سه گروهي که براي تصاحب دولت ترامپ تلاش می کنند
محافظه‌کاران سنتي متشکل از ژنرال‌هاي بازنشسته گروه ديگري بودند که به آرامي ولي به صورت پيوسته وارد دولت ترامپ شدند و به‌تدريج ضمن جلب اعتماد ترامپ، قدرت آنها روزبه‌روز مستحکم‌تر شد. ژنرال متيس، مهم‌ترين فرد در اين گروه بود.
روزنامه وقایع اتفاقیه در یادداشتی به قلم عليرضا ميريوسفي/ کارشناس مسائل بين‌الملل نوشت:در روزهاي اخير کشمکش سه گروه براي کنترل سياست خارجي رئيس‌جمهوري جديد و مردد آمريکا شدت يافته است؛ محافظه‌کاران سنتي، راست‌هاي ايدئولوگ و نومحافظه‌کاران. تکليف بسياري از ابهامات در سياست خارجي آمريکا ازجمله تنش‌هاي شبه‌جزيره کره، برجام و روابط با اروپا مي‌تواند متأثر از نتيجه اين رقابت باشد. در هفته‌هاي اخير با تضعيف راست‌هاي ايدئولوگ به رهبري استيو بنن و تقويت محافظه‌کاران سنتي، اين احتمال وجود دارد که نومحافظه‌کاران با پرچم و چهره‌هايي جديد، مجددا نقشي اساسي در سياست خارجي آمريکا بازي کنند. سياست خارجي رئيس‌جمهوري جديد آمريکا هنوز يک معماي بزرگ براي تحليلگران بين‌المللي است: آميزه‌اي از به‌هم‌ريختگي، رقابت و ابهام‌آفريني عمدي. از سوي ديگر، مرحله بازبيني سياست‌ها در دولت فعلي، بيش از هر رئيس‌جمهوري ديگري به طول انجاميده است و هنوز پست‌هاي کليدي زيادي در وزارت امورخارجه، وزرات دفاع و ساير نهادهاي مؤثر در سياست خارجي خالي مانده‌اند که باعث ادامه رقابت‌ها شده است.
در مورد رقابت سه گروه ياد‌شده، اين رقابت از زمان مبارزات انتخاباتي شروع شد ولي در چند ماه گذشته و به‌ويژه بعد از شروع به کار دولت جديد تغييرات مهمي در تعاملات ميان اين سه گروه انجام شده است. مهم‌ترين و مؤثرترين اين گروه‌ها در دوران مبارزات انتخاباتي و روزهاي اول شروع به کار دولت، گروه راست‌هاي ايدئولوگ به نمايندگي استيو بنن بود. اين گروه بخش بزرگي از جمعيت سفيدپوست، پروتستان و انگلوساکسون (WASP) در آمريکا را نمايندگي مي‌کند که در دهه‌هاي اخير از جانب ساير اقوام و نژادهاي مهاجر به آمريکا احساس خطر مي‌کنند. ايدئولوژي اين گروه، نزديک به گروه‌هاي راست افراطي بود که اين روزها در ناآرامي‌هاي نژادپرستانه شارلوتزويل مشکل‌ساز شده‌اند. هرچند اين گروه عمدتا گروهي اسلام‌ستيز و با احساسات نژادي مخرب توصيف مي‌شوند ولي درعين‌حال به نوعي از انزواگرايي تأکيد داشتند که در شعارهاي انتخاباتي آقاي ترامپ، تحت عنوان «اولويت اول آمريکا» America First متبلور شده بود. نفوذ اين گروه بر گوش‌ها و ذهن خالي از سياست خارجي ترامپ به حدي بود که بنن را مرد پشت پرده يا رئيس‌جمهوري واقعي آمريکا توصيف مي‌کردند که ذهن رئيس‌جمهوري را هدايت مي‌کرد.
سياست‌هايي مثل اعلام ممنوعيت مسافرتي از 6 کشور اسلامي يا دستور اجرايي محدوديت مهاجرت يا ساخت ديوار در مرزهاي مکزيک و آمريکا تحت تأثير اين گروه قدرتمند شکل گرفت. هرچند اين گروه در رقابت با محافظه‌کاران سنتي و همين‌طور نومحافظه‌کاران براي گسترش نفوذ در کاخ سفيد بود، ولي به دلايلي ازجمله رقابت ايدئولوژيک و... ضديت بيشتري با نومحافظه‌کاران نشان داد و مهم‌ترين مانع ورود افرادي چون جان بولتون يا اليوت آبرامز به تيم سياست خارجي ترامپ در پست‌هايي نظير وزير امورخارجه يا قائم‌مقام وزارت امورخارجه شدند. بااين‌حال، قدرت اين گروه در چند مرحله به‌شدت تضعيف شد. علاوه بر برخي گزارش‌هاي رسانه‌اي که با هدف تحريک ترامپ عليه قدرت بنن منتشر شد، ناکامي ترامپ در اجرايي‌کردن طرح‌هاي پيشنهادي اين گروه مانند ممنوعيت مسافرت اتباع کشورهاي مسلمان، ديوار مکزيک و... در کنار درگيري بنن با اعضاي خانواده ترامپ، خروج مايکل فلين از دولت و درنهايت درگيري بنن با ژنرال هربرت مک‌مستر و جيمز متيس و مشکلات مورد اخير در شارلوتزويل، همگي باعث شده‌اند که قدرت اين گروه رو به تضعيف بگذارد.
محافظه‌کاران سنتي متشکل از ژنرال‌هاي بازنشسته گروه ديگري بودند که به آرامي ولي به صورت پيوسته وارد دولت ترامپ شدند و به‌تدريج ضمن جلب اعتماد ترامپ، قدرت آنها روزبه‌روز مستحکم‌تر شد. ژنرال متيس، مهم‌ترين فرد در اين گروه بود، گروهي که با استفاده از اغتشاش و سردرگمي‌هاي تيم سياست خارجي ترامپ و درگيري‌هاي کاخ سفيد، روزبه‌روز خودشان را تثبيت کرده‌اند. برکناري زودهنگام فلين و جايگزيني او توسط مک‌مستر و سپس برکناري رئيس کارکنان کاخ سفيد و جايگزيني وي با ژنرال کلي، موضع اين گروه را تقويت کرده است. هرچند در هفته‌هاي اخير اين گروه و به‌ويژه بعد از برکناري چند فرد نزديک به بنن، از شوراي امنيت ملي آمريکا تبليغات شديدي عليه مک‌مستر آغاز شد ولي در دو روز گذشته به نظر مي‌رسد بعد از خشم ترامپ از بنن به خاطر انتشار خاطراتش، در جنگ مغلوب شده و موقعيت محافظه‌کاران سنتي به ضرر بنن به شکل قابل‌ملاحظه‌اي تقويت شده است.
گروه سوم بعد از شروع موج‌هاي تضعيف بنن، فعاليت‌هاي خود را به‌شدت تشديد کرده و از حدود دو ماه قبل سعي کرده‌اند با استفاده از خلأ موجود، هم خلأ قدرت و هم نظريه‌پردازي سياست خارجي، مجددا براي ورود به دولت تلاش کنند. اين گروه به‌ويژه با توصيه‌هاي سياست خارجي و تلاش براي جلب حمايت گروه‌هاي طرفدار رژيم اسرائيل سعي دارند از تضعيف جناح بنن نهايت استفاده را ببرند. بيشتر تبليغات هفته‌هاي اخير درباره تغيير رژيم و سختگيري بر ايران و تحريک ترامپ براي خروج از برجام توسط همين گروه اخير صورت مي‌گيرد. مدل ايده‌آل براي نومحافظه‌کاران، بازتوليد مناسبات زمان جورج بوش با محافظه‌کاران سنتي است؛ زماني که توانستد با نفوذ در ذهن و تيم محافظه‌کاران سنتي نظير رامسفلد و ديک چني، عملا دستور کار نومحافظه‌کارانه را به دولتي که بدنه‌اش نومحافظه‌کار نبود، تحميل کنند. از ديد نومحافظه‌کاران، متيس و مک‌مستر در دولت ترامپ مي‌توانند همان نقش رامسفلد و چني را در دولت بوش ايفا کنند. در روزهاي اخير بار ديگر صحبت از پيوستن جان بولتون به دولت ترامپ شده است. نيکي هیلي هم که با توصيه مارک روبيو به دولت ترامپ اضافه شد، تلاش‌هايش را براي تقويت جايگاهش در دولت ترامپ افزايش داده و از حمايت مؤسساتي نظير بنياد دفاع از دموکراسي و ايپک و نظاير آن برخوردار است. سرنوشت بسياري از تصميم‌گيري‌هاي مهم در سياست خارجي ترامپ در روزها و ماه‌هاي اخير به‌ويژه در خاورميانه و درقبال ايران، به موفقيت يا عدم موفقيت نومحافظه‌کاران در بازتوليد مناسبات دهه قبل بستگي دارد.
ارسال نظر
