دلجویی ‌جامعه‌ جهانی از ظریف‌ و‌ جان کری

 مذاکرات فشرده و سرنوشت‌ساز ایران با پنج قدرت مطرح جهان همواره قابل تقدیر در سطح ملی و بین‌المللی است. هرچند درگذشته رسانه‌های داخلی و خارجی احتمال اعطای جایزه صلح نوبل به ظریف را دور از ذهن نمی‌دانستند، اما به دلایلی این جایزه به ظریف نرسید و جایزه صلح «چتم‌هاوس» برای روند صلح در جامعه بین‌المللی به ظریف و کری وزرای خارجه ایران و آمریکا اعطا شد. برای بررسی روند اعطای این جایزه، «آرمان‌امروز» با نعمت احمدی حقوقدان وکارشناس سازمان‌های بین‌المللی به گفت وگو پرداخت.

یک موسسه صلح بین‌المللی از وزرای خارجه ایران و آمریکا تقدیر کرد که این خبر به سرعت در رسانه‌های جهان منعکس شد. دلیل اعطای این جایزه به ظریف وکری را چه می‌دانید؟

موسسه «چتم‌هاوس» نهادها و سازمان‌هایی را در زیرمجموعه خود دارد که این نهادها، افرادی را که بعد از جنگ جهانی دوم موجبات ایجاد آرامش جامعه جهانی و فضای امن در راستای جلوگیری از تنش را فراهم آورده‌اند مورد تقدیر قرار می‌دهد و جوایزی را به آنها اعطا می‌کند. اکنون نیز به علت نقش آقایان ظریف و کری این جایزه بین‌المللی به آنها داده شده است.

قبلا درخبرها مطرح بود که قراراست جایزه صلح نوبل به آقای ظریف اعطا شود.

بله، مذاکرات هسته ای بین ایران وآمریکا و فشردگی کار بین ظریف وکری موجب شد عده‌ای چنین تحلیل کنند که جایزه صلح نوبل به وزرای خارجه ایران و آمریکا خواهد رسید، اما رئیس‌جمهور کلمبیا به نظر اعطاکنندگان جایزه نقش مهم‌تری در صلح بین‌المللی ایجاد کرده بود و این نقش موجب شد جایزه صلح نوبل به اوداده شود.

این جایزه به چه افرادی قبلا داده شده است؟

 در دوره‌های قبل این جایزه به بیل گیتس، ثروتمندترین مرد دنیا داده شده است. وی مبالغی از ثروت خود را صرف امور خیریه می‌کند و خیریه بیل گیتس توانست بیشترین نقش را در جهت اهدافی بشر دوستانه و مبارزه با ایدز ایفا کند. به همین علت توانست این جایزه را به علت خدمات زیاد به بشریت دریافت‌کند. همچنین خانم آنگ سان سوچی دختر رئیس‌جمهور سابق برمه نیز این جایزه را دریافت کرده است. وی حدود ۲۰ سال در برمه در حصر به‌سر می‌برد و توانست جامعه را به سویی ببرد که مردم از حکومت نظامی سخت، عبور کردند و طی یک انتخابات توانستند مردمسالاری را درجامعه خود حاکم کنند. خانم سوچی امروز رهبر معنوی برمه است و نقش بسزایی در صلح ایفا می‌کنند.

چرا جایزه چتم‌هاوس را به وزیر خارجه ایران اعطا کردند؟

 به باور من، آقای ظریف به این علت جایزه گرفت که توانست به مدت دو سال در مقابل ۶ قدرت بزرگ جهان ضمن حفظ حقوق مردم ایران در پرونده هسته‌ای، سایه جنگ را از کشور دور کند، یک فضای به‌دور از تنش به وجود آورد و ایران را مجددا به جامعه جهانی بازگرداند. درگذشته هر روز به حجم فشارها بر مردم ایران افزوده می‌شد اما آقای ظریف توانست جامعه جهانی را با ایران آشتی دهد. به همین علت بود که این جایزه را به آقای ظریف اعطا کردند. جالب اینکه در بین این۶ کشور وزرای خارجه ایران و آمریکا توانستند این جایزه را دریافت کنند.

ممکن است متن دقیق و کارشناسی برجام در اعطای این جایزه به کری و ظریف نقش داشته باشد؟

 اگربه متن برجام نگاه کنید، مشاهده خواهید کرد که برای نخستین بار بود که حقوق بر سیاست در عالم واقعیت غلبه کرده است. وی توانست انگیزه‌های خصمانه سیاسی که موجب شده بود به بهانه‌هایی برای تصمیم‌گیری علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل تبدیل شود تا قطعنامه صادر شود، از بین ببرد و تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را متوقف و لغو کرد. این دستاورد بزرگی در نوع خود است. هرچند شخص آقای ظریف از اساتید بزرگ در رشته علوم سیاسی است. آقای ظریف با سازوکاری که در مذاکره به همراه کری به وجود آورده بود، توانست با یک قطعنامه، شش قطعنامه علیه ایران را بی‌اثر کند.

آیا این شیوه مدیریت آقای ظریف درحقوق بین‌الملل نیز موثر بوده است؟

 در وهله نخست، دقت ‌آقای ظریف موجب شد جایگاه شورای امنیت هر چند علیه ایران قطعنامه صادر کرده بود، محفوظ نگه داشته شود و همچنین مذاکرات موجب شد یک قطعنامه در شورای امنیت صادر شود که شش قطعنامه قبلی را بلااثر کرد. جان کری نیز در این مسیر با آقای ظریف همسو بود؛ هر چند همان‌طور که رئیس‌جمهور اعلام کرده‌اند در حال حاضر بذر برجام کاشته شده است و ان‌شاءا... درآینده ثمر خواهد داشت. اگر بررسی کنید به نوعی با اعطای این جایزه به وزرای خارجه ایران و آمریکا از این دو دلجویی شده است، زیرا واقعا جایزه صلح نوبل حق آقای ظریف بود. بنابراین جایزه مورد اشاره دلجویی از ظریف و کری است و به نوعی، راهکاری را برای حل مشکلات کشورها نشان داده که بر مبنای آن زمانی که می‌توان با مذاکره دولت‌ها را به هم نزدیک کرد و جامعه جهانی را به آرامش رساند، چرا به سوی جنگ و دشمنی حرکت شود.