیدن به توافق هسته‌ای تا ضرب الاجل باقیمانده گفته و بدیهی است که با پذیرش اصل غنی‌سازی که اکنون همه طرفین به آن اذعان دارند به طور طبیعی ایران یک کشور هسته‌ای خواهد بود و از اساس مذاکرات از این مراحل فراتر رفته است. از طرف دیگر گاردین نیز مدعی شده است که موضوع میزان غنی‌سازی و حفظ ذخایر اورانیوم مهم‌ترین چالشی است که مذاکرات را تهدید می‌کند، این در حالیست که همگان اذعان دارند مساله مهم تدوین سازوکار لغو تحریم‌هاست که معطوف به طرف غربی بوده و این تحلیل‌ها را می‌توان در راستای فرافکنی و انحراف افکار عمومی ارزیابی کرد.
واکنش‌های سیاسی به توافق هسته‌ای
هر چه که به روزهای نهایی مذاکرات هسته‌ای نزدیک می‌شویم واکنش‌های موافقان و مخالفان نیز حجم گسترده‌تری به خود می‌گیرد. در همین ارتباط 17 تن از چهره‌های امنیتی و مقامات سابق ایالات متحده با ارسال نامه‌ای به مجلسین آمریکا خواستار دخالت کنگره در توافق هسته‌ای با ایران شده‌اند. تسنیم به نقل از اگزیمنر نوشته است که این افراد با ارسال نامه‌ای به مقامات ارشد مجالس دوگانه آمریکا و نیز نمایندگان و سناتورها از سیاست‌های دولت اوباما در قبال موضوع هسته‌ای ایران انتقاد کردند. نومحافظه کاران امضا کننده این نامه با انتقاد از امتیازدهی دولت اوباما به طرف ایرانی برای حصول توافق هسته‌ای نگرانی خود را از سازش بیشتر اوباما برای رسیدن به توافق پنهان نکرده و گفته‌اند: هرگونه توافقی با این شرایط تهدیدی برای منافع آمریکا و متحدانش خواهد بود. آنها دادن «حق» غنی‌سازی به ایران و ادامه دادن غنی‌سازی را در توافق اولیه از مشکلات کلیدی خوانده‌اند و از احتمال دخالت ندادن کنگره توسط اوباما و طرح تعلیق تحریم‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند. نکته‌ای که نشان می‌دهد این دست سیاستمداران آمریکایی هنوز در فضای چند سال پیش فریز شده و نمی‌دانند دستیابی ایران به دانش بومی هسته‌ای و اصل غنی‌سازی مدت‌هاست که دیگر روی میز مذاکره قرار نداشته و از آن گذر شده است. رابرت آینهورن از اعضای پیشین تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا نیز پیش بینی کرده تمدید مذاکرات برای چند ماه آینده در دستور کار بوده و دو طرف نمی‌توانند تا مهلت باقیمانده با توجه به اختلافات به نتیجه برسند. علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتوگو با شبکه العالم تاکید کرده است: با توجه به زیاده‌خواهی آمریکا در مذاکرات عمان چشم‌انداز روشنی در پیش نیست، اما در عین حال این اراده هم در دو طرف وجود دارد که این مذاکرات در وین یک خروجی داشته باشد. نکته‌ای که موید تحلیل آینهورن و دیپلمات‌هایی است که از تمدید مذاکرات و توافق موقت به عنوان خروجی مذاکرات وین یاد می‌کنند. دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس نیز در حاشیه اجلاس 20، گفته است: ایران باید نشان دهد مسیر کسب سلاح هسته‌ای را اتخاذ نمی‌کند تا تحریم‌ها علیه این کشور رفع شود. البته طرف ایرانی همواره اعلام داشته ماهیت برنامه هسته‌ای‌اش صلح آمیز بوده و گزارشات آژانس هم هر گونه انحراف را در این مورد نفی می‌کند. البته این سخنان بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و مهم آن چیزی است که روی میز مذاکرات هسته‌ای قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد دو طرف آمادگی اعمال اراده سیاسی لازم برای گذار از چالش‌ها و موارد اختلافی را داشته باشند.
منبع: آرمان
عمان مهم ترین و راهبردی ترین حلقه ارتباطی میان ایران و غرب طی سه دهه و اندی گذشته بوده و همواره در بزنگاه‌های حساس و در مقاطعی که نیاز به تبادل آرا و نظرات طرفین خطیر و ضروری می‌نموده، سلطان‌نشین عمان ابایی از برقراری ارتباط، انتقال نظرات یا حتی زمینه‌سازی برای دیدارهای رودررو و محرمانه برای گشایش گره‌های کور نداشته است. مسقط پایتخت سلطان‌نشین عمان هفته گذشته میزبان یکی از مهم‌ترین مذاکرات هسته‌ای میان ایران و غرب بوده و برای اولین بار نشست مشترک ایران و 1+5 در محلی غیر از مقرهای سازمان ملل برگزار شد. برگزاری نشستی چنین مهم در عمان به خوبی نشان دهنده نقش و جایگاه این کشور در سپهر روابط ایران و غرب بود و آنگونه که مقامات مسقط تاکید و تصریح داشتند، مذاکرات عمان پیشرفت‌های قابل قبولی داشته است. حال وزیر امور خارجه این کشور تنها چند روز مانده به آغاز مذاکرات هسته‌ای وین به تهران می‌آید تا با عالی‌ترین مقامات جمهوری اسلامی ایران دیدار و رایزنی داشته باشد. دیداری که بطور حتم حاوی پیام ویژه و خبری مهم است که وزیر امور خارجه عمان را واداشته به تهران آمده و پیام را به شکل مستقیم به مقامات ایرانی برساند. نکته‌ای که از یک سو نشان دهنده این حقیقت است که در مذاکرات مسقط پیشرفت‌هایی حاصل شده که در ادامه و تداوم آن وزیر خارجه عمان به تهران می‌آید که ادامه دهنده این فرایند و موید آن باشد و از سوی دیگر حکایت از آن دارد که طرفین با جدیت مذاکرات هسته‌ای آتی را پی گرفته و می‌خواهند در همین مهلت باقیمانده کار را یکسره کنند. گفتنی است سعید بن علوی با دکتر حسن روحانی و محمد جواد ظریف رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفتوگو داشت.
واکنش‌های رسانه‌ای به توافق هسته ای
در حالی که رسانه‌های منتقد از هر فرصتی برای ابراز مخالفت خود علیه توافق هسته‌ای استفاده کرده و حتی در اقدامی جالب یک روزنامه صبح تهران تیتر درشت خود را به یک نقل قول از یک مصاحبه بلند از دیپلمات حاضر در مذاکرات هسته‌ای دوران اصلاحات و کارشناس فعلی روابط بین‌الملل اختصاص داده و تیتر زده است: «توافق ژنو مثبت نبود، نباید تکرار شود» تا چنین القا کند که توافق هسته‌ای ژنو با ایراداتی روبرو بوده و توافق‌های محتمل آتی نیز اینچنین خواهد بود، در آن سوی اقیانوس، نیویورک تایمز طی گزارشی نوشته است: «با توجه به فرصت کم باقیمانده تا ضرب‌الاجل 24 نوامبر، نباید فرصت‌ها برای رسیدن به راه‌حل جامع از دست برود.» نویسنده این گزارش همچنین با اشاره به عدم پیشرفت‌های قابل انتظار در مذاکرات دورهای اخیر، تاکید کرده است: به هر طریقی باید روند مذاکرات حفظ شود و فرصت‌ها برای دستیابی به یک توافق جامع زنده نگه داشته شود چون هر اتفاق دیگری غیر از این یک تراژدی خواهد بود. از طرف دیگر روزنامه جروزالم پست نیز خبر داده که بنیامین نتانیاهو در دیدار با وزیر خارجه آلمان از وی خواهد خواست که با هرگونه توافق با ایران برای تبدیل شدن به یک کشور هسته‌ای مخالفت کند. این در حالیست که وزیر خارجه آلمان از جمله دیپلمات‌هایی است که از لزوم رسیدن به توافق هسته‌ای تا ضرب الاجل باقیمانده گفته و بدیهی است که با پذیرش اصل غنی‌سازی که اکنون همه طرفین به آن اذعان دارند به طور طبیعی ایران یک کشور هسته‌ای خواهد بود و از اساس مذاکرات از این مراحل فراتر رفته است. از طرف دیگر گاردین نیز مدعی شده است که موضوع میزان غنی‌سازی و حفظ ذخایر اورانیوم مهم‌ترین چالشی است که مذاکرات را تهدید می‌کند، این در حالیست که همگان اذعان دارند مساله مهم تدوین سازوکار لغو تحریم‌هاست که معطوف به طرف غربی بوده و این تحلیل‌ها را می‌توان در راستای فرافکنی و انحراف افکار عمومی ارزیابی کرد.
واکنش‌های سیاسی به توافق هسته‌ای
هر چه که به روزهای نهایی مذاکرات هسته‌ای نزدیک می‌شویم واکنش‌های موافقان و مخالفان نیز حجم گسترده‌تری به خود می‌گیرد. در همین ارتباط 17 تن از چهره‌های امنیتی و مقامات سابق ایالات متحده با ارسال نامه‌ای به مجلسین آمریکا خواستار دخالت کنگره در توافق هسته‌ای با ایران شده‌اند. تسنیم به نقل از اگزیمنر نوشته است که این افراد با ارسال نامه‌ای به مقامات ارشد مجالس دوگانه آمریکا و نیز نمایندگان و سناتورها از سیاست‌های دولت اوباما در قبال موضوع هسته‌ای ایران انتقاد کردند. نومحافظه کاران امضا کننده این نامه با انتقاد از امتیازدهی دولت اوباما به طرف ایرانی برای حصول توافق هسته‌ای نگرانی خود را از سازش بیشتر اوباما برای رسیدن به توافق پنهان نکرده و گفته‌اند: هرگونه توافقی با این شرایط تهدیدی برای منافع آمریکا و متحدانش خواهد بود. آنها دادن «حق» غنی‌سازی به ایران و ادامه دادن غنی‌سازی را در توافق اولیه از مشکلات کلیدی خوانده‌اند و از احتمال دخالت ندادن کنگره توسط اوباما و طرح تعلیق تحریم‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند. نکته‌ای که نشان می‌دهد این دست سیاستمداران آمریکایی هنوز در فضای چند سال پیش فریز شده و نمی‌دانند دستیابی ایران به دانش بومی هسته‌ای و اصل غنی‌سازی مدت‌هاست که دیگر روی میز مذاکره قرار نداشته و از آن گذر شده است. رابرت آینهورن از اعضای پیشین تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا نیز پیش بینی کرده تمدید مذاکرات برای چند ماه آینده در دستور کار بوده و دو طرف نمی‌توانند تا مهلت باقیمانده با توجه به اختلافات به نتیجه برسند. علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتوگو با شبکه العالم تاکید کرده است: با توجه به زیاده‌خواهی آمریکا در مذاکرات عمان چشم‌انداز روشنی در پیش نیست، اما در عین حال این اراده هم در دو طرف وجود دارد که این مذاکرات در وین یک خروجی داشته باشد. نکته‌ای که موید تحلیل آینهورن و دیپلمات‌هایی است که از تمدید مذاکرات و توافق موقت به عنوان خروجی مذاکرات وین یاد می‌کنند. دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس نیز در حاشیه اجلاس 20، گفته است: ایران باید نشان دهد مسیر کسب سلاح هسته‌ای را اتخاذ نمی‌کند تا تحریم‌ها علیه این کشور رفع شود. البته طرف ایرانی همواره اعلام داشته ماهیت برنامه هسته‌ای‌اش صلح آمیز بوده و گزارشات آژانس هم هر گونه انحراف را در این مورد نفی می‌کند. البته این سخنان بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و مهم آن چیزی است که روی میز مذاکرات هسته‌ای قرار می‌گیرد و به نظر می‌رسد دو طرف آمادگی اعمال اراده سیاسی لازم برای گذار از چالش‌ها و موارد اختلافی را داشته باشند.
منبع: آرمان
ارسال نظر
